Chụp ảnh con người trong lĩnh vực thể thao

[Nikonian2006]

A. PHẠM VI BÀI VIẾT

Bài này được viết để phục vụ cho một bạn amateur muốn tìm hiểu để bước vào lĩnh vực chụp ảnh con người trong thể thao.

B. MỤC TIÊU (OBJECTIVES) CỦA BÀI VIẾT

+ Mục tiêu của bài viết nghĩa là trước khi mình viết thì mình đã suy nghĩ trong đầu là sau khi bạn đọc hết toàn bộ bài này bạn sẽ đọc ra được điều gì. Khi đã có objectives, toàn bộ nội dung của một bài viết phải làm đạt được objectives đó. Trong một bài viết dài như essay, hình thành objectives và cho người đọc biết trước ta muốn nói điều gì rất là quan trọng. Nó còn giúp cho người đọc, nếu muốn, chỉ cần đọc vào phần nào trong objectives cách dễ dàng bằng cách phân chia headings rõ ràng và dễ tìm thấy trong bài viết.

+ Sau khi bạn đọc xong bài viết này, bạn sẽ có thông tin cho ba tiêu chí:

(i) Kỹ năng cần biết để thể hiện một hành động của một người trong thể thao,

(ii) Cách set up máy (camera gear) để chụp ảnh con người trong thể thao, và

(iii) Phương pháp học tập để tự đào tạo cho mình tiến xa hơn sau khi đã hiểu rõ những kỹ thuật cơ bản trong lĩnh vực chụp ảnh con người trong thể thao.

C. NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý TRƯỚC KHI ĐỌC

(1) Trong cuộc sống khi bạn học một điều gì mới bạn nên học, hoặc nghĩ ra ngay, tính chung của nó thay vì tính riêng của một lĩnh vực học. Điều này có nghĩa là nếu bạn học một điều mới mà ý thức đến điểm này mình nói, bạn không giới hạn mình trong (a) một lĩnh vực chụp thể thao hoặc (b) chỉ biết dùng một hiệu máy ảnh. Là một người chụp ảnh tốt bạn không chỉ biết một loại máy ảnh mà bạn có mà khi bạn học ở một loại máy ảnh đó khi đưa cho bạn một máy ảnh khác bạn sẽ tự tin nói rằng "ta chưa có kinh nghiệm dùng máy ảnh hiệu này nhưng vì ta học cái chung cho nên nguyên tắc của máy ảnh ta có sẽ phải có nguyên tắc tương đương trong máy ảnh mới và vì vậy chỉ cần một thời gian ngắn tìm hiểu ta hoàn toàn có thể dùng bất cứ loại máy ảnh nào".

(2) Vì lý do nêu ra ở điểm C1 sau khi bạn đọc xong bài viết này bạn sẽ thấy giới hạn trong bài viết này là chỉ nói về một (hoặc hai) loại ảnh thể thao và chỉ nói chi tiết đến một dòng máy Nikon vì người viết chụp máy Nikon. Nhưng bạn phải hình dung ra tính chung của bài viết để:

+ bạn hoàn toàn tự tin khi set up bất cứ một loại máy ảnh nào dù Nikon, Canon hay loại khác có khả năng chụp ảnh thể thao tương. Việc set up ở một hiệu máy có thể khác nhau nhưng chúng sẽ có một mục đích giống nhau. Nói cách khác, nó khác nhau về phương pháp nhưng phục vụ cho bạn ở một kết quả như nhau; và

+ bạn hoàn toàn có khả năng tự học và có thể chụp tốt tương đương (như khả năng bạn đang có ở một lĩnh vực thể thao) ở bất cứ một lĩnh vực thể thao nào khác nếu bạn muốn.

(3) Nhiếp ảnh cũng như học đánh bida nhưng khác với một số nghề khác trong xã hội (ví dụ luật sư hay bác sĩ) ở điểm bạn không cần phải được đào tạo dài hạn và hoàn toàn có thể trở thành một người giỏi trong nghề chỉ qua thực tập nhiều tạo ra kinh nghiệm tốt, cộng năng khiếu, mà không cần qua đạo tạo cơ bản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn phát triển lâu dài và bền vững, bạn nên học từ nền tảng trước rồi hãy thực tập. Nên hạn chế cách học không có nền tảng chỉ mang máy ra chụp thử và học kinh nghiệm (trial and error). Vì vậy, là một người bình thường không có năng khiếu đặc biệt, trước khi muốn dấn thân vào một lĩnh vực chụp mới trong nhiếp ảnh hãy học những điều cơ bản trong lĩnh vực đó trước đã.

(4) Vì vậy, trong bài viết này mình tạo cho các bạn những điều cơ bản và từ đó các bạn sẽ làm đòn bẩy (leverage) đi lên một cách dễ dàng.

(5) Mỗi phần trong objectives nói trên sẽ được phân ra một post để bạn có thể theo dõi dễ dàng ở phần nào bạn muốn. Trong post tiếp theo sẽ là phần mình nói về kỹ thuật cơ bản chụp ảnh con người trong thể thao.

[Nikonian2006]

D. KỸ NĂNG CƠ BẢN CHỤP ẢNH CON NGƯỜI TRONG THỂ THAO

Cũng tương tự như tính thừa kế (inheritance) trong object-oriented programming (OOP), lĩnh vực thể thao này là một phần trong kỹ năng chụp ảnh con người. Vì vậy, bạn cần phải có hiểu những điều cần phải có trong một ảnh chụp con người.

Trong ảnh chụp con người bức ảnh của bạn chỉ cần có hai yếu tố chủ thể (subject) (là con người bạn chụp) và ngữ cảnh mà con người đó thể hiện trong ảnh (gọi là context). Bạn không cần bất cứ một yếu tố nào khác. Vì vậy, bạn phải loại trừ ra bất cứ yếu tố nào trong ảnh mà nó sẽ "distract" thông điệp mà bạn muốn gửi đến người xem thông qua bức ảnh của bạn. "Yếu tố" đó có thể là phần trước ảnh (foreground) hoặc phần sau ảnh (background).

Vì vậy, áp dụng vào ảnh thể thao khi chụp để thể hiện một hành động của con người (subject) trong ảnh (trong context đó) bạn phải tiến đến gần hơn (approach closer), zoom in hoặc "crop" chặt vào ở mức có thể được. Điều này lý giải cho bạn vì sao dân chuyên nghiệp dùng ống kính có tiêu cự dài mà, với ống kính đó, nó sẽ tự động làm mờ background cho bạn để giúp bạn loại trừ yếu tố distracting.

Vì tầm quan trọng của background cũng như chủ thể (subject), bạn đừng nên chỉ chụp mà không chọn vị trí trước và nhìn vào bố cục (composition) của bạn trong viewfinder. Hãy tạo cho mình một thói quen hình dung ra background sẽ như thế nào khi chọn vị trí.

Mình lấy ví dụ đơn giản cho bạn qua hai tấm ảnh minh họa mà trước khi mình chụp mình đã quan sát background và chọn vị trí chụp để ảnh của mình không có distracting background như sau:





Trong những posts viết tiếp theo trong những ngày đến mình sẽ post lên cho các bạn xem một ảnh mà mình đạt được subject và context nhưng không đạt về background và khi bạn xem ảnh background sẽ làm mất đi chất lượng của ảnh.

Câu hỏi tiếp ở đây bạn sẽ có thể hỏi mình là "vậy thì làm sao biết cách chọn vị trí như thế nào cho background?". Để trả lời câu hỏi này bạn cần phải xem mục (iii) của objectives mình viết sau này khi nói đến việc bạn tự học của pro để tự nâng cao khả năng của mình.

Phần kế tiếp của bài viết liên quan đến việc dùng software để xử lý ảnh.

[cumaxo]

hay quá ban ạ , ảnh thể hiện được chất người chụp cũng như người đang chơi, bạn posh tiếp nội dung nha, cảm ơn bạn, mình đang theo dõi nội dung của bạn

[cumaxo]

hay quá ban ạ , ảnh thể hiện được chất người chụp cũng như người đang chơi, bạn posh tiếp nội dung nha, cảm ơn bạn, mình đang theo dõi nội dung của bạn

,trước đây vài lần mình có chụp thử sân khhaaus bale ,chụp xong mới thấy chọn góc quan trọng thế nào, vì nhiều khi không có lần 2 mà chụp

[Nikonian2006]

D1. DÙNG SOFTWARE XỬ LÝ ẢNH:

Trong phần kỹ thuật này sẽ liên quan đến việc dùng một software để xử lý ảnh sau khi chụp.

Mình tạo ra hai định nghĩa để tạo ra tính chặt chẽ trong tranh luận (arguments) mà mình muốn nói (software bao gồm nhưng không giới hạn Photoshop).

+ Software thay đổi hình thức ảnh (ví dụ Nikon Capture).

+ Software thay đội nội dung của ảnh ví dụ (bao gồm nhưng không giới hạn ở việc) bạn dùng clone thể xóa đi distracting element trong background của ảnh con người.

Câu hỏi ở đây là "liệu chúng ta có nên dùng software để thay đổi nội dung của ảnh khi, giả sử là, bạn không đạt được yếu tố background?". Lấy một ví dụ khác, bạn chụp một ảnh tennis không có trái banh nhưng bạn muốn dùng software để bỏ trái banh vào trong ảnh. Mình trả lời cho câu hỏi này theo suy nghĩ chủ quan của mình dựa trên kiến thức mình biết:

(i) Một, nếu bạn chụp ảnh thể thao cho riêng mình (mang tính cá nhân) bạn hoàn toàn có thể dùng software để thay đổi nội dung ảnh nếu bạn muốn để làm cho ảnh đẹp. Ảnh của bạn không đáp ứng được điều kiện tính chân thực của nó (ví dụ bạn bỏ trái banh vào) nhưng nó không ảnh hưởng đến ai vì bạn không dùng nó cho quan hệ thương mại.

(ii) Trong ảnh chân dung (portraiture) bạn nên dùng một software để xử lý ảnh theo bạn muốn nhưng với ảnh action (bao gồm thể thao) nó là loại ảnh bạn không thể nào set up nó được. Nó phải thể hiện một thực tế đang xảy ra và ảnh của bạn phải thể hiện được thực tế đó. Khi bạn là pro chụp ảnh action kiếm tiền, nếu bạn dùng software để thay đổi một nội dung của ảnh, bạn sẽ vi phạm đạo đức nghề nghiệp và nếu bị phát hiện bạn có thể bị mất việc. Nếu bạn chụp ảnh basketball chẳng hạn bạn không chụp được khoảnh khắc lúc có quả bóng mà bạn dùng software bỏ nó vào, điều đó cho thấy:

+ bạn không thể hiện đúng sự thật của một hành động, và

+ bạn có thể còn kém về khả năng chụp ảnh action cho nên bạn không bắt được khoảnh khắc bạn muốn.

(iii) Nếu bạn chụp ra được một tấm ảnh action mà nó đạt được chuẩn mực như một pro chụp mà bạn không cần phải dùng software để chỉnh sửa nội dung, nó đòi hỏi bạn phải có kỹ năng tốt hơn. Nó khó hơn. Giả sử rằng bạn muốn chụp mà lấy tiêu chuẩn của pro làm cơ sở thì, theo mình, bạn không nên chụp một tấm ảnh thể thao và thay đổi nội dung nó bằng software.

Trong post tiếp ở ngày khác mình sẽ bắt đầu ở objective số (ii) hướng dẫn cho bạn cách set up trên máy của mình để chụp ảnh thể thao.

[Moonlights]

Em rất thích cách viết bài của anh (chắc do em là dân kỹ thuật nên thích gạch đầu dòng chăng? ^___^ ). Em mong được đọc tiếp những hướng dẫn của anh.

PS: Em cảm giác hình như nghề nghiệp của anh có dính dáng đến Luật thì phải hehehe.... vì cách hành văn rất rõ ràng từng vị trí chấm phẩy, thông tin đưa ra khá chi tiết, từ ngữ không thừa đầu thiếu đuôi !!! :p :p

[Nikonian2006]

(1) Cám ơn hai bạn Cumaxo và Moonlights đã vào xem và góp ý cho bài viết nhe.

(2) Trong bài viết hôm trước mình có nói là sẽ cung cấp ảnh cho thấy có trường hợp khi mình chụp nếu không để ý đến vị trí chụp thì background của ảnh sẽ có thể làm mất đi chất lượng của ảnh cho dù người chụp đã thể hiện được hai yếu tố subject và context. Đây là một thách thức đối với một bạn là amateur khi bước vào chụp con người trong lĩnh vực thể thao mà đòi hỏi bạn cần phải có kinh nghiệm ngoài kiến thức. Bạn xem ảnh ngay dưới đây của mình chụp là một ví dụ.



(3) Có nhiều cách để bạn hạn chế distracting element của một bức ảnh chụp con người trong thể thao bao gồm như không giới hạn ở (a) bạn zoom thật sát vào chủ thể hoặc (b) bạn chọn góc chụp mà bạn biết là xung quanh background sẽ không có bất cứ vật thể nào cả. Ảnh dưới đây là một ví dụ cho mục (b) mà mình nói. Trong trường hợp này, bạn hãy chọn vị trí trên cao chụp xuống mặt sân. Trong ảnh này, tay vợt nữ đã nhảy lên khỏi mặt đất và vợt đã gần tiếp xúc với trái banh rơi xuống (trong vị trí serving).



(4) Trong kỹ thuật chụp ảnh con người trong ảnh chân dung (portraiture) sự thể hiện đôi mắt là một điều tối quan trọng mà hầu như các bạn amateur có thể chưa nhận ra được. Mục đích của nó là làm cho người xem cảm thấy subject đang có vẻ tương tác với người xem và đôi mắt tạo ra một cảm giác pleasing (sorry mình không biết dịch chính xác từ này ra tiếng Việt là gì). Ngược lại, trong ảnh con người trong thể thao, vì đây là loại ảnh bạn không thể set up được subject, đôi mắt trở thành ít quan trọng hơn miễn là bạn thể hiện được đỉnh cao của một hành động (trong một chuỗi hành động) của con người trong ảnh. Dù vậy, trong trường hợp có thể được, bạn có thể bắt được trạng thái tập trung của đôi mắt trong một hành động như ảnh bên dưới.



(5) Khi mình quay trở lại trong vài giờ đến mình sẽ hoàn tất objective (ii) nói về cách set máy để chụp ảnh thể thao.

[jump]

Cám ơn Nikonian2006 đã có tâm huyết và chia sẻ đến mọi người.

[Nikonian2006]

Cám ơn Jump đã đọc và ủng hộ bài viết của mình

E. PHƯƠNG TIỆN CẦN CÓ ĐỂ CHỤP ẢNH THỂ THAO

(i) Phương tiện ở đây mình muốn nói đến máy ảnh và dụng cụ cần thiết để bạn chụp (camera gear) và cách set máy để chụp.

(ii) Bản thân mình bị giới hạn trong việc chỉ dùng một loại máy Nikon để chụp cho nên phần này không mang tính bao quát cho tất cả các bạn nếu bạn dùng dòng máy khác. Tuy nhiên, bạn cần phải nhớ là như mình đã nói khi học phải học tính chung không học chi tiết cho nên máy này hay máy kia không quan trọng. Phương pháp không quan trọng miễn sao nó cho ra cùng một kết quả. Vì lẽ đó, khi bạn đọc từ điểm (3) dưới đây hãy suy nghĩ đến tính chung máy Nikon có thì máy của bạn nếu dành cho chụp thể thao sẽ phải có chỉ khác là nó dùng phương pháp khác nên cách set khác nhau.

E.1. DỤNG CỤ CẦN CÓ

Những dụng cụ sau đây là thứ cơ bản:

+ Body nên có khả năng focus nhanh.

+ Nếu không phải dòng pro nên dùng battery grip. Khi bạn phải canh và chụp ở vị trí đứng (portrrait) hàng giờ liền, bạn sẽ thấy nó giúp cho bạn đỡ mỏi tay đến mức nào.

+ Ống kính telelens nên là loại fast lens. Tiêu cự của nó dài hay ngắn phải tùy theo loại thể thao bạn chụp. Trong trường hợp này, quyết định tiêu cự nào bạn hãy học hỏi ở pro (xem objective (iii)). Trong những ngày đến mình sẽ post lên đây ảnh (của mình chụp) cho bạn thấy pro dùng camera gear như thế nào. Mình không nói là bạn hãy dùng tương tự nhưng post lên để bạn tham khảo về tiêu cự lens của họ.

+ Monopod nếu bạn phải dùng lens nặng ký. Nếu gear của bạn khoảng 6 pounds (3kg) trở lên bạn nên dùng Monopod. Lưu ý, phải chọn monopod có khả năng chịu được trọng lượng bạn có. Monopod sẽ giúp bạn hai điều rất cần thiết:

++ Một, nó hạn chế sự mệt mỏi của bạn trong nhiều giờ chụp liên tục, và

++ Nó có thể giúp cho ảnh của bạn đỡ bị rung do mỏi tay gây ra.

+ Accessories khác bạn nên mang theo nón có vành mềm xung quanh, đừng mang theo nón cap không giúp cho bạn, kem chống nắng và CPL filter nếu bạn muốn. Ngoài ra bạn không còn cần thêm điều gì khác. Mang thêm wide lenses và flash là tùy bạn nhưng chỉ sợ bạn không có sức để mang đi. Hãy tưởng tượng giả sử bạn phải mang theo 2 pro bodies + spare batteries + heavy telelens + monopod + đồ cá nhân + nước uống di chuyển nhiều giờ liên tục thì bạn sẽ thấy mang thêm sẽ làm khổ bạn đến mức nào.

E.2 SET MÁY

(i) Giới hạn của mình trong phần này là chỉ nói cách set máy trên máy pro Nikon. Trong trường hợp này, bạn hãy đọc manual của máy của bạn để tìm ra cách set tương đương.

(ii) Với pro Nikon lens sẽ có nút cho bạn set limit khi nó xoay focus. Hãy dùng nút này để giới hạn tầm focus của bạn để lens focus nhanh hơn.

(iii) Trong body máy mình set theo thứ tự như sau:

+ Ở nút focus mode selector phía trước máy bên trái set chế độ C để dùng predictive focus tracking.

+ Ở sau máy bên phải ở nút AF-area mode selector, bạn set chế độ dynamic area AF. Nó là vị trí thứ hai từ dưới đếm lên (trong bốn vị trí set dành cho máy pro).

+ Ở bên trên máy set đo sáng center-weighted average.

+ Ở LCD bên trên máy set chế độ S (ưu tiên tốc độ) và chụp tốc độ thông thường 1000. Nếu bạn không để auto ISO thì phải tập thói quen nhìn khẩu độ chụp khi đo sáng trước khi chụp để tránh thiếu sáng khi ánh sáng yếu.

E.3 NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý

(i) Không phải những điều mình nói trên là bất biến. Bạn hoàn toàn có thể dùng bất cứ cách set nào khác. Mình không quan trọng phương pháp chỉ quan trọng kết quả. Ví dụ, bạn có thể dùng chế độ A hoặc M. Tuy nhiên, bạn phải nhớ rằng khi bạn chụp điều kiện ánh sáng sẽ thay đổi nếu bạn dùng A nó sẽ làm giảm tốc độ chụp của bạn và làm cho bạn không freeze được action ở đúng tốc độ của nó. Đó là lý do vì sao sports shooters thường dùng S.

(ii) Bạn không nên dùng matrix vì bạn không cần đo sáng cả một khung ảnh. Kinh nghiệm mình cho thấy bạn dùng matrix tốc độ sẽ giảm xuống. Có thể thử spot nếu bạn muốn.

(iii) Có thể thử group dynamic AF (nếu body của bạn có cho phép) nếu bạn muốn. Mình chưa dùng.

(iv) Sẽ có trường hợp bạn dùng dynamic area AF with closest subject priority (nút thứ tư trong AF mode selector). Ví dụ bạn chụp tennis từ trên cao xuống và chụp từ xa lấy luôn cả một body của player và trong ảnh chỉ có subject là gần nhất.

(v) Tốc độ mình đề nghị là 1000 nhưng sẽ thay đổi tùy theo loại thể thao bạn chụp. Hãy nhớ khoảng cách bạn chụp và tốc độ liên quan với nhau. Ví dụ nếu bạn chụp một vật di chuyển 30 miles một giờ (1 mile là 1.6km) khi bạn cách xa 100 feet (khoảng 35m) thì bạn chỉ cần tốc độ 250 nhưng nếu bạn cách chỉ gần 20 feet (giảm 4 lần) thì tốc độ phải tăng 4 lần là 1000.

Hãy thử và chọn cách set nào bạn ưng ý nhất. Trong lần đến chúng ta sẽ nói về việc học tập kinh nghiệm dân chuyên nghiệp.

[thekids66]

Bài viết hay và ảnh minh họa rất tuyệt.
Cám ơn bác Nikonian2006 nhiều.