Khẩu bé nhất nên dùng? Phụ thuộc body hay lens

[tuananhmap]

chào Newbie, lâu lắm mới thấy có topic về kĩ thuật phong cảnh. chạm đúng vào niềm vui của mình.
ko dông dài, nói luôn vào vấn đề cố vấn cho Newbie

thứ nhất, về các vấn đề kĩ thuật thì các thầy giáo, các cửa hàng, thậm chí cả 1 số kĩ sư quang học đều cho là ống kính sắc nét nhất khi khép 2 khẩu lại. Ví dụ: nếu khấu độ lớn nhất của lense là f2.8 thì ảnh (hay điểm focus) sẽ sắc nét nhất ở khẩu f5.6. Tôi ko phải kĩ sư nên ko thể giải thích được điều này.

Tượng tự, ví dụ ống 12-24mm f4 thì tại khẩu f8 sẽ cho điểm focus sắc nét nhất.

Nói về ảnh phong cảnh, tất cả, hoặc phần lớn hay đa số các bức ảnh đăng trên tạp chí đều ở khẩu f8 hoặc f11. thi thoảng có 1 số tác phẩm ở f5.6 hoặc f16.

tại sao, vì f11 và f8 luôn được cho là cho ra bức ảnh sắc nét nhất theo nguyên lý quang học, các review và MTF và các chart tương tự cũng cho thấy f8 và f11 cho ra chất lượng sắc nét nhất, màu sắc dày dặn nhất và ánh sáng cũng đầy đủ nhất, ko bị đen góc.

Tuy nhiên trong nhiếp ảnh, sáng tạo là quan trọng, ko nhất thiết phải theo 1 quy tắc chung nào cả. vì f11 ko sử dụng được trong 1 số trượng hợp khi phong cảnh có trường hình quá dài, f11 ko đủ dày để làm sắc nét toàn bộ. Còn lại trong hầu hết các trường hợp khác, tôi thấy f11 cho ra hình ảnh sắc nét nhất, ở cả trung tâm hay ngoài rìa bức ảnh. Ngoài ra, từ xưa đến nay, các nghệ sĩ nhiếp ảnh gọi f11 là safe aperture hay tạm dịch là khẩu độ an toàn vì nó cho độ sắc, ko bị méo hình hay đen góc.

chào Bác, lần trước em có chụp 2 tấm trên cầu Thủ Thiêm,1 cái em để f11 1 caí em để f22 ề coi lại thấY F11 nét hơn nhưng ko đủ sâu,còn F22 thì hơi soft!
VD trường hợp em có thể chứng minh điều Bác nói!
tiếp tuc học hoỉ Bác,em cũng mê chụp phong cảnh giống Bác

[nguyencn]

E nhớ không lầm là bác James Duong đang học bài bản về nhiếp ảnh ở nước ngoài. Mong bác tiếp tục chia sẽ kiến thức với anh em.

[Newbie_SG]

Lens bị 2 giới hạn:
1. Khẩu mở quá to bị hiện tượng Chromatic Aberration, khi khép lại thì nó hết CA, nét sâu dần (larger DOF).
2. Nhưng không phải cứ khép nhiều là ảnh nét sâu. Chỉ nên khép đến một khẩu nào đó (cái này đang cần hỏi các cao thủ ạ), nếu khép quá thì nó bị diffraction, hình lại không nét như chúng ta nghĩ. (VD khẩu 22 không nét như khẩu 11)

Theo trả lời của bác JD, khẩu 8-11 là đẹp nhất.

Em muốn biết thêm: tại sao nó như vậy? Có phụ thuộc body hay lens không? Để khi tác nghiệp ta biết nên đặt thông số nào để đạt hiệu quả cao nhất cho độ nét.

[huynd]

Ảnh huởng của diffraction còn phụ thuộc mật độ pixel của máy ảnh. Sensor có mật độ pixel càng dày thì càng sớm bị ảnh hưởng của diffraction khi khép khẩu. Thom Hogan, một reviewer nổi tiếng của Nikon nhận xét đối với D200 thì diffraction bắt đầu nhận thấy được từ khẩu f/13. Các máy ảnh D2x, d300, d90 sẽ bị diffraction sớm hơn (f/11?). Canon 50D là máy ảnh có mật độ pixel thuộc loại dày nhất,nên có lẽ sẽ bị ảnh hưởng từ f/9.

Đây thực ra cũng là một giời hạn của sensor 35mm vì độ sâu của trường bị giới hạn bởi diffraction. Với các máy medium format thì chụp hình phong cảnh ở khẩu 32 hoặc 64 không phải hiếm.

[ducala_nguyen]

NeWbie_SG đưa ra Vấn đề haY quá!
Lâu naY theo nghiệp phong cảnh, em cũng thấY nhiều điều cần hiểu Về "tính tình" từ ống kính một thì mới cho ra ảnh tốt nhất.
@James Duong: mới ghé qua thư Viện, ảnh của bạn cũng haY nhỉ.

[samario]

Theo mình thì khẩu càng lớn (trị số f/ nhỏ) cho vùng ảnh rõ càng cạn và khẩu nhỏ (trị số f/ lớn) vùng ảnh rõ càng sâu (cứ như thế tăng hoặc giảm khẩu sao cho ưng ý mình hợp với thể loại hình muốn chụp), và nguyên lý về khẩu độ như bác James Duong đã nói quả là Pro xin cám ơn bác.

[ribina]

ấn tượng với hiểu biết pro của bác James Duong, bác có thể share thêm cho anh em một ít tài liệu về diffraction mà bác được học để anh em nghiên cứu thêm được không?

[tuananhmap]

http://www.cambridgeincolour.com/tut...hotography.htm

em tìm đc caí nàY!

[Newbie_SG]

Thanks tuananhmap.

Đấy mới đúng là vấn đề mà mình cần hỏi. Khẩu bé đến bao nhiêu để tránh diffraction phụ thuộc vào diện tích bề mặt của mỗi ô cảm biến, vì thế khi đóng khẩu ta phải quan tâm đến body.

Ví dụ 20D thì bắt đầu diffraction ở khẩu 11 (6MP CF 1.6x Sensor, pixel size 6.2 µm)

40D thì bắt đầu ở khoảng khẩu 10 (10MP CF 1.6x Sensor, pixel size 5.6 µm)

Nikon D300 tương tự, khoảng khẩu 10 (CF 1.5x Sensor, pixel size 5.3 µm)

Canon G9 bắt đầu diffraction ở khẩu 5-5.6 (pixel size 2.9 µm)

[James Duong]

chào các anh em, rất vui khi thấy các anh em thấy thông tin của JD bổ ích .JD cố gắng cung cấp được những gì mình biết 1 cách tốt nhất có thể (trừ việc Nikon hơn Canon :D, hế) Hy vọng các anh em chia sẻ càng nhiều với nhau càng tốt.

Để trả lời Newbie về hiện tượng Chromatic Aberration. Xin nói trước là tôi ko biết rõ cái khoản vật lý quang học. Chắc các anh em nào chuyên về vật lý ánh sáng hay quang học sẽ giải thích được tốt hơn. Tôi thì hiểu nông cạn hiện tượng này là do ống kính thu thập ánh sáng và màu sắc không cùng tỷ lệ với nhau. Xin mọi người nhớ là ánh sáng có 3 màu chủ thể, màu đỏ, xanh lá cây và xanh nước biển.

Hiện tượng này không biết dịch là gì cho hợp lý. Thôi thì tạm gọi nó là lệch ánh sáng. Nó chia ra làm 2 trường hợp sau
1. Trường hợp lệch ánh sáng màu theo chiều dọc:
3 màu red, green, và blue không gặp nhau tại cùng thời điểm. Blue trước, rồi đến green mới vào, sau đó là red. Nhắc lại là 3 màu gặp nhau tại cùng 1 điểm nhưng không cùng thời điểm và khoảng cách. Trường hợp này hay xảy ra ở các ống kính góc rộng khi mở khẩu to hết cỡ trong không gian sáng màu ( nhiều màu trắng). Tại sao lại như vậy? Các miếng ống kính góc rộng thường rất lớn và có độ cong. Khi 3 màu đó đi qua ống kính, mỗi ánh sáng màu sẽ gặp lại nhau tại cùng 1 điểm, blue gặp blue, green gặp green và red gặp red, chuẩn nhất là cả 3 màu phải gặp ở ngay cùng 1 điểm rồi lại phản chiếu vào sensor. Tuy nhiên, màu blue luôn gặp nhau sớm hơn so với màu green và gặp lại nhau muộn nhất là màu đỏ. Vì lẽ đó khi phản chiếu trên sensor thì màu blue sẽ có nhiều nhất. Cái định luật này hình như do ông Newton khám phá ra. Hiện tượng này thường làm cho ảnh bị xanh màu nước biển (blue). Tôi thấy nó đúng vì nhiều ảnh chpj bằng ống kính góc rộng khi mở hết khẩu bị ám màu xanh blue.

2. Trường hợp 3 màu không gặp nhau tại 1 điểm (cái này mà bị thì ức lắm):
Cũng do ống kính góc rộng lớn và cong cho nên mặc dù 3 màu gặp nhau ở cùng 1 thởi điểm nhưng lại ở 3 vị trí khác nhau. Lượng màu sắc red, blue và green trên bức ảnh có thể cân bằng nhau nhưng 3 màu đó lại không rõ ràng tách bạch, cứ chồng chéo lên nhau, tạo ra 1 màu khác, thường là màu hồng. Cụ thể tác động lên ảnh như thế nào. Các bác cứ chụp thử ống góc rộng, mở hết khẩu ra, chụp mấy toà nhà, đằng sau là nền trời trắng. Sau đó zoom vào ảnh, rất dễ xảy ra trường hợp này. Khi đó các góc cạnh của tòa nhà không tách biệt với bầu trời. Viền của các tòa nhà thường bị dính màu hồng.

Nhiều khi cả 2 trường hợp này xảy ra cùng 1 lúc. 1 số ảnh tôi chụp bằng ống tokina 12-24mm khi để ở f4 hay cho ra ảnh nhiều blue hơn và các góc cạnh tương phản (nhà tối màu vs nền trời sáng) rất hay có màu hồng.

Theo cảm nhận của riêng tôi, zoom lense ko sắc nét bằng prime lense nhưng sẽ ít bị hiện tượng Chromatic Aberration này hơn do nó có nhiều thấu kính, bẻ lại được ánh sáng giúp cho ánh sáng màu sắc gặp nhau đúng lúc, đúng chỗ.

Cách giải quyết

1. khép khẩu lại. Cái này thì tôi ko biết chắc lý do tại sao, chỉ bằng kinh nghiệm cá nhân thôi. Tôi đoán khi khép khẩu lại thì các lá khẩu ép ánh sáng và các màu sắc phải gặp nhau cùng 1 điểm và cùng 1 thởi điểm.

2. chụp cảnh lúc hoàng hôn và bình minh. có 1 số tạp chí rất cực đoan. họ kiên quyết không nhận đăng ảnh phong cảnh nếu không chụp vào lúc hoàng hôn hay bình minh vì họ cho rằng, chỉ có lúc đó mới có magic light (ánh sáng đẹp nhất) vì khi ấy màu xanh của nền trời và màu vàng đỏ của mặt trời quện vào với nhau. Lý do này không liên quan đến Chromatic Aberration.
Tuy nhiên có 1 lý do khác làm giảm hiện tượng Chromatic Aberration khi chụp vào lúc này. Khi đó nền trời đã bắt đầu tối màu, không còn bị sáng màu nữa nên độ tương phản giảm đáng kể. Vì tương phản giảm, nên hiện tượng viền ở những chỗ tương phản sẽ không bị dính màu hồng nữa. Màu nào sẽ ra màu đó.

Bài viết này có nhiều chỗ dựa vào cảm nhận và kinh nghiệm bản thân, chắc sẽ có những điểm chưa thật chính xác. Mong các anh em bỏ quá nếu có lỗi kĩ thuật.

Các bác có thể tìm hiểu thêm về hiện tượng này trên mạng. Tôi không có ảnh sample. Mọi người thông cảm.