Côn Đảo-hòn ngọc giữa biển Đông

[windypham]

Điểm dừng chân tiếp theo trong sáng hôm ấy là trại Phú Hải
Trại giam Phú Hải – Nhà tù cổ nhất và lớn nhất tại Côn Đảo tọa lạc trên đường Lê Văn Việt thuộc huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nhà giam này thuộc hệ thống các trại tù khổ sai được nhắc tới như “địa ngục trần gian” ở Côn Đảo do thực dân Pháp xây để giam giữ nhà yêu nước Việt Nam và sau đó chính quyền Sài Gòn cũ giam giữ tù dân sự và tù chính trị.
Các bác để ý có ông lính tây đen gác trên lô cốt trêm cổng vào. Chữ "cải huấn" đã bị đục bỏ đi.
_Z6A3191 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Vừa bước vào trong thì anh lính gác nhờ em chụp 1 bô kỷ niệm kkk, đứng đây thì anh có thể quan sát nhất cử nhất động từ trái sang phải 180 độ
_Z6A3193 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Được thực dân Pháp xây từ năm 1862 và nâng cấp hoàn chỉnh từ năm 1889 đến năm 1896. Tên đầu tiên của trại là Bange 1. Sau đó được đổi thành Lao 2, Trại Cộng hòa, trại 2 và tên cuối cùng (tháng 11/1974) là trung tâm cải huấn - trại Phú Hải.
_Z6A3214-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
"Ngày 28/11/1861, quân Pháp chiếm Côn Đảo. Tháng 1/1862, Thống Đốc Bonard ở Nam Kỳ quyết định cho thành lập khu giam cầm tại Côn Đảo, họ cho xây dựng một dãy nhà ngục được làm tạm bằng vách đất, mái tranh. Đầu tháng 3/1862, Chính quyền thực dân bắt 50 tù nhân có án từ 1 đến 10 năm đưa ra Côn Đảo. Tháng 6/1862, 50 tù nhân đã kết hợp với hơn 100 quan lính triều Nguyễn làm cuộc khởi nghĩa nổi dậy đốt phá trại giam, đánh đuổi những tên cai ngục Pháp phải bỏ chạy về đất liền. Những ngày sau đó, vì không tìm được cách rời khỏi đảo, nên những tù nhân và binh lính đã bị quân Pháp cho thông hạm Norazaray đến Côn Đảo tàn sát, họ giết chết hơn 100 người và bắt sống 20 tù nhân. Họ buộc 20 tù nhân này phải mang hơn 100 xác chết lên trên một đồi cát chôn chung một mồ, sau đó họ chôn sống luôn 20 tù nhân ở đó (di tích bãi sọ người). Sau đó thực dân Pháp có kế hoạch cho xây dựng một nhà ngục kiên cố với tổng diện tích là 12.015 m2 có tường dày bao bọc bên ngoài."
_Z6A3213-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Sang thời Cộng Hòa, chính quyền Sài Gòn cho xây dựng: nhà nguyện, giảng đường, câu lạc bộ , nhà ăn, phòng cắt tóc….và cải tạo “hầm xay lúa” thành phòng chữa bệnh. Sân trại còn được trồng hoa cây cảnh như một công viên.
Nhà nguyện - nhà thờ
_Z6A3194-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3194 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3201 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3212-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3212 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Năm 1896, Nhà tù đã xây dựng xong 2 dãy nhà giam đối diện nhau, mỗi dãy 5 buồng giam (đánh số thứ tự từ trái sang phải 1 đến 10), cuối sân tù, đường nối giữa hai dãy nhà giam có 20 hầm đá (còn gọi là xà lim). Đi đến cuối dãy nhà giam phía bên trái còn có một phòng giam “ tù đặc biệt”. Kế đó là “hầm xay lúa”, vừa là nơi khổ sai xay lúa, vừa là nơi đày ải trừng phạt tù nhân. Ở góc cuối bên phải quân Pháp dựng thêm một khu đất trống dùng để bắt tù nhân đập đá. Đây cũng là nơi dành cho những tù nhân bị ghép vào thành phần nguy hiểm.
Giảng đường, phía sau là dãy 5 buồng giam lớn bên trái
_Z6A3195-Edit-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3195-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Của buồng giam nhìn từ phía trong, rất hẹp, có cửa rào sắt
_Z6A3196-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Bên trong 1 buồng giam tập thể khoảng 50 người, phía trên trần có đan kẽm gai dưới lớp ngói
_Z6A3197 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Khung sắt cùm chân
_Z6A3198 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Các ô cửa sổ 2 bên có đan sắt và kẽm gai. Có thể thấy tường buồng giam rất dầy, ít nhất là 70cm.
_Z6A3199 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3199-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Dù đã được cải tạo, vệ sinh và không sử dụng đã lâu nhưng không khí trong buồng giam vẫn ngột ngạt, ẩm thấp, không thể đứng lâu trong đó nên em mau ra ngoài chụp tí cảnh và chân dung cho nhẹ nhàng
_Z6A3200-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Cuối dãy buồng giam bên trái là một phòng giam “ tù đặc biệt”. Kế đó là “hầm xay lúa”
_Z6A3200 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Bên phải là hầm xay lúa
_Z6A3204 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Hầm xay lúa, nơi đây người ta dựng cảnh tù nhân bằng sáp đang xay lúa
_Z6A3206 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

_Z6A3206-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Câu lạc bộ xưa...
_Z6A3202-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
...và nay
_Z6A3202 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Nhà ăn
_Z6A3203-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Khu xà lim biệt giam, gồm 20 khu hầm đá. Cai ngục sử dụng những xà lim này để giam biệt lập những người tù bị ghép vào thành phần nguy hiểm, chống đối...hay những người vượt ngục bị bắt lại. Những tù nhân này bị cùm chân 24/24. Trong 10 ngày đầu bị phạt ở xà lim người tù phải ăn cơm nhạt, uống nước lã (mặc dù thức ăn ở nhà tù Côn Đảo chỉ là khô, tương, mắm...để lâu ngày bị mục đắng, ôi chua...). Hầm cao 2m được xây bằng đã có hình vòm, mùa đông hơi đá toả ra lạnh thấu xương, mùa hè nắng nóng ngột ngạt.
Dãy 20 xà lim. Cửa xà lim bằng sắt dày 8cm, tường dầy ít nhất 70cm. Có xà lim đơn và xà lim đôi (nhốt nhiều người 1 lúc).
Em xin kể lại một điều rất đáng nhớ như sau: khi đi đến xà lim thứ 13 thì em tour guide bước vào rồi bước ra và nói với em thế này: "anh ơi em bước vô phòng này tự nhiên thấy lạnh xương sống quá anh". Đây là xà lim nhốt tổng cộng hơn 63 tù nhân theo lời hướng dẫn viên (HDV) giới thiệu. Em nghe vậy thì chưa vội tin cũng không bác bỏ, chỉ muốn bước vào để xem thử ra sao. Ai dè vừa bước vào thì hỡi ôi!!! ở đây họ trung bày 30,40 đôi mắt của những tù nhân bằng sáp đang đứng đó nhìn chằm chằm vào mình trong không gian rất chật hẹp, tự dưng em cảm thấy 1 luồn khí lạnh chạy lòn qua gáy, sống lưng, đúng là rất ớn lạnh như em HDV nói. Em cảm thấy xà lim đó âm u và âm khí rất nặng nề. Các xà lim khác cũng có dựng 1,2 tượng sáp nhưng nó không có cảm giác như vậy.
_Z6A3209-Edit by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Cổng đi thông qua dãy xà lim mỗi bên 10 cái.
_Z6A3208 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Đập đá Côn Lôn:Chí sỹ yêu nước Phan Chu Trinh đã từng lao động khổ sai ở đây và đã sáng tác bài thơ “Đập đá Côn Lôn” (được đưa vào văn học Việt Nam).
_Z6A3210 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Khu nhà bếp
_Z6A3211 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Em mời các bác sang Trại Phú Tường.
"Trại giam Phú Tường nằm trong hệ thống nhà tù tại Côn Đảo, trại này đã được chính quyền thực dân Pháp xây dựng để làm nơi giam giữ cầm tù những tù nhân phạm tội đặc biệt nguy hiểm đối với chế độ thực dân Pháp như: tù chính trị, tử tù,… Hiện nay, trại giam Phú Tường đã được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đưa vào danh sách xếp hạng là một trong 23 di tích quốc gia đặc biệt."
_Z6A3215 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
"Khu vực nổi tiếng nhất trong khu nhà tù này chính là “chuồng cọp”. Chuồng Cọp kiểu Pháp là tên gọi được các tù nhân bị cải tạo và giam giữ ở đây đặt cho khu vực kỷ luật này. Trại giam Phú Tường được xây dựng năm 1940 trong thời kỳ Pháp thuộc – đây là nơi ghi đậm dấu ấn đặc trưng của hệ thống nhà tù vùng này với những thiết kế đặc biệt, vẫn còn vẹn nguyên những dấu ấn tố cáo tội ác về một lịch sử với chế độ khốc liệt, tàn nhẫn của thực dân Pháp đối với những tù nhân bị giam cầm tại đây."
_Z6A3216-2 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
"Côn Đảo thường được nhắc đến với cái tên “địa ngục trần gian” nhưng trong hệ thống nhà tù vô cùng khắc nghiệt này thì trại Phú Tường đã được chế độ thực dân Pháp cho sử dụng cấu trúc “nhà tù trong nhà tù” từng một thời bị giấu kín bởi nó đã vi phạm nghiêm trọng đến nhân quyền.
Tổng diện tích: 5.475 m²
Diện tích phòng giam: 1.408 m²
Phòng tắm nắng: 1.873 m²
Khoảng trống: 2.194 m²
Bao gồm: 120 phòng biệt giam.

Chuồng cọp được chia làm hai khu, mỗi khu bao gồm 2 dãy, mỗi dày được chia làm 20 chuồng, phía trên mỗi chuồng có một giàn song sắt, các khu giam giữ tù nhân đều được xây dựng hành lang ở giữa tạo thành lối đi cho cai ngục, trật tự đi lại kiểm soát và tra tấn, hành hạ người tù ở bên dưới. Trên hành lang của chuồng cọp luôn được để sẵn những thùng vôi và những thùng nước bẩn. Nếu những tù nhân bên dưới chuồng có biểu hiện chống đối, la hét thì những thùng vôi sẽ được ném xuống dưới khiến không gian trở nên mù mịt và đổ thêm nước xuống sau đó để tra tấn các tù nhân..."
_Z6A3216 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

1 chuồng cọp nhìn từ trên xuống
_Z6A3218 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Nhìn từ ngoài cửa vào. Các tượng sáp được làm khá tỉ mỉ, tóc tai sợi bạc sợi vàng cháy, các vết thương, vết thâm tím...Nhớ đừng mồi thuốc mời các tù nhân dễ gây cháy
_Z6A3219 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Dãy bên phải không có mái được gọi là phòng tắm nắng.
_Z6A3220 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr

[windypham]

Cửa tù bằng thép tán đinh dầy ~5cm, tường dầy 70cm làm cho tù nhân các chuồng cạnh nhau cũng không thể trao đổi nói chuyện, phía trên mở, hễ nói lớn thì bị lộ chuyện.
_Z6A3221 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Mục sở thị chuồng cọp
_Z6A3222 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr
Tên "ác ôn" đang làm điều gì đó, theo thuyết minh là dội nước tù nhân
_Z6A3223 by Phạm Hoàng Phúc, trên Flickr