Cần học nghề nhiếp ảnh lâu dài..

[khoisnap]

Cháu còn quá nhỏ về tuổi đời, quá non về tuổi nghề để có thể nói như thế. Cháu đang tập chụp hình, đang học PS là software đầu tiên trong đời sử dụng computer mà đã đề cập đến chuyện sáng tạo và định hướng nghề nghiệp thì e quá trớn khi kiến thức và vốn sống mới ở mức vỡ lòng.
Nên học theo gương khiêm tốn như bác sĩ @Trungphoto - một người có thâm niên 30 năm cầm máy - và chỉ nên nói những gì mình nắm vững thôi nhé.

Dạ cháu chỉ nói ra suy nghĩ của mình , phải dám nói ra để các anh/các chú dạy bảo thêm thì cháu mới tiến bộ được chứ ạ . Cảm ơn chú đã góp ý ^^

[k.nguyen]

" Làm gì thì phải cho " chuyên " cái đó , 1 nghề thì sống , nhiều nghề thì chết "

Thì ngày xưa ông bà ta thường nói câu "Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh". Nhưng có lẽ nó chỉ đúng trong 1 thời điểm nào đó, khi mà xã hội chưa phát triển lắm, và cái từ công nghệ kỹ thuật vẫn còn là một khái niệm hoàn toàn xa lạ hay rất mơ hồ. Ngày xưa nông dân chỉ biết chăm chỉ làm nghề nông, thợ hồ chỉ biết làm thợ hồ, hay khuân vác chỉ biết đem sức mình ra đổi lấy miếng ăn. Vậy mà họ sống vẫn được, chịu cực mà không phải lo, do cuộc sống chưa có những đòi hỏi cao như ngày hôm nay. Ngày nay, bộ mặt xã hội ngày càng thay đổi, nhất là ở thành thị, vì vậy, người đa nghề dễ sống hơn người chỉ biết 1 thứ, và cứ bám mãi vào thứ ấy. Càng khổ hơn nữa nếu cái thứ mình biết đang xuống cấp trầm trọng, dễ học dễ làm, ít ai cần. Ngày nay, đi xin việc làm, với hàng ngàn đơn xin việc ghi chú trình độ tiếng Anh giỏi và thông thạo, và duy nhất chỉ có bạn là biết thêm 1 thứ tiếng khác, như Pháp, Đại Hàn hay Nhật, thì bạn nghĩ xem khả năng bạn được trúng tuyển có cao không? Hơn nữa, như bạn đã thấy, trong những thông báo tuyển nhân viên ngày nay, họ đòi hỏi không những các kỹ năng A, B, C, mà còn luôn cả X, Y, Z. Chính vì vậy mà ngày nay càng nhiều người cố gắng đầu tư học nhiều ngành nghề khác nhau, có nhiều bằng cấp.

Nay trở lại tiêu đề chính của topic này. Nếu bạn muốn sống được với nghề nhiếp ảnh thì bạn cần làm gì, trong lúc mà, như bạn dacloc đã nói, nhà nhà photoshop, người người photoshop? Bạn chụp đẹp, được, bạn photoshop thành thạo, được, nhưng có bao nhiêu người làm được như bạn? Thật là không ít. Bạn cứ xem qua các chuyên đề ảnh trên forum này thì biết. Trong tình thế như vậy, bạn phải làm gì để người ta có thể chú ý đến bạn, trong 1 lãnh vực vốn dĩ đã khá chật chội? Cách duy nhất là cao hơn nhiều người. Đây không nói về chiều cao, mà là sự hiểu biết rộng và khả năng "multitask" của bạn. Nếu bạn được như các đại gia ngành ảnh, có cả 1 tiểu đội chuyên nghiệp đi sau chống lưng, thì không có gì để nói. Còn nếu bạn chân ướt chân ráo bước vào nghề, gia tài chỉ có cái máy ảnh, 1 vài cái lens, và có thể 1 cái computer, thì lại hoàn toàn khác.

Design và photography là hai ngành nghề có liên quan mật thiết với nhau. Vì bạn chưa thật sự bước vào lãnh vực design nên chưa nắm bắt được cái lợi ích có thể có được từ design, bạn cũng không thấy được sự hỗ trợ lẫn nhau của 2 ngành nghề này lớn như thế nào. Vã lại, cũng như tôi đã nói ở post phía trên, học design song song với nhiếp ảnh là cốt yếu giúp chủ topic dễ sống hơn khi ra nghề, vì bạn ấy có thể "2 tay 2 súng", nếu súng này hết đạn, thì vẫn còn súng khác, còn nếu cả 2 súng vẫn còn đạn thì bạn ấy cứ bắn thoải mái, chắc chắn sẽ trúng được mục tiêu. Còn nếu cả 2 súng đều hết đạn hay hư hỏng, thì chắc có lẽ bạn ấy phải... mua súng khác, to hơn, chắc ăn hơn, bằng cách đổi sang... kinh doanh địa ốc, bác sĩ, hay kiến trúc sư.

Vài hàng chia sẽ, chỉ mong chủ topic chuẩn bị tâm lý kỹ càng trước khi bước qua ngưỡng cửa. Nếu chủ topic quyết định theo đuổi niềm đam mê của mình, thì đó là 1 điều đáng khích lệ, cỗ vũ.

[Benny_Phan]

Thì ngày xưa ông bà ta thường nói câu "Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh". Nhưng có lẽ nó chỉ đúng trong 1 thời điểm nào đó, khi mà xã hội chưa phát triển lắm, và cái từ công nghệ kỹ thuật vẫn còn là một khái niệm hoàn toàn xa lạ hay rất mơ hồ. Ngày xưa nông dân chỉ biết chăm chỉ làm nghề nông, thợ hồ chỉ biết làm thợ hồ, hay khuân vác chỉ biết đem sức mình ra đổi lấy miếng ăn. Vậy mà họ sống vẫn được, chịu cực mà không phải lo, do cuộc sống chưa có những đòi hỏi cao như ngày hôm nay. Ngày nay, bộ mặt xã hội ngày càng thay đổi, nhất là ở thành thị, vì vậy, người đa nghề dễ sống hơn người chỉ biết 1 thứ, và cứ bám mãi vào thứ ấy. Càng khổ hơn nữa nếu cái thứ mình biết đang xuống cấp trầm trọng, dễ học dễ làm, ít ai cần. Ngày nay, đi xin việc làm, với hàng ngàn đơn xin việc ghi chú trình độ tiếng Anh giỏi và thông thạo, và duy nhất chỉ có bạn là biết thêm 1 thứ tiếng khác, như Pháp, Đại Hàn hay Nhật, thì bạn nghĩ xem khả năng bạn được trúng tuyển có cao không? Hơn nữa, như bạn đã thấy, trong những thông báo tuyển nhân viên ngày nay, họ đòi hỏi không những các kỹ năng A, B, C, mà còn luôn cả X, Y, Z. Chính vì vậy mà ngày nay càng nhiều người cố gắng đầu tư học nhiều ngành nghề khác nhau, có nhiều bằng cấp.

Nay trở lại tiêu đề chính của topic này. Nếu bạn muốn sống được với nghề nhiếp ảnh thì bạn cần làm gì, trong lúc mà, như bạn dacloc đã nói, nhà nhà photoshop, người người photoshop? Bạn chụp đẹp, được, bạn photoshop thành thạo, được, nhưng có bao nhiêu người làm được như bạn? Thật là không ít. Bạn cứ xem qua các chuyên đề ảnh trên forum này thì biết. Trong tình thế như vậy, bạn phải làm gì để người ta có thể chú ý đến bạn, trong 1 lãnh vực vốn dĩ đã khá chật chội? Cách duy nhất là cao hơn nhiều người. Đây không nói về chiều cao, mà là sự hiểu biết rộng và khả năng "multitask" của bạn. Nếu bạn được như các đại gia ngành ảnh, có cả 1 tiểu đội chuyên nghiệp đi sau chống lưng, thì không có gì để nói. Còn nếu bạn chân ướt chân ráo bước vào nghề, gia tài chỉ có cái máy ảnh, 1 vài cái lens, và có thể 1 cái computer, thì lại hoàn toàn khác.

Design và photography là hai ngành nghề có liên quan mật thiết với nhau. Vì bạn chưa thật sự bước vào lãnh vực design nên chưa nắm bắt được cái lợi ích có thể có được từ design, bạn cũng không thấy được sự hỗ trợ lẫn nhau của 2 ngành nghề này lớn như thế nào. Vã lại, cũng như tôi đã nói ở post phía trên, học design song song với nhiếp ảnh là cốt yếu giúp chủ topic dễ sống hơn khi ra nghề, vì bạn ấy có thể "2 tay 2 súng", nếu súng này hết đạn, thì vẫn còn súng khác, còn nếu cả 2 súng vẫn còn đạn thì bạn ấy cứ bắn thoải mái, chắc chắn sẽ trúng được mục tiêu. Còn nếu cả 2 súng đều hết đạn hay hư hỏng, thì chắc có lẽ bạn ấy phải... mua súng khác, to hơn, chắc ăn hơn, bằng cách đổi sang... kinh doanh địa ốc, bác sĩ, hay kiến trúc sư.

Vài hàng chia sẽ, chỉ mong chủ topic chuẩn bị tâm lý kỹ càng trước khi bước qua ngưỡng cửa. Nếu chủ topic quyết định theo đuổi niềm đam mê của mình, thì đó là 1 điều đáng khích lệ, cỗ vũ.

Bác này nói hay và đúng nè. Mình hiện giờ cũng học Nghành thiết kế nội ngoại thất. Mình cũng thấy 2 cái này nó có rất nhiều cái liên quan tới nhau và hỗ trợ cho nhau rất nhiều... còn nói học nhiếp ảnh ko thì mình ko biết được sẽ như thế nào khi quá nhiều người mua máy ảnh như thời buổi hiện nay..

[danny84891]

Bản thân em là sinh viên tốt nghiệp ngành thiết kế đa phương tiện.Nếu trong thiết kế hiện nay bác đã biết Photoshop,ilustrator hay corel thì dường như theo em thấy vẫn chưa đủ đâu ạ.Nếu định hướng trong thiết kế nữa thì bác nên thử sức thêm After Efects,Premier là phần mềm edit thiết kế hậu kì phim thì mới mong tuơng lai sáng lạng.Thật ra thì em cũng mới chỉ định hướng được như vậy và đang học hỏi thực hiện.Vài lời dành cho bác Thân

[ArTuan]

Chất lượng cuối cùng của 1 sản phẩm ra lò luôn được người xem quan tâm nhiều nhất cho nên theo mình bác chủ nên tập trung cái gì mình mạnh nhất để theo đuổi nó đến cùng , các phần việc còn lại nên giao nó cho những chuyên gia về lĩnh vực của họ. Nếu bạn giỏi hết mọi thứ thì chẵng ai làm việc được với bạn cả vì bạn lấn ác họ quá nhiều dẫn đến việc bạn không phải thầy cũng không phải thợ mà cũng không phải là cu ly nốt , đó là kinh nghiệm thực tiển sau nhiều năm mình đi học rất nhiều phần mềm về đồ hoạ từ 2D cho đến 3D từ ảnh tỉnh cho đến animation rồi cuối cùng cũng không ứng dụng vào thực tiển được do rất nhiều lý do mà lý do lớn nhất đó là mình muốn tự làm tất cả để rồi tự chuốt cái khổ vào thân cũng như không thể hợp tác được các nhân tài xung quanh mình.
Vấn đề chính mình nói ở trên là mình nêu cao tinh thần làm việc nhóm , có nghĩa là bạn phải biết thực lưc của mình và công nhận tài năng của người khác để khai thác triệt để cái tinh tuý của cộng sự và cho ra sản phẩm đầu cuối tốt nhất. Mọi việc là do bạn biết tôn trọng người khác để họ phát huy hết khả năng và thật lòng với bạn.

Chúc 1 tuần may mắn

[Bee.nguyen]

Chất lượng cuối cùng của 1 sản phẩm ra lò luôn được người xem quan tâm nhiều nhất cho nên theo mình bác chủ nên tập trung cái gì mình mạnh nhất để theo đuổi nó đến cùng , các phần việc còn lại nên giao nó cho những chuyên gia về lĩnh vực của họ. Nếu bạn giỏi hết mọi thứ thì chẵng ai làm việc được với bạn cả vì bạn lấn ác họ quá nhiều dẫn đến việc bạn không phải thầy cũng không phải thợ mà cũng không phải là cu ly nốt , đó là kinh nghiệm thực tiển sau nhiều năm mình đi học rất nhiều phần mềm về đồ hoạ từ 2D cho đến 3D từ ảnh tỉnh cho đến animation rồi cuối cùng cũng không ứng dụng vào thực tiển được do rất nhiều lý do mà lý do lớn nhất đó là mình muốn tự làm tất cả để rồi tự chuốt cái khổ vào thân cũng như không thể hợp tác được các nhân tài xung quanh mình.
Vấn đề chính mình nói ở trên là mình nêu cao tinh thần làm việc nhóm , có nghĩa là bạn phải biết thực lưc của mình và công nhận tài năng của người khác để khai thác triệt để cái tinh tuý của cộng sự và cho ra sản phẩm đầu cuối tốt nhất. Mọi việc là do bạn biết tôn trọng người khác để họ phát huy hết khả năng và thật lòng với bạn.

Chúc 1 tuần may mắn

Lâu lâu bác vào nói 1 câu nghe mát trời quá làm cái nghề này mà cái gì cũng muốn thì chỉ có chuốc khổ vào thân thôi, chúc bạn chủ thớt luôn sáng suốt nhé

[khoisnap]

Bác này nói hay và đúng nè. Mình hiện giờ cũng học Nghành thiết kế nội ngoại thất. Mình cũng thấy 2 cái này nó có rất nhiều cái liên quan tới nhau và hỗ trợ cho nhau rất nhiều... còn nói học nhiếp ảnh ko thì mình ko biết được sẽ như thế nào khi quá nhiều người mua máy ảnh như thời buổi hiện nay..

Nhiều người mua nhưng được mấy người thành tài hay đạt đến trình độ chuyên nghiệp ? hay tạo được sản phẩm mang chất luông thương mại . Nói như bạn tôi ra ngoài shop mua máy DSRL về tập tành sơ sơ , lên 4rum loắng ngoắng 1 tí kiến thức thì tôi ko cần thợ chụp hình nữa fải ko ?

hất lượng cuối cùng của 1 sản phẩm ra lò luôn được người xem quan tâm nhiều nhất cho nên theo mình bác chủ nên tập trung cái gì mình mạnh nhất để theo đuổi nó đến cùng , các phần việc còn lại nên giao nó cho những chuyên gia về lĩnh vực của họ. Nếu bạn giỏi hết mọi thứ thì chẵng ai làm việc được với bạn cả vì bạn lấn ác họ quá nhiều dẫn đến việc bạn không phải thầy cũng không phải thợ mà cũng không phải là cu ly nốt , đó là kinh nghiệm thực tiển sau nhiều năm mình đi học rất nhiều phần mềm về đồ hoạ từ 2D cho đến 3D từ ảnh tỉnh cho đến animation rồi cuối cùng cũng không ứng dụng vào thực tiển được do rất nhiều lý do mà lý do lớn nhất đó là mình muốn tự làm tất cả để rồi tự chuốt cái khổ vào thân cũng như không thể hợp tác được các nhân tài xung quanh mình.
Vấn đề chính mình nói ở trên là mình nêu cao tinh thần làm việc nhóm , có nghĩa là bạn phải biết thực lưc của mình và công nhận tài năng của người khác để khai thác triệt để cái tinh tuý của cộng sự và cho ra sản phẩm đầu cuối tốt nhất. Mọi việc là do bạn biết tôn trọng người khác để họ phát huy hết khả năng và thật lòng với bạn.

Chúc 1 tuần may mắn

Hoàn toàn đồng ý với cách nói của sư phụ ạ , cũng là 1 suy nghĩ tâm đắc của em sau khi thử sức ở vài lãnh vực
Nhiếp ảnh và thiết kế là 2 môn có điểm chung là sử dụng phần mềm đồ họa nhưng tính chất khác nhau hoàn toàn
1 bên là nhiếp ảnh nghệ thuật + đồ họa mang tính chất phục vụ tính nghệ thuật
1 bên là nhiếp ảnh quảng cáo + đồ họa mang tính chất công nghiệp
Mỗi mảng này nó khác nhau hoàn toàn
Chỉnh sửa 1 tấm ảnh nghệ thuật khác hoàn toàn với thiết kế 1 cuốn catalog sản phẩm ,người có nhiều ý tưởng phong phú trong việc chụp và thiết kế tác phẩm nhiếp ảnh chưa chắc đã hay khi thiết kế quảng cáo công nghiệp
Tham lam cái gì cũng biết , thầy cũng ko phải , thợ cũng ko phải . Chỉ chết dở mà thôi , theo em tập trung ra sản phẩm chất lượng cao nhất ắt sẽ có chỗ đứng ạ , hơn nữa thời thế và nhu cầu thẩm mĩ càng thay đổi thì trình độ các photographer nước mình ngày càng pro lên , lúc đó sự phân chia này sẽ rõ ràng hơn ...

[dacloc]

1 bên là nhiếp ảnh nghệ thuật + đồ họa mang tính chất phục vụ tính nghệ thuật
1 bên là nhiếp ảnh quảng cáo + đồ họa mang tính chất công nghiệp
Mỗi mảng này nó khác nhau hoàn toàn
Chỉnh sửa 1 tấm ảnh nghệ thuật khác hoàn toàn với thiết kế 1 cuốn catalog sản phẩm ,người có nhiều ý tưởng phong phú trong việc chụp và thiết kế tác phẩm nhiếp ảnh chưa chắc đã hay khi thiết kế quảng cáo công nghiệp
Tham lam cái gì cũng biết , thầy cũng ko phải , thợ cũng ko phải . Chỉ chết dở mà thôi , theo em tập trung ra sản phẩm chất lượng cao nhất ắt sẽ có chỗ đứng ạ , hơn nữa thời thế và nhu cầu thẩm mĩ càng thay đổi thì trình độ các photographer nước mình ngày càng pro lên , lúc đó sự phân chia này sẽ rõ ràng hơn ...

He he, hình như đây là môt đại cao thủ tinh thông nhiều thứ lộn xộn.
"Chỉnh sửa 1 tấm ảnh nghệ thuật" là làm gì vậy, một tuyệt kỹ công phu à? Tuyệt kỹ này được trả bao nhiêu cho một ảnh? Mà ảnh nghệ thuật nó như thế nào nhỉ?
Vị này cũng đồng thời khai sinh ra một ngành mới mẻ "quảng cáo công nghiệp", vì xưa tới nay thế giới này chỉ có công nghiệp quảng cáo thôi.
Nhiếp ảnh gia nào đó lỡ chụp một ảnh gì gì đó, không may bị một công ty phát hiện là ảnh đó có thể quảng bá cho sản phẩm của họ, thế là ảnh "mang tính chất phục vụ tính nghệ thuật" bị chuyển thành "đồ họa mang tính chất công nghiệp", bị đem đi làm bìa báo, làm poster thật là đáng tiếc vì "Mỗi mảng này nó khác nhau hoàn toàn "!
"thiết kế tác phẩm nhiếp ảnh" cũng là một ngành thiết kế mới toanh vừa được khai sinh bên cạnh thiết kế thời trang, thiết kế nội thất... tiếc là không biết ở đâu giảng dạy.
Hãy đọc lại bài của bác k.nguyen nhiều lần, đây hẳn là một người nhiều kinh nghiệm về nhiếp ảnh và design đã đưa ra lời khuyên về quan hệ hỗ tương giữa Design và photography. Chỉ một việc modify font chữ trong AI rồi đưa vào PS đã tạo nên sự khác biệt rồi chứ chưa nói tới tạo bgr, frame, curve... Ngược lại path drawing trong PS hỗ trợ AI, Indesign tạo clipping path trong design. Với một photographer tốt thì việc xử lý hình ảnh chỉ còn là đi path hoặc vẽ mask khi phải in nhiều hơn 4 màu. Trong một post trước tôi cũng đề cập đến tính chất công việc, phạm vi làm việc và thu nhập của 1 người chỉnh sửa ghép ảnh so với một người làm về design. Một người chụp ảnh dù thật giỏi cũng khó có công việc suốt tuần, thời gian còn lại nếu dành cho design thì sẽ tận dụng được thời gian và tăng thêm thu nhập. Thử hình dung sau khi làm xong 1 album ảnh, thay vì mời khách hàng đến xem, ta viết 1 file PDF low res gởi mail thì tính chuyên nghiệp của photographer sẽ được đánh giá ra sao? Mà những việc đó không quá tầm tay, là 2 trong 1 mà thôi, những công việc đơn giản nhất của Design và photography.
@khoisnap: không nên nói những gì mình không biết kể cả biết mà không hiểu nhé, nếu không muốn được gọi là "ếch..."

[hungnv4]

He he, hình như đây là môt đại cao thủ tinh thông nhiều thứ lộn xộn.
"Chỉnh sửa 1 tấm ảnh nghệ thuật" là làm gì vậy, một tuyệt kỹ công phu à? Tuyệt kỹ này được trả bao nhiêu cho một ảnh? Mà ảnh nghệ thuật nó như thế nào nhỉ?
Vị này cũng đồng thời khai sinh ra một ngành mới mẻ "quảng cáo công nghiệp", vì xưa tới nay thế giới này chỉ có công nghiệp quảng cáo thôi.
Nhiếp ảnh gia nào đó lỡ chụp một ảnh gì gì đó, không may bị một công ty phát hiện là ảnh đó có thể quảng bá cho sản phẩm của họ, thế là ảnh "mang tính chất phục vụ tính nghệ thuật" bị chuyển thành "đồ họa mang tính chất công nghiệp", bị đem đi làm bìa báo, làm poster thật là đáng tiếc vì "Mỗi mảng này nó khác nhau hoàn toàn "!
"thiết kế tác phẩm nhiếp ảnh" cũng là một ngành thiết kế mới toanh vừa được khai sinh bên cạnh thiết kế thời trang, thiết kế nội thất... tiếc là không biết ở đâu giảng dạy.
Hãy đọc lại bài của bác k.nguyen nhiều lần, đây hẳn là một người nhiều kinh nghiệm về nhiếp ảnh và design đã đưa ra lời khuyên về quan hệ hỗ tương giữa Design và photography. Chỉ một việc modify font chữ trong AI rồi đưa vào PS đã tạo nên sự khác biệt rồi chứ chưa nói tới tạo bgr, frame, curve... Ngược lại path drawing trong PS hỗ trợ AI, Indesign tạo clipping path trong design. Với một photographer tốt thì việc xử lý hình ảnh chỉ còn là đi path hoặc vẽ mask khi phải in nhiều hơn 4 màu. Trong một post trước tôi cũng đề cập đến tính chất công việc, phạm vi làm việc và thu nhập của 1 người chỉnh sửa ghép ảnh so với một người làm về design. Một người chụp ảnh dù thật giỏi cũng khó có công việc suốt tuần, thời gian còn lại nếu dành cho design thì sẽ tận dụng được thời gian và tăng thêm thu nhập. Thử hình dung sau khi làm xong 1 album ảnh, thay vì mời khách hàng đến xem, ta viết 1 file PDF low res gởi mail thì tính chuyên nghiệp của photographer sẽ được đánh giá ra sao? Mà những việc đó không quá tầm tay, là 2 trong 1 mà thôi, những công việc đơn giản nhất của Design và photography.
@khoisnap: không nên nói những gì mình không biết kể cả biết mà không hiểu nhé, nếu không muốn được gọi là "ếch..."

Bác nói như hiểu biết mà lại ko biết gì hết

[banhmitrung]

Bác dacloc cũng chỉ nên nói về những gì mình biết thôi ạ.

Tự nhiên người ta thích theo nghề nhiếp ảnh, lên hỏi kinh nghiệm về học nhiếp ảnh, ánh sáng, hậu kỳ (PS) là chuẩn rồi bác lại lan man cái gì sang design? Lại còn khó chen chân với cộng đồng nhiếp ảnh, cộng đồng của bác là ai thế là cái cộng đồng vác máy chụp gái đẹp gửi bìa tạp chí thôi à?

Còn ảnh dịch vụ, ảnh thương mại, ảnh phóng sự, ảnh nội ngoại thất, ảnh sản phẩm, ảnh phong cảnh thậm chí ảnh lịch bác bỏ đâu? Ai nói nhiếp ảnh kiếm không bằng design? Ai nói chỉ biết PS chỉ có thể làm lab ngày ngày chỉnh sửa ảnh, làm album?

Bác thích làm designer đâu có nghĩa là ai cũng thích. Cũng chả có cái định nghĩa nào bắt người ta không dc học photography mà phải học một ngành chính để nuôi nghành này cả.

Liên tha liên thiên.

@bác chủ: Đừng để gió làm nhiễu sóng, bác cứ đi học ánh sáng và hậu kỳ cho ngon đi là đủ sức đu bám đam mê rồi. Học PS thì nên tìm 1 lớp dạy chuyên về chỉnh sửa ảnh chứ đừng học các lớp dành cho thiết kế. Các cụ nhà mình nói rồi: nhất nghệ tinh nhất thân vinh.