Hôm nay em mở topic này để muốn chia sẻ cảm nhận và suy nghĩ với các cụ về quả phim phim số số và cũng rất mong mỏi được nghe cảm nhận của các Phim Gia. Topic này không phải để chửi nhau phim số vì chủ đề chửi này cũ và nhiều quá rồi.
Chả là gần đây em vẫn đang hí hoáy nghịch phim mỗi lúc hứng lên, cụ thể còn khoảng 5 cuộn chưa tráng. Em đang nghiên cứu cái vụ tráng rọi in ảnh từ negative BW luôn cho nó vui. Sau 1 thời gian mò mẫm, em có chút cảm nhận như sau dành cho cụ nào phân vân có nên thử chụp phim không. Câu trả lời ngắn là : NÊN.
Còn đây là câu trả lời dài:
I. Sức mạnh của ảnh số:
Ai ai cũng biết 1 điều: nếu chụp ảnh liên quan đến thương mại thì số đánh bại phim hoàn toàn về tính tiện ích, độ an toàn và vẻ đẹp thương mại. Điều này bất cứ ai sống trên trái đất cũng phải công nhận, không thể phủ nhận được. Vì vậy, hầu như chả còn ông ảnh viện, anh nhà báo nào chụp phim nữa. Nói chung, thời buổi này, cứ liên quan đến tiền bạc, đến thời gian, chúng ta sẽ chụp số.
II. Những ngộ nhận ấu trĩ của người chụp phim:
1. Chụp phim mới là nghệ sĩ, mới chất nghệ thuật:
Phim hay số chỉ là công cụ và phương tiện, có nghệ sĩ hay nghệ thuật, bức ảnh sau cùng mới phản ánh được. Không thể lý luận rằng chụp phim thủ công từ đầu đến cuối mới là nghệ thuật, cái đó là nhận định sai lầm. Em hiểu mỗi người một suy nghĩ khác nhau, nhưng thái độ làm việc (chủ quan) và tác phẩm sau cùng (khách quan) mới có thể là thước đo về nghệ thuật.
2. Phim nhiều megapixel hơn:
Cái này đúng, đúng khi scan film. Phim 4*5 có thể scan lên đến hơn 1GB. TUY NHIÊN (1 chữ tuy nhiên rất to), chất lượng của mỗi pixel mới là quan trọng nhất vì nó liên quan đến khả năng in ấn. Các cụ cứ thử zoom 100% actual pixel của 1 file film lên xem sẽ thấy nó khác với ảnh số như thế nào. Lý do có thể do quá trình Analog Digital Convert. Máy số convert trực tiếp ngay sau khi tiếp nhận ánh sáng. Khi scan film, chúng ta lại phải convert bản phim sang digital khiến cho chất lượng thông tin thu nhận không thể bằng được máy số.
Bản thân em đã từng làm test, chụp 2 ảnh y hệt nhau, 1 film, 1 số và in ra. Kết quả như thế nào chắc các bác cũng đoán được mặc dù ảnh film nhiều megapixel gấp 5 lần ảnh số.
3. Dải màu (dynamic range) của phim hơn hẳn số:
Đây là 1 nhận thức sai lầm mang tính tự sướng và kém hiểu biết cộng lười tìm hiểu phổ biến rất rộng rãi trong cộng đồng chụp phim. Thực tế, Dải màu của số hơn hẳn phim. Nhưng lý do gì mà lại có nhận định trên: 1 số các nghệ sĩ chụp phim không biết chụp số, không biết gì về digital workflow nói chung, lại chỉ chụp jpeg, chỉnh picture setting lung tung: tăng constrast, tăng saturation. Chính những điều đó làm hẹp dynamic range của file rất rất rất nhiều.
Làm test đo dynamic range thì phim negative BW 35mm mới có 6 stops (mặc dù nhiều nơi quảng cáo là 12 stops) trong khi full-frame DSLR đã là 9 stops (mặc dù Ni-Ca quảng cáo là 14 stops). Bài test được thực hiện trong điều kiện overcast day nhiều mây để tăng tối đa dải màu.
4. "Chụp film BW sai sáng 1 hay 2 stops cũng được, số thì phải đo sáng chuẩn"
Câu này không hoàn toàn sai nhưng chỉ đúng với những người có khả năng tráng rọi, in ấn phim từ đầu đến cuối. Nếu chụp phim, mang ra lab, tráng xong rồi scan lên máy tính thì bắt buộc phải đúng sáng. Nếu không, khả năng chỉnh sửa là cực kỳ hạn chế.
Câu nói "Chụp phim BW sai sáng 1 hay 2 stops cũng được" chỉ dành cho những ai có khả năng tráng rọi khi họ sử dụng các kĩ thuật phòng tối như push, pull khi xóc lọ hoặc cao cấp hơn là dodge, burn khi in ảnh.
Tuy nhiên, em không rõ phim BW có thể cứu được bao nhiêu stops ở shadow và highlight (phải làm thủ công), còn với file Raw thì phần highlight cứu được ít nhất 6 stops.
III. Tại sao phim vẫn sống
Mặc dù số hoàn toàn vượt trội phim về tất các các khía cạnh kĩ thuật, nhưng tại sao vẫn có người chụp phim? Họ rơi vào 3 đối tượng:
1. Những ông tưởng tượng và tự sướng với 4 điều ngộ nhận trình bày ở trên.
2. Những người yêu cảm giác chụp phim: Điều này em rất tôn trọng và nó là sở thích cá nhân. Thi thoảng em cũng lôi mấy cuộn hết đát ra cắm vào N80 chụp bậy bạ cũng thấy có cảm giác lạ. Nhiều người thì lại thích cái màu, cái chất của phim (mặc dù vài động tác Photoshop cũng làm ảnh số y chang ảnh film, thậm chí còn "film" hơn). Tuy nhiên, cái sự thích của cảm giác là điều không diễn giải được và nó đáng được trân trọng. Giống kiểu : "Yêu em, anh chẳng hiểu tại sao ..."
Đặc biệt, nếu biết tự tráng rửa VÀ tự in ấn như anh Trí Trần thì mới thấy hết được cái thú của chụp phim. Nếu không biết làm những cái đó thì cũng như chụp số mà không biết photoshop.
3. Những đối tượng thẩm du: digital rangefinder, digital medium format, digital large format, nếu không hiếm thì cũng quá đắt, không thể chơi nổi nếu các cụ không phải là đại gia chân dài. Chụp phim sẽ cho ta cơ hội được trải nghiệm những dòng máy khác nhau.
Kết luận:
JD mở topic này để chia sẻ chút cảm nhận của bản thân, không hề có ý đả phim nâng số. Rất mong được nghe tâm sự và cảm nhận của các cụ về vấn đề này. Hy vọng không cụ nào oánh nhau về chủ đề cũ rích này nữa.
Thân ái,
JD