3. Tôi là ai? Tôi đã nghĩ rằng loạt bài này nói về chụp ảnh?
Không đơn giản để trả lời những câu hỏi trên. Có thể 1 vài người đọc cho rằng như thế này tôi sẽ không giúp họ trở thành người chụp tốt, vì những câu hỏi trên chẳng liên quan gì đến những ngón nghề, những dụng cụ hay phương pháp.
Liên quan đến vấn đề trên, tôi xin nhắc lại là bài viết này là bài thứ 9. của loạt bài. Trong những bài viết trước đã cung cấp rất nhiều thông tin về những mánh lới, phương pháp, thiết bị, những nền móng để bạn có thể là người chụp tốt. Trong trường hợp bạn đọc bài này đầu tiên, bạn nên đọc qua 8 phần trước nữa. Khi bạn đã nắm được mấu chốt, là đã sẵn sàng để đọc những gì tôi viết về sự hình thành phong cách.
Vậy chúng ta quay lại điểm xác định rằng khá khó để trả lời những câu hỏi trên vì nó không tỏ ra là liên quan gì đến việc phát triển khả năng chụp ảnh. Dù đã được học ở những nơi nổi tiếng toàn thế giới, nhưng chưa ai hỏi tôi về những điều này. Liên quan đến phong cách chỉ là việc phải nghiên cứu học hỏi những bậc thầy, lịch sử nghê thuật, và chỉ có thế. Có thể là may mắn vì thành phố nơi tôi lớn lên nghệ thuật là 1 phần của cuộc sống, rất nhiều viện bảo tàng và hàng năm có thể tham dự nhiều cuộc triển lãm tầm cỡ thế giới. Những nghiên cứu của tôi về lịch sử nghệ thuật, và rất nhiều thời gian bỏ ra lân la trong những viện bảo tàng, phòng triển lãm đã mở rộng tầm tư tưởng nghệ thuật trong tôi, với con mắt hiểu biết tôi đã có thể phân biệt những phong cách sáng tạo. Kiến thức này đã được khẳng định là vô giá trong quá trình tôi xác định phong cách riêng của mình.
Những năm tháng ở Paris chưa khi nào tôi phải nghĩ: mình thích vẽ gì, chụp gì hay tại sao tôi muốn trở thành họa sĩ, nhiếp ảnh gia, rằng "tôi là ai?". Tại sao chưa khi nào tôi phải đối mặt với nó? Không có giải thích. Chắc hẳn bởi cái đặc điểm mang tính hệ thống trong nghệ thuật, người ta đã thường dậy rằng: với người mới hãy tự khám phá ra bản thân sau chuỗi dài thời gian, và bằng cái gì họ có thể hoàn thiện, sau những thử nghiệm và học hỏi từ sai sót. Chẳng có gì sai cả, nếu thời gian không là vấn đề, và nếu bạn không phải quan tâm gì khác ngoài nghệ thuật. Nhưng nếu bạn không tự cho mình cái khả năng sống chỉ bằng nghệ thuật, nếu thời gian của bạn là giới hạn, bạn đang già đi, và nếu bạn muốn hình thành phong cách riêng thì phương cách trên chắc chắn là không hợp lý.
Bài viết này giúp xác định phong cách riêng của bạn. Tôi sẽ chỉ ra những cái bẫy của quá trình này. Tôi sẽ viết để bạn hiểu: phong cách là gì, và cái gì không phải là nó.
4. Phong cách = Cách nhìn cá nhân, duy nhất.
"Con người ta suy nghĩ nhiều, và quan sát ít. Hai điều này không giống nhau" (Henri Cartier - Bresson)
Khi dạo qua 1 lễ hội nghệ thuật diễn ra trên đường phố tôi ngạc nhiên nhận ra rằng sao mà lắm người chụp ảnh theo phong cách của những nghệ sĩ nổi tiếng. Có thể giả sử rằng họ muốn biến tác phẩm của họ thành "duy nhất", như thế họ có thể tách ra từ đám đông những người chụp ảnh cùng tham gia triển lãm. Rất nhiều "Ansel Adams", rồi "David Muench" đập vào mắt tôi, hay ít nhất tôi đã gặp 1 "Jerry Uelsmann". Lễ hội tổ chức ở phía Tây Nam nên cũng có nhiều tác phẩm ảnh phong cảnh. Nhưng ngay cả là với những tấm ảnh về thế giới động vật hoang dã, là ảnh portré hay ảnh du ngoạn tôi đều bắt gặp những trường hợp tương tự. Tôi biết rõ nhìn về luật lệ chẳng có vấn đề gì, vì những người chụp đó trưng bày ảnh của họ, không phải họ bán những bản sao của bậc thày. Những bức ảnh đó không để dấu ấn sâu đậm, tất cả tôi chỉ nhớ mang máng là những bản sao nhợt nhạt.
Vậy phong cách riêng là gì? Câu chuyện ở trên đã nêu lên 1 thông điệp quan trọng, điều mà tôi sẽ tiếp tục khai thác thêm trong bài viết này:
Hình thành phong cách không có nghĩ là bắt trước người nào đó khác. Phong cách là 1 sự mở rộng của cá tính. Hãy khám phá thực sự bạn là ai.
Tránh cho những hiểu nhầm tôi muốn nhấn mạnh: Không là vấn đề gì nếu nghệ thuật của những người khác có dấu ấn lên bạn, hay như là 1 phần trong quá trình học hỏi, bạn thử bắt trước ai đó. Thực tế tất cả những người mới, họa sĩ học việc đều từng phải vẽ lại những tác phầm nổi tiếng trong quá trình học tập. Trong các bảo tàng thì đầy những sinh viên bám trụ trước những tác phẩm trưng bày để vẽ lại chúng, (không cần nhầm lẫn họ với những người gọi là faussaire, họ sống bằng việc sao chép những tác phẩm nổi tiếng). Những sinh viên đó đang làm việc là hiểu cách mà những bậc thầy kia tạo ra những tác phẩm đó, cách chọn màu sắc, cách điều khiển cây cọ. Với việc lập lại như vậy, họ đang học từ những người biết làm sao tạo được những tác phẩm lớn.
Linhof Technikardan 4x5, Schneider Super Angulon 75mm f.56, Fuji Provia 100F
Mục tiêu của tôi là sáng tạo những bố cục duy nhất, không đi theo những người khác. Tôi đã xem những bức ảnh của các nhiếp ảnh gia khác cũng từ nơi này, nhưng bố cục như thế này thì chưa khi nào có. Ít nhất là đến tháng 1 năm 2004 khi bức ảnh này được thực hiện.
Không có sự giống nhau giữa việc sao chép với mục tiêu học tập, hay bắt chiếc thành quả người khác để đạt 1 thành công nào đó. Tôi tin ra phong cách và cá tính là một. Trong trường hợp của nhiếp ảnh, phong cách là sự đẩy bật cá tính qua những bức ảnh. Khi người chụp ảnh sao chép phong cách người khác, cũng nghĩa là anh ta như không có cá tính riêng.
.
VNPhoto sponsor Member
Reply With Quote
