"Chiếu" luôn gắn liền với đời sống nhân dân Việt Nam và nước ta có rất nhiều làng nghề dệt chiếu nổi tiếng mà Cà Mau là một trong những tỉnh có nhiều làng nghề dệt chiếu tiêu biểu. Không chỉ là quê hương của đồng lúa, vườn cây, làng quê trù phú, Cà Mau còn nổi tiếng với những địa danh một thời làm nghề chiếu như: Tân Duyệt Đầm Dơi, Tân Lộc Thới Bình... nhưng nổi tiếng nhất vẫn là chiếu bông hoa Tân Thành. Bằng những nguyên liệu như: sợi lác, dây bố và khung dệt… những phụ nữ ở đây đã dệt nên những đôi chiếu bền, đẹp và tạo nên thương hiệu chiếu Cà Mau.
1.
Từ những bụi lát mọc hoang trên những bãi đầm, người dân Cà Mau dệt nên những chiếc chiếu bền đẹp với họa tiết được dệt trực tiếp bằng những sợi lát nhuộm màu chứ không in như một số loại chiếu vùng khác.
2.
Từ công đoạn đầu tiên là gặt hái
3.
Chiếc máy ép có nhiệm vụ ép cho cọng lát dẹp và ráo bớt nước.
4.
5.
Kế đó đem phơi...
6.
7.
8.
9.
Bonus thêm vài bài thơ về “Chiếu”
"Chiếu" có mặt trong mọi gia đình người Việt. Chiếc chiếu tuy là vật vô tri, vật dùng để trải, đã trở thành vật có tâm hồn, đi vào trong tâm thức của người Việt Nam mình từ lâu lắm rồi qua tục ngữ ca dao:
- Buồn ngủ gặp chiếu manh.
- Chiếu bông mà trải góc đền,
- Muốn vô làm bé, biết có bền hay không?
- Giường lèo mà trải chiếu mây,
- Làm trai hai vợ như dây buộc mình.
Thuở mới sanh ra chúng ta đã được mẹ đặt nằm trên chiếc chiếu manh và từ đó chiếc chiếu trở thành vật gần gũi gắn bó với từng cặp vợ chồng cho đến ngày răng long đầu bạc.
Chiếu Cà Mau có mặt hồi thuở nào? - Chính xác thì không ai biết!
" Chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm,
Công tôi cực lắm mưa nắng dãi dầu.
Chiếu này tôi chẳng bán đâu,
Tìm em không gặp...,
Tìm em không gặp, tôi gối đầu mỗi đêm..."
(Viễn Châu, Ghe chiếu Cà Mau)
10.
Đến Tân Thành bạn sẽ thích thú khi nơi này lúc nào cũng đầy màu sắc từ trong nhà ra ngoài ngõ bởi những sợi lát xanh, đỏ, vàng, trắng, tím... Thật thú vị nếu được tận mắt chứng kiến cảnh tất bật của những người thợ lành nghề từ già, trẻ, gái, trai bên khung dệt, cọng lát, sợi trân... để sản xuất ra những manh chiếu xinh xắn, đẹp mắt; cùng với đôi tay khéo léo của những người thợ nhuộm màu lát, in hoa văn, vành, viền... Nghề dệt chiếu đòi hỏi sự điêu luyện, tinh xảo và những bí quyết riêng để tạo ra những sản phẩm chiếu bền, đẹp !
Sau khi hoàn tất công đoạn phơi khô cọng lát, những người nông dân đem giao bán cho các xưởng sản xuất chiếu đầy màu sắc và công phu
11.
12.
13.
14.
Những bàn tay khéo léo sẽ chọn lọc lại những cọng lát tròn vừa vặn để chuẩn bị cho giai đoạn nhuộm màu
15.
16.
Nhuộm lác – khâu quyết định tạo nên màu sắc đa dạng cho chiếu bông Cà Mau
17.
Những sợi lác đầy màu sắc đã làm nên chiếc chiếu bông nổi tiếng ở Cà Mau
18.
19.
20.
Dệt, đan chiếu thảm từ cây lát là nghề sản xuất thủ công có tiềm năng to lớn ở Cà Mau với lực lượng lao động sẵn có, cùng với nguồn nguyên liệu tại chỗ rất dồi dào là cây lát. Người dân ở đây hộ nào cũng có từ 1 - 2 khung dệt trở lên. Nghề dệt chiếu tuy thăng trầm vất vả nhưng người dân Tân Thành với nghề cha truyền con nối vẫn một lòng cần mẫn để tiếp tục duy trì và phát triển làng nghề truyền thống. Hàng năm các hộ ở đây sản xuất ra hàng triệu sản phẩm tiêu thụ khắp vùng đồng bằng sông Cửu Long và miền Đông Nam bộ.
Từ những đôi bàn tay cần cù và khéo léo này, hàng trăm nghìn chiếc chiếu đẹp tỏa đi muôn phương.
21.
22.
23.
Những sợi lác đầy màu sắc đã làm nên chiếc chiếu bông nổi tiếng ở Cà Mau
24.
25.
Chiếu mây là chiếu đan bằng dây mây chẻ nhỏ - mịn như sợi lác. Còn chiếu Gon là chiếu dệt bằng một loại lá Gon (thường dùng đan chiếu, đan buồm, đan bao...) ở ngoài Bắc.
-"Ả ở đâu bán chiếu gon
Chẳng hay chiếu ấy hết hay còn
Xuân xanh nay được chừng bao nả
Đã có chồng chưa được mấy con."
-"Tôi ở Tây Hồ bán chiếu gon
Can chi ông hỏi hết hay còn
Xuân xanh nay được trăng tròn lẻ
Chồng còn chưa có, có chi con."
(Giai thoại Nguyễn Thị Lộ và Nguyễn Trãi)
Em đã hoàn tất bài phóng sự "Chiếu này em ko bán!" rồi ạh. Hy vọng các bác sẽ thích!!!