Tiêu cự ống kính (camera lens focal length)

[tuankiet412]

rất bổ ích , thanks all

[vntuyen]

Bài viết dài quá mình đọc không hết nên không biết đã trả lời ý này chưa.
Tiêu cự của ống kính là khoảng cách từ tâm điểm của thấu kính đến film-sensor.
Nếu là hệ thấu kính, nghĩa là nhiều thấu kính, thì hệ này sẽ có tiêu cự tương đương tùy vào tiêu cự của từng thấu kính. Và điểm giữa của hệ này có thể chẳng nằm trên một thấu kính thực nào cả, chỉ là 1 điểm ảo tương đương cho cả hệ mà thôi.

Ví dụ vui dễ hình dung. Lương của mỗi người trong nhóm rất khác nhau, lương trung bình của cả nhóm có thể không bằng bất cứ lương của thành viên nào. Chỉ là một con số đại diện cho cả nhóm thôi.

Nếu ý này có ai trả lời rồi thì Mod xóa giúp mình nhé. Chúc cả nhà 1 weekend vui vẻ.

[11002]

Bài viết dài quá mình đọc không hết nên không biết đã trả lời ý này chưa.
Tiêu cự của ống kính là khoảng cách từ tâm điểm của thấu kính đến film-sensor.
Nếu là hệ thấu kính, nghĩa là nhiều thấu kính, thì hệ này sẽ có tiêu cự tương đương tùy vào tiêu cự của từng thấu kính. Và điểm giữa của hệ này có thể chẳng nằm trên một thấu kính thực nào cả, chỉ là 1 điểm ảo tương đương cho cả hệ mà thôi.

Ví dụ vui dễ hình dung. Lương của mỗi người trong nhóm rất khác nhau, lương trung bình của cả nhóm có thể không bằng bất cứ lương của thành viên nào. Chỉ là một con số đại diện cho cả nhóm thôi.

Nếu ý này có ai trả lời rồi thì Mod xóa giúp mình nhé. Chúc cả nhà 1 weekend vui vẻ.

Em thấy nhiều bác vào chơi, chẳng chịu đọc, cứ phán bừa cho sướng. Bác có thể tự delete bài viết của mình, đâu cần phải làm phiền người khác.

Nhưng lương trung bình của cả nhóm không thể cao hơn lương của thành viên cao nhất và thấp hơn lương của thành viên thấp nhất.

Trái ngược lại,tâm điểm của hệ thấu kính có thể không nằm trong đoạn thẳng chứa thấu kính đầu và thấu kính cuối, mà nắm ngoài đoạn thẳng đó.
Ví dụ như các wide lens có tiêu cự dưới 44.5mm/Canon hay dưới 35mm nói chung và những tele lens có tiêu cự dài như 600mm trở lên ...

[vntuyen]

Mình chỉ muốn chia sẻ thôi, cũng đã thú thực trước là bài dài quá đọc không nổi, chứ bác nói "phán bừa cho sướng" là bác nói quá rồi. Xóa bài cũng dễ thôi, mình cũng đâu muốn làm phiền ai. Bác viết hơn 6000 bài, chắc là thành viên kỳ cựu hay min mod gì đó, đã giúp đỡ mọi người nhiều, bực mình vô cớ 1 chút cũng là điều dễ thông cảm. Chúc bác bình an.

[Dragon_ls]

các bác ơi em có con 30D nó bị lám sao ấy bác nào rành về nó giúp em với nik em là songchorasong188 thank các bác

[kankankan]

híhíhí em, newbie, hỏi 1 phát: em có cái ống kính hixhixhix có cả chục element thì em phải đo từ element nào dzậy :D

Một ống kính được xem như một thấu kính duy nhất, nên bạn phải tháo từng element ra đâu. Ống kính Zoom có đặc điểm là có thể thay đổi khoảng cách các element để tạo ra 1 ống kính có tiêu cự khác nhau. Muốn đo thì phải dùng máy mới đo được

[ducnhatvmr]

Em mới tham gia diễn đàn này thấy các bác tranh luận zôm zả quá!
Em là dân kỹ thuật trước đây em học giỏ toán lý hóa. Các bác muốn hiểu rõ tiêu cự ống kính là gì thì có thể tìm sách vật lý lợp 11, 12 đọc là hiểu liền.
Trước hết em xin chia sẻ hiểu biết của Em về tiêu cự ống kính:
Ống kính được cấu thành từ một hệ các thấu kính, theo tính toán của các nhà sản xuất có thể trong ống kính có các thấu kính hội tụ hay phân kỳ.
Mỗi một thấu kính trong ống kính đều có tiêu cự riêng của nó. Thấu kính hội tụ (hai mặt đều lồi hoặc một mặt phẳng và một mặt lồi) cho ảnh thật (điểm hội tụ nằm sau thấu kính, hay ảnh và vật nằm cùng một phía của thấu kính). Thấu kính phân kỳ (hai mặt đều lõm, hay một mặt phẳng một mặt lõm) cho ảnh ảnh (ảnh và vật nằm cùng một phía của thấu kính).
Tiêu cự thấu kính: Là khoảng cách từ điểu hội tụ đến quang tâm (thấu kính hội tụ có tiêu cự dương, thấu kính phân kỳ có tiêu cự âm)
Tiêu cự ống kính: Ống kính được ghép từ một hệ các thấu kính nên có công thức chuyển đổi tính toán cộng trừ nhân chia (các bác vui lòng xem sách vật lý 12 có đầy đủ, phần này cũng có trong đề thi đại học nhiều lắm), trên cơ sở ghép các thấu kính lại thành ống kính người ta sẽ tính được tiêu cự của hệ thấu kính cấu thành nên ống kính.
Nếu vị trí các thấu kính trong ống kính không thay đổi thì tiêu cự của ống kính là cố định. Khi xoay vòng zoom trên ống kính ta làm thay đổi vị trí các thấu kính dẫn đễn tiêu cự của hệ thấu kính thay đổi.
Theo em: Sensor được đặt tại điểm hội tụ của thấu kính trong cùng gắn vào thân máy để thu được ảnh rõ nét.
Đây là hiều biết của Em! Các bác cho ý kiến nhận xét!
Thanks!

[princedragon31]

cám ơn các bác, bài tranh luận của các bác rất bổ ích

[tino2006]

giữa 2 ống kính 50mm F1.7 và 16-70mm F3.5 , chụp ở tiêu cự 50mm F5.6 có khác gì ko các Bác?

[tuyetkiem]

Thấy các bác tranh luận vui quá mà có vẻ vẫn chưa ngã ngũ. Mặc dù em thấy nhiều bác đã cố gắng minh bạch và cụ thể hóa vấn đề. Xin góp 1 ngu ý:
Em nghĩ Sensor đặt ở đâu là do thiết kế của thân máy và ý đồ của nhà sx. Bởi vì các OK dời khác nhau sẽ cho các tiêu cự khác nhau.
-Vậy bây giờ ta thu gọn lại vấn đề là chỉ chụp 1 điểm thay vì một vật thể (là tập hợp của nhiều điểm- tương tự cả thôi.)
-OK là một hệ thấu kính. Cả cái hệ thấu kính này có một ( VD : AF-s 35mm F/1,8) hoặc nhiều tiêu cự (OK zoom) tổng hợp.
-Thu gọn vấn đề lần nữa. OK có tiêu cự thay đổi được thì các mức thay đổi là rời rạc. Tức là không thể cùng lúc chụp có 2 tiêu cự. Vậy ta hãy chỉ cần xét ống kính có một tiêu cự. Còn ống zoom thì chỉ cần bàn thêm là đủ:
-Bây giờ đơn giản hơn rồi. Hãy coi cả hệ thấu kính của OK đó là một thấu kính hội tụ "ảo". Ta tạm gọi thấu kính tổng hợp này là tOKs. tOKs một tiêu cự, và tất nhiên 2 tiêu điểm F,F' và một quang tâm. Bắt buộc phải là thấu kính hội tụ vì ảnh thu được trên sensor phải là ảnh thật. Thấu kính phân kỳ không cho ảnh thật.
-Bây giờ (lại bây giờ) ta chỉ cần xét đến các đặc tính của 1 thấu kính hội tụ là đủ.
-Các câu hỏi :
1-Có phải khi ở một 1 tiêu cự ( hoặc với OK một tiêu cự). Vị trí tương đối của các thấu kính với nhau là không thể thay đổi? Hay tiêu điểm ảnh F của tOKs là cố định?

2-Nếu giả thiết ở câu hỏi 1 đúng thì sẽ nảy sinh giả thiết 2: Đó là ống kính tOKs sẽ không thể lấy nét ở xa vô cực. Lí do đơn giản là các vật (hay điểm) ở xa vô cực sẽ cho ảnh thật nằm trên mặt phẳng vuông góc với trục chính và đi qua tiêu điểm ảnh F của tOKs. Vậy tiêu điểm ảnh F này phải nằm trên sensor. Điều này lại sinh ra điều vô lý hơn vì khi chụp các vật ở gần ( gần ở đây chia làm 2 nấc : từ khoảng cách 1f đến 2f và từ 2f đến < xa vô cùng ). OK sẽ không thể lấy nét. Vì các vật ở gần không cho ảnh thật nằm trên mặt phẳng tiêu cự nói ở trên. (
Không tính các vật nằm trong khoảng tiêu cự nhé. Tức là d < 1f ấy. Vì khi đó các vật này không cho ảnh thật. Dó đó sensor không thể lưu ảnh).

3-Từ 2 câu hỏi trên em thấy nảy sinh câu hỏi thứ 3: Đó là quá trình AF có tham gia vào việc thay đổi vị trí tương đối giữa các TK để đảm bảo f=constan không?
4-Em cứ nôm na hiểu OK theo mắt người. Tức là nhìn được xa vô cực.
OK lấy nét được 1 vật tức là ánh sáng từ mọi điểm nhìn thấy được của vật đó đi vào ống kính đầy đủ và tạo ra 1 ảnh thật nằm trên sensor.
Còn các vật ở trước và sau vật cần lấy nét thì ánh sáng của nó cũng đi vào OK nhưng không đi vào đầy đủ. Do đó ảnh thật của chúng nằm trên sensor bị méo mó, mờ ảo.
-tOKs tạo ra một ảnh thật lớn hơn vật khi vật nằm trong khoảng 2 lần tiêu cự và nhỏ dần khi vật xa dần.
5-Vậy tóm lại quá trình AF làm thế nào để đảm bảo đúng tiêu cự không đổi + đưa tiêu điểm ảnh vào sensor khi ngắm xa vô cực ?
---------------------------------------------------
Từ các nghi vấn tự đặt ra ở trên em xin được phỏng đoán như sau : (Xin lỗi các bác em không biết chụp ảnh sao cho đẹp nhưng kiến thức quang học thì em biết. Vậy nếu có sai lầm nào xin các bác chỉ bảo):
-Bất kể ống zoom được hay không zoom được thì mỗi lần chụp OK chỉ có 1 tiêu cự cố định. Do đó. Để đảm bảo các tiêu chí sau :
-Lấy nét được ở xa vô cực giống mắt người. Khi đó tiêu điểm ảnh F phải nằm trên sensor
-Chụp nét được các vật < xa vô cực theo đúng tỉ lệ phóng đại của lần chụp đó (tiêu cự liên quan mật thiết với tỉ lệ phóng đại. Cụ thể kích thước ảnh thật sẽ biến thiên rất nhanh từ rất lớn đến rất nhỏ đối với 1 OK có tiêu cự nhỏ. Do đó lấy nét ở càng xa vật chụp được càng nhỏ. Và tỷ lệ phóng đại sẽ biến thiên cực chậm với những tOKs có tiêu cự cực lớn. Cái này xem mấy ảnh chụp thể thao sẽ thấy rõ. Chứ không phải OK tiêu cự dài phóng lớn được 1 vật chụp xa. Thực ra nó không thể phóng lớn hơn vật được nếu vật nằm ngoài khoảng 2f. Còn bạn nào cãi thì chẳng qua số điểm nhạy sáng trên sensor cực lớn, ghi lại cực đầy đủ và do f lớn nên tỉ lệ bị thu nhỏ của vật là thấp. Bạn mang về xem trên máy tính thấy có thể phóng lớn được thì thực ra số điểm ảnh bạn nhìn thấy trên máy tính chỉ là con muỗi so với trên sensor thôi. Hết cãi nhé. )
-Hệ quả là bất cứ vật nào cần chụp cũng cần cho ảnh thật và nét trên sensor cho dù ở xa hay gần (gần được định nghĩa ở trên nhé)
-Do sensor là cố định (mặt phẳng chứa ảnh thật của vật là cố định). Độ dài tiêu cự f cũng cần cố định theo giả thiết OK ở trên, mặt khác Ok không được zoom ở đúng thời điểm chụp. Vậy có thể kết luận :
Quá trình lấy nét sẽ thay đổi vị trí các thấu kính trong tOKs nhằm đảm bảo 2 điều sau:
-Giữ cho độ dài tiêu cự không được phép thay đổi khi lấy nét các vật ở các vị trí xa gần khác nhau nhằm đảm bảo đúng độ phóng đại ảnh do nhà SX quy định
-Độ dài tiêu cự f không đổi nhưng tiêu điểm ảnh F phải thay đổi. Cụ thể F sẽ di chuyển từ vị trí tối thiểu gần thấu kính trong cùng trong tOKs đến sensor mà không bao giờ vào phía trong sensor. Bởi nếu F vào phía trong sensor thì ảnh rõ nét của vật sẽ không nằm trên sensor nữa mà nằm phía sau sensor. Điều này vô lý.
-Khi F nằm trên sensor tức là mặt phẳng chứa F chính là mặt phằng chứa phần mặt phẳng sensor. Khi đó ta đang lấy nét ở xa vô cực.

Bonus:
-Đối với các OK zoom thì với mỗi 1 thời điểm chụp ta có f=const. Vậy ta lại quy về trường hợp đã giải quyết ở trên.
-Khái niệm zoom nên được hiểu là: thu hẹp môi trường xung quanh vật cần chụp A hay một phần cần chụp của A. Tức là không cho ánh sáng do các vật xung quanh A đi vào sensor. Thị giác đánh lừa rằng ta đang phóng lớn vật khi zoom in. Và ngược lại zoom out. Ai thắc mắc xin xem lại khái niệm chụp ảnh là gì ?
-Như vậy các OK tele và các thiết bị quang học khác như kính thiên văn chẳng hạn. Là không thể phóng lớn ảnh chụp xa lên lớn hơn tỉ lệ 1:1.
-Các kính hiển vị có thể làm điều này vì đơn giản các vật được nhìn dưới kính hiển vi luôn nằm trong khoảng d=2f -> d=1f tùy chỉnh.
-Nếu các OK macro có được năng lực phóng đại ảnh lên hàng trăm ngàn lần như kính hiển vi thì sensor trên máy cũng cần đạt số điểm nhạy sáng vô cùng lớn. Như vậy chỉ riêng 1 ống macro thôi không thể tạo ra 1 độ phóng đại tùy thích. Và nếu có một máy ảnh mà chip+ sensor+ram+ thẻ nhớ đủ mạnh và lớn đến mức thu nhận và chịu đựng được độ phóng đại ảnh tương tự kính hiển vi thì hẳn là body đó phải rất đắt.
-Sensor thì nhỏ mà tại sao vẫn ghi lại được những vật rất lớn. Nếu thiết kế máy ảnh cho phép chụp các vật trong khoảng d=2f đến d=1f. Tức là ảnh thu được phải lớn hơn vật cần chụp. Nhét sao vừa sensor đây? Em nghĩ cái này là do số điểm nhạy sáng rất lớn trên sensor và kỹ thuật của nhà SX cho phép ánh xạ "point to point" từ vật đến ảnh trên sensor. Và thực tế ta không bao giờ chụp 1 điểm mà dù vật có nhỏ thế nào đi nữa nó cũng là tập hợp của vô hạn điểm.
-Ở đây các kính thiên văn và hiển vi trưng bày có thể sử dụng công cụ tạo ảnh ảo. Mục đính là nâng tỉ lệ phóng đại d'/d. Tuy nhiên máy ảnh thì luôn phải thu được ảnh thật trên sensor. Do đó em không xét trường hợp này.
-f ở trên là em viết tắt từ "focal length" -độ dài tiêu cự. Xin đừng nhầm với khái niệm khẩu độ trong máy ảnh. Nhắc lại một lần nữa: Focal length không phải là khoảng cách từ thấu kính tOKs tới sensor/film. F cũng chỉ nằm trên sensor khi vật ở xa vô cực. Bác nào cãi xin tranh luận thoải mái bên dưới.
-Nếu em sai thì khái niệm focal length mà nhà SX định nghĩa chắc chắc không ám chỉ độ dài tiêu cự nữa. Nếu ám chỉ cái khác thì cho em xin kiếu vì em không rành lắm mấy khái niệm trong nhiếp ảnh.



----------------------------------------------------------
END

Hic. Viết 1 mạch không nghỉ chẳng biết có nhầm lẫn ở đâu không? Bác nào thấy lập luận của em vô lý thì nói cho em biết. Vì em không có hiểu biết nhiều về máy ảnh số cũng như các loại OK. Em mới tập tọe chụp chẹc thôi ạ.