Từ một bức thư: Tại sao tôi không chụp ảnh nữa?

[Nikonian2006]

(4) Tóm tắt lại lá thư của Zeb theo một chuỗi sự kiện để dễ dàng theo dõi:

4.1 Năm 16 tuổi, Zeb lần đầu quyết định không dùng máy ảnh do việc trong những chuyến đi tham quan khắp nơi đã không enjoy nó mà chỉ tập trung vào việc chụp ảnh.

4.2 Mười bốn năm tiếp theo trong đời, Zeb quyết định bỏ hoàn toàn không dùng đến máy ảnh.

4.3 Đến lúc Zeb dời về sống ở Portland (bang Oregon), Zeb quay trở lại với đam mê chụp ảnh của mình và vào lúc đó Zeb tham gia vào Flickr vừa mới hình thành.

4.5 Khi chụp ảnh để post lên Flickr, Zeb post theo hai phong cách:

4.5.1 Thể loại ảnh mà Zeb thích theo phong cách chụp của riêng mình; và

4.5.2 Thể loại ảnh mà Zeb chụp và chỉnh sửa theo "khẩu vị" của những người xem (viewers).

4.6 Dần dần, Zeb vô tình trở thành một người chụp ảnh, chỉnh sửa và post ảnh chỉ thiên về hướng sao cho phải càng được nhiều comments càng tốt hoặc chỉ có good comments mới chính là động lực chụp ảnh của Zeb.

4.7 Zeb mãi mê và dồn hết nỗ lực vào điểm 4.6 cho đến một ngày không còn nhận ra phong cách chụp mà bản thân mình muốn nữa. Nói cách khác đi, Zeb không còn là mình nữa mà chụp ảnh comments-focused. Bất chấp là gì, bất chấp từ bỏ quan niệm của mình hay không, miễn sao có nhiều comments là thích.

4.8 Zeb nhận ra được điểm 4.7 và quyết định từ bỏ nhiếp ảnh. Mỗi con người có một cách respond khác nhau và Zeb chọn cách đối phó với 4.7 bằng việc mang máy phim đi nhưng chụp không có phim.

4.9 Vào cuối lá thư, Zeb khẳng định rằng sẽ có một ngày anh quay trở lại chụp ảnh nhiều nhưng không phải chụp ảnh và post ảnh vì comments.

(5) Sau khi em đã tóm tắt lại toàn bộ sự kiện trong lá thư theo chuỗi thì ở phần này em nói lên cảm nhận của em là qua bức thư đó tác giả đã muốn nhắn nhủ với chúng ta một điều gì (nếu mọi người thấy em cảm nhận sai xin vui lòng post lên cho biết):

5.1 Zeb muốn nói rằng, trong cuộc sống của từng cá nhân, sẽ có lúc chúng ta dành hết tâm trí để làm cho thật tốt một điều gì đó. Tuy nhiên, khi chúng ta việc làm mà chúng ta cho là tốt đó, chúng ta đã đánh mất đi tiêu chuẩn mà chúng ta đã set cho cuộc đời của chính mình.

5.2 Nói cách khác, vào lúc đó, chúng ta đã vô tình quên đi hướng, hoặc cách sống, hoặc quan điểm sống, hoặc misssion statement mà chúng ta đã set cho cả cuộc đời chúng ta.

5.3 Ở một góc nhìn khác, Zeb nói rằng trong cuộc sống có lúc chúng ta làm một điều gì đó mà chúng ta xem suy nghĩ của người khác về chúng ta là tối thượng mà chúng ta quên đi phong cách hoặc quan điểm của riêng mình.

[Nikonian2006]

(6) Nay giả sử rằng suy nghĩ của em trong phần (5) là đúng, điều mà Zeb nói đó trong cuộc sống chúng ta có một nguyên tắc mới được Steven Covey đề cập đến trong cuốn sách nổi tiếng (bất cứ senior managers nào ở trên thế giới đều biết đến) The Seven Habits of Highly Effective People như dưới đây:

(6)(a) Do the right thing; hoặc
(6)(b) Do the thing right.

(7) Nếu các anh chị đọc hai ngữ trên, các anh chị sẽ thấy ra được cái hay trong tiếng Anh mà Stephen dùng hai câu hoàn toàn giống nhau chỉ khác nhau về vị trí của từ trong đó. Giải thích nó ra sự khác biệt rất là lớn.

(8) Áp dụng điểm (6) vào trong lá thư của Zeb, khi ông ta cố gắng post ảnh làm sao chỉ cho có nhiều good comments và đánh mất đi quan điểm đã tạo ra từ lâu của bản thân chính là lúc ông "do the things right" nhưng không phải là "do the right thing".

(9) Câu hỏi của các anh chị sẽ là vậy thì làm thế nào sẽ là "the right thing" hoặc sẽ là "the thing right"? Câu hỏi này không có câu trả lời chung và muốn trả lời phải xem xét vào từng hoàn cảnh cụ thể của từng anh chị.

(10) Nếu như anh chị trong cùng một factual situation như anh HoAnhTien hoặc tương tự nghĩa là mission statement của các anh chị là dùng nhiếp ảnh để kiếm tiền và, giả sử là vào lúc các anh chị được sự ngợi khen good comments đó của khách hàng, đó chính là mục tiêu trong cuộc sống của các anh chị thì việc các anh chị viewer-focused chính là "do the right thing". Nói theo một cách khác, nếu như các anh chị set mục tiêu quan điểm của mình là đạt được điều A như là một misssion statement lâu dài của mình thì bất cứ điều gì mà các anh chị làm ra để phục vụ cho mục tiêu đó đó chính là "do the right thing" mà không phải là "do things right" (ie không phải là làm cho hoàn hảo một điều gì đó mà nó nằm ngoài mục tiêu của các anh chị).

(11) Vì vậy, tác giả bức thư không có ý định nói rằng chúng ta phải nên từ bỏ việc chụp ảnh vì good comments. Anh không nói như vậy, anh chỉ nói rằng nếu đó không phải là mục tiêu tối cao và lâu dài của mình thì nên nhìn lại vấn đề và đi cho đúng hướng. Nếu như mục tiêu tối cao của anh HoAnhTien trong hoàn cảnh thực tế cuộc sống của anh là tiếp tục chụp ảnh tiếp tục gửi ảnh cho comments hoặc làm sao để được khách hàng khen ngợi thì anh cứ tiếp tục làm điều đó vì điều đó là đúng, đó là "do the right thing".

(12) Trong bài viết về "nên hay không thành lập tổ thẩm định hàng second hand" ngay trong room này, các anh chị sẽ thấy em có nói đến việc BQT khi xem xét vấn đề có nên dành thời gian để tổ chức và giới thiệu hoạt động thẩm định ở VNPHOTO hay không phải để ý đến việc "mission statement" của VNPHOTO là gì? Mục tiêu cao nhất VNPHOTO muốn đạt được là gì? Để đạt được mục tiêu đó trong kế hoạch 5-10 năm đến sẽ phải làm gì cụ thể? Sau khi đã xác định được misssion statement rồi, bất cứ thời gian dành cho một hoạt động nào để phát triển VNPHOTO mà nó không phục vụ cho mission statement là sẽ không làm.

(13) Nếu bất cứ việc gì cũng muốn làm tốt tất cả thì lúc đó chúng ta đang "do things right" chúng ta đang "hoàn hảo hóa" mọi thứ mà không phải là "do the right thing". Ở điểm này, em có nêu tên ra nhưng em hoàn toàn không có ý định xấu chỉ có thiện ý nếu có ảnh hưởng đến anh aPham mong anh bỏ qua.

[apham]

Bác Nikonian2006 quả là sâu sắc khi phân tích chi tiết nội dung truyền tải của câu chuyện này. Cho em ngả mũ bái phục, hihi

[HTBL]

@ anh Nikonian2006: Cám ơn bài viết quá sâu sắc của anh. Bài viết quá là dễ hiểu hơn theo cách giãng riêng của anh đó. Em rất thích cách viết theo lối chronology này.

[aivoges]

(4) Tóm tắt lại lá thư của Zeb theo một chuỗi sự kiện để dễ dàng theo dõi:
[indent]4.1 Năm 16 tuổi, Zeb lần đầu quyết định không dùng máy ảnh do việc trong những chuyến đi tham quan khắp nơi đã không enjoy nó mà chỉ tập trung vào việc chụp ảnh.

Em đính chính chút là ông viết thư đó là bạn của anh Dép chứ không phải là anh Dép. Bạn anh Dép (anonymous) viết cho một người bạn khác nhân tiện forward cho anh Dép

[Tana]

Xuyên quá bức thơ trên, ta có thể thấy tác giả là người không sống bằng nghề nhiếp ảnh mà chỉ là một người chơi ảnh mà thôi. Nên khi anh ta muốn chụp là chụp cho chính mình, chụp bằng cảm xúc của mình... Lúc nhận ra rằng động lực của chụp hình đã biến từ cho mình thành cho mọi người thì anh ta cho rằng đã đến lúc dừng lại để tĩnh tâm... cho đến khi anh ta trở lại và trở lại chụp cho chính mình.
Một bài viết đầy cảm xúc. Còn cái thằng tui... tui không chụp cho mọi người vì chẳng có mấy ai quan tâm đến cái đống hình xấu đui. Cũng không chắc là chụp cho chính mình vì nhiều lúc không tìm ra ý tưởng gì cả mà vẫn cứ chụp, vẫn hy vọng có tấm ảnh đẹp. Có vẻ như mình đang dùng "chụp hình" (xin không dám gọi là nhiếp ảnh) để chạy trốn thực tại...

[khunglong99]

đọc bài phân tích của bác Nikonian2006 rất xúc tích. Bác chắc cũng là fan Ni rùi (em đoán theo cái nick mà). Em cũng là fan Ni. cũng cám ơn cá bác XL đã dịch bài viết quá hay.
em nghĩ bài viết cũng như tấm ảnh: đều do người viết (hay người chụp) trút hết tâm trạng vào đó cũng như khi chụp ảnh vậy. và tất nhiên có cái khen thì cũng có sự chê.

\ở đây em nghĩ chúng ta không nên bình luận điều tác giả nói là đúng hay sai vì chún gta không ở trong tâm trạng của tác giả lúc đó. Cái chính em nghĩ là chúng ta rút ra được bài học gì cho chính bản thân mình qua những câu chuyện của người khác.

Riêng với em, một người chỉ thích chụp ảnh và chẳng là cái gì hết thì cũng rút ra được nhiều điều về lòng đam mê từ câu chuyện này và tất nhiên em cố gắng không để rơi vào hoàn cảnh như tác giả là mất đi cảm hứng.

xin cám ơn cả các bác đã cùng chia sẻ những quan điểm cá nhân trên topic này.

[tonyn]

Cám ơn tác giả của bức thư đã đưa ra bài học cảnh tỉnh cho những người thích ảnh ọt.
Đặc biệt là bác Xíchlo đã dịch rất xúc tích bức thư để chuyển tải đến người đọc.
Em cũng mới chỉ trải qua cái cảm giác đầu tiên của tác giả"... tôi bắt đầu nhận ra rằng, tôi đang tự đánh mất những điều thú vị tại nơi tôi thăm viếng vì tôi chỉ chăm chăm vào việc chụp ảnh..." .
Ông tác giả này sớm hồi tỉnh.Còn em thì chỉ sau khi về đến nhà mới giật mình nhận ra rằng : mình đã bỏ qua quá nhiều thứ (bài học từ chuyến đi chơi Berlin nhân dịp kỷ niệm nước Đức thống nhất (03-10) vừa rồi,hichic để mặc người yêu,bạn bè làm j thì làm còn em thì đứng để chụp ảnh -đúng là ngu ngốc thật).
Một lần nữa cảm ơn bác Xichlo đã chia xẻ bức thư.
THân,
Tonyn

[11002]

Cám ơn anh Xichlo đã tìm thấy bức thư này, post lên và dịch ra rất hay.

Em đã xem topic này ngay từ những bài đầu tiên, đồng cảm với tác giả, nhưng không vội trả lời. Chợt nghĩ lại thấy mình đôi khi bị cuốn vào vòng xoáy, may giờ đã bình tâm đứng ngoài nhìn vào và thoáng mỉn cười.

Lạm bàn đôi chút:
Chúng ta đi chơi, thấy cảnh đẹp ngắm nhìn ngẫn ngơ, nhưng nếu có máy ảnh trong tay, đôi khi cứ loay hoay với kỹ thuật, góc chụp, ánh sáng, thời khắc bấm máy ... mà bỏ qua những giây phút ngắm nhìn cảnh bằng con mắt đời thường, bằng cái lướt mắt tổng quát cảnh vật, bằng cảm xúc dâng lên từ trong tim.
Ngày xưa học văn, mổi khi cô cho bài làm, cứ bám theo đề bài đưa ra mà viết, đôi khi có cảm xúc thì cứ viết, không cảm xúc cũng cố viết. Kết quả bài làm của mình và vài bạn đôi khi giống nhau như những con nòng nọc cùng 1 mẹ sinh ra, bởi vì không cảm xúc mà vẫn cố. Còn của những bạn, những lúc có cảm xúc khi làm bài thì khác hẳn, bởi vậy văn ngày xưa có khi chỉ 4 điểm, có khi bài được cô biểu dương đọc trước lớp.
Thỉnh thoảng đi chơi, gặp các em học sinh lớp Mỹ Thuật thực hành vẽ, cả nhóm ngồi túm tụm lại một chổ, nhìn nhà thờ Đức Bà mà vẽ, nhìn một cành hoa trong công viên mà vẽ, nhìn 1 cô gái ngồi làm mẫu mà vẽ. Về nộp bài, e chúng cũng giống nhau như những con nòng nọc. Nhưng cũng nhiều bạn tuy ngồi chung, ngắm chung một khung hình, nét cọ lại khác hẳn, vẽ theo những gì mình cảm trong đầu, không theo những gì mình thấy trong mắt.

Suy cho cùng, nhưng tác phẩm văn học để đời, những bức tranh để đời đa số không xuất hiện từ những bài tập, những cuộc thi sáng tác theo chủ đề mà xuất phát từ những cảm xúc riêng của tác giả. Đôi khi ta cứ bó theo cái nhìn qua khung ngắm máy ảnh (cho dù có thay đổi ống kính để có những góc nhìn, hiệu ứng khác nhau) mà quên đi việc để tâm hồn mình hòa vào thiên nhiên, hòa vào nhân vật để cảm xúc thăng hoa, để tận hưởng những giây phút đáng sống.
Đôi khi, vì đề văn có sẳn - sợ lạc đề, vì chủ đề cuộc thi đưa ra - sợ tranh vẽ ra không đúng, nên cố ép cảm xúc mình mà viết, mà vẽ.
Có những lần đi đọc các truyện ngắn trên các tạp chí, rất nhiều truyện hay, đầy cảm xúc, nhưng chả cần đến cái dòng chữ thật to, trang trọng phía trên ta cũng nhận ngay trong nhiều truyện (không phải là hầu hết) toát ra dòng chữ: TRUYỆN DỰ THI. Cũng chẳng biết nói sao, nhưng giống như ta hồi đi học: sợ lạc đề, sợ thầy cô cho điểm -.

Nói đi thì cũng nhìn lại, có những cuộc thi mặc dầu có các chủ để quy định cụ thể cho từng thời gian, nhưng tác phẩm đoạt giải đựơc BGK chấm hoàn toàn thoát ra khỏi khung định sẳn, mang tính khái quát cao độ.

Nhìn lại, thấy mình lạc đề mất rồi.

[le.duy]

Cám ơn bác XL giới thiệu & dịch bức thư này. Đáng để ngẫm lại mình lắm!