Sự ảnh hưởng của một quy định không tốt trong luật copyright sẽ ảnh hưởng đến xã hội như thế nào?
1. Trong post này, mình sẽ chỉ ra cho bạn thấy cái tai hại của một điều khoản không hợp lý trong luật copyright sẽ ảnh hưởng đến kinh tế và xã hội ra sao. Giả sử rằng bạn là lãnh đạo hay người có thẩm quyền viết ra luật trong quốc hội của một vùng tài phán, tất nhiên bạn hoàn toàn có quyền tạo ra bất cứ quy định nào của luật pháp, bất kể nước khác có có khác bạn hay không.
2. Trong hệ thống xã hội Anh Mỹ mình biết rõ, không có chuyện khách sạn mở TV tự do phát sóng không phải trả tiền thuê bao (gọi là free to air) là vô tư. Không có một chủ bài nhạc nào gửi thư hàng loạt đến khách sạn bắt phải trả tiền. Tuy nhiên, mình đã không nói ngay ở bài đầu khi so sánh việc này với luật pháp Anh Mỹ. Tại sao? Tại vì nếu mình nói ra ngay từ đầu sẽ có bạn vào nói luật VN khác luật Anh Mỹ khác. Vì vậy, điểm 1 ở trên mình đã nói rõ, trong vùng tài phán của bạn, bạn có quyền tạo ra luật nào bạn thích. Ở Anh Mỹ, có hai loại TV, loại thuê bao là phải trả tiền không có là vi phạm. Nếu free to air là free hoàn toàn vô tư mở trong khách sạn.
3. Tuy nhiên, cái quan trọng là cho dù bạn ở vùng tài phán nào, luật dân sự bạn tạo ra phải mang tính hợp lý và khuyến khích sự phát triển của xã hội (chứ không phải trì kéo sự phát triển của xã hội). Đó là trách nhiệm của bạn với dân bầu cho bạn, và vì vậy bạn mới thấy là các thượng/hạ nghị sĩ ở Anh Mỹ toàn là dân học luật / luật sư từ các trường nổi tiếng. Vì nó cần người phải hiểu logic và hậu quả của một điều luật tạo ra.
Giả sử là có điều khoản yêu cầu khách sạn phải trả tiền bản quyền khi mở TV free to air
4. Nay mình giả sử là chuyện mà bạn đang tranh luận đó là luật ở VN nghĩa là một khách sạn dùng TV free to air phải trả tiền bản quyền, những chuyện sau sẽ xảy ra:
- Thứ nhất, việc trả tiền bản quyền đã trả hai lần. Người phát sóng nhạc trên TV họ đã phải mua bản quyền để phát sóng. Nay người sử dụng chương trình đó ở môi trường thương mại (mà thông qua TV free to air) lại phải trả thêm tiền.
- Thứ hai, việc này mình đã nói ở bài đầu tiên trong topic, đó là chi phí xã hội sẽ tăng lên. Giả sử là nay theo luật tất cả khách sạn phải trả tiền bản quyền mở nhạc qua TV free to air, tất cả họ sẽ tăng chi phí thuê khách sạn lên bởi vì họ không chấp nhận việc hụt doanh thu. Chính các bạn, hay nói đúng là toàn xã hội, sẽ phải gánh chịu chi phí này vì nay bạn phải trả tiền phòng cao hơn ở tất cả mọi khách sạn.
- Từ một điều luật, nó làm cho giá cả cuộc sống tăng lên, nền kinh tế sẽ mất đi tính cạnh tranh. Lấy ví dụ, người du lịch họ sẽ xem tiền phòng ở VN và ở các nước lân cận, do bạn đã bị mất tính cạnh tranh, du lịch của bạn sẽ giảm xuống.
- Nếu như thu tiền khách sạn nay đã thành luật thì nó sẽ không dừng lại. Sẽ có một ngày gần đến, một tiệm bán cà phê mở TV free to air phục vụ người uống cà phê phải trả tiền bản quyền vì họ mở ra để bán cafe là phục vụ cho mục đích thương mại. Qua đó, chính người uống cafe nay phải trả tiền cao hơn do giá cafe tăng, mà lẽ ra không phải như vậy.
- Một cửa hàng bán máy ảnh mà vô tình có TV mở ra để hát suốt ngày cho khác vào chờ đợi xem giết thời gian sẽ phải trả tiền bản quyền mở TV.
Hậu quả dẫn đến việc không sử dụng nhạc VN trong TV
5. Ý kiến này không phải của mình mà của các bạn ở VN đang tranh luận trên báo chí mình thấy rất hợp lý.
6. Giả sử là có luật mới dùng TV phải trả tiền, các khách sạn họ quyết định vẫn mở TV nhưng không chiếu chương trình ở VN mà hát tất cả nhạc ngoại.
7. Công ty đòi bản quyền gì đó nay muốn đi đòi nợ phải có giấy tờ ủy quyền của ca sĩ nhạc ngoại trước khi có thể đòi nợ khách sạn. Bạn lấy giấy ủy quyền đó ở đâu ra, đừng nói với mình là bạn đi sang Mỹ xin giấy ủy quyền nhe. Ở VN ăn cắp bản quyền phim / âm nhạc Anh Mỹ tự do thoải mái, ở đâu ra chuyện đi kiện bản quyền cho ca sĩ ngoại quốc?
8. Giả sử điểm 6 sẽ xảy ra đi, đó là một sự thiệt hại cho việc tuyên truyền nhạc VN đến công chúng. Đó mình đã chứng minh cho bạn thấy khi bạn có quyền làm luật trong tay, bạn tạo ra một điều luật không hợp lý nó sẽ ảnh hưởng đến xã hội như thế nào, cho nên bạn đừng nói là tao ở VN tao muốn làm luật gì kệ tao bất kể hệ thống luật pháp tốt hơn nó làm khác đi.