Như bác SillyTalk có nói, chương trình giáo dục tại Miền Nam trước 1975 là theo hệ thống của Pháp. Ở đây em không có ý so sánh hơn thua giữa hai hệ giáo dục Pháp và Mỹ, mà chỉ muốn nói về các giai đoạn trong hệ thống ĐH của Hoa Kỳ.
Không như ở Việt Nam, ở Mỹ không có chuyện "thi vào ĐH", nên không có chuyện "lộ đề thi" hay "mua/bán đề thi" hàng năm như từng xảy ra ở VN.
Khác với Việt Nam, các ứng sinh muốn vào các trường y khoa, nha khoa, hay dược khoa tại Hoa Kỳ (vào học 4 năm) thì phải có bằng cử nhân (có ngoại lệ, nhưng rất hiếm) trước khi bắt đầu học các ngành này. Các bằng cử nhân đó không nhất thiết phải thuộc về sinh-hoá (BioChem) hay các chương trình dự bị (pre-med, pre-dental, hay pre-pharmacy), mà có thể bất kỳ ngành nào, từ kỹ sư, tâm lý, đến văn chương, hội họa. Tuy nhiên các ứng sinh phải hoàn tất những môn (prerequisites) mà các ngành đó yêu cầu, thường là 1 năm Calculus, 1 năm Chemistry, 1 năm Physics, 1 năm Biology, và phải thi MCAT (Medical College Admission Test) cho y khoa, DCAT cho nha khoa, và PCAT cho dược khoa.
Trong MCAT, DCAT, và PCAT, ngoài các phần về Sinh-Lý-Hoa-Toán, còn có phần Reading Comprehension (đọc/hiểu và phân tích bản văn), viết luận văn, khả năng suy luận (analytical skills). Học sinh có thể thi các bài thi này nhiều lần, tuy nhiên phải nộp điểm của tất cả các kỳ thi khi nộp đơn, chứ không phải chỉ nộp điểm cao nhất mà thôi.
Nghe qua thì thấy việc xin vào các trường y-nha-dược này đơn giản và dễ dàng quá, nhưng thật sự đây là một bước gay cấn nhất cho những ai muốn vào các ngành này, nhất là vào y khoa, vì có thể nói đây là ngành học cao nhất và đòi hỏi nhiều nhất nơi từng sinh viên, từ khả năng học vấn đến năng lực thể lý.
Hoa Kỳ có khoảng 125 trường y khoa, và nằm trong Association of American Medical Colleges (AAMC, "Hiệp hội các trường Y Khoa Hoa Kỳ"). AAMC giám định những kỳ thi MCAT cũng như việc thâu nhận đơn xin vào y khoa của ứng sinh. Theo thống kê mới nhất thì có khoảng gần 22,000 (22 ngàn) sinh viên năm thứ I trong niên khoá 2015-2016. Thường các trường mỗi năm nhận vào năm I khoảng 100 - 200 sinh viên.
Khi tốt nghiệp, các sinh viên được cấp bằng M.D. (Doctor of Medicine). Ngoài ra tại Mỹ, cũng có một loại trường y khoa khác và với con số rất nhỏ hơn. Các trường này cấp bằng D.O. (Doctor of Osteopathic Medicine). Chương trình học của hai trường MD và DO thì hầu như hoàn toàn giống nhau, và các bác sĩ DO được mọi quyền lợi hành nghề hoàn toàn như các bác sĩ MD.
Đừng lẫn lộn D.O. (ở trên) với bằng O.D. (Doctor of Optometry, hay là Optometrist). Optometrists chuyên về thị giác (vision) của con mắt như đo kiếng và chuẩn đoán các tai biến đến hệ thống thị giác. Họ không phải là bác sĩ.
Lần tới em sẽ viết về việc nộp đơn vào trường y khoa.