1. Cám ơn anh apham, em TTD và anh hatcat đã tham gia và theo dõi topic, tất nhiên em hiểu là ở VN không có nhiều người theo dõi bầu cử Mỹ thật chi tiết cho nên khi em viết bài em chỉ nói những gì mà bạn không thể nào đọc ở báo VN. Như đã nói, phóng viên báo ở VN chỉ đơn giản là kiếm bài báo nào đó ngồi dịch ra post cho các bạn xem. Chúng ta biết báo ở Mỹ là tự do bày tỏ quan điểm, nhưng điều đó không có nghĩa là nó trung lập và không đứng về một đảng, cho nên khi bạn đọc bài dịch tiếng Việt ở báo VN bạn sẽ không biết rõ tờ báo đó là bênh vực đảng nào. Một tờ báo thiên vị ở Mỹ kể cả báo lớn nó chỉ nói điểm xấu của đối phương và điểm tốt của ứng viên của nó, cho nên nó rất thiên vị.
2. Không phải là phóng viên VN không có trình độ đọc hết để hiểu và viết một bài ra không thiên vị về bầu cử Mỹ mà vấn đề là cơ chế ở VN không cho họ làm vậy. Đầu tiên là họ viết cái gì còn tùy thuộc vào anh hai có muốn nghe hay không, nếu không muốn nghe là viết xong phải gỡ bỏ. Tiếp theo là họ phải dành rất nhiều thời gian đọc nhiều tìm hiểu sâu giỏi tiếng Anh thì họ mới có thể hiểu sâu và viết sâu được. Câu hỏi là có đáng đồng lương nhận lại được hay không? Có đáng bỏ ra bao nhiêu công sức không? Ngoài ra, hiểu sâu quá viết lên báo VN nói về dân chủ lại coi chừng anh hai cho vào tù nhẹ hơn rút thẻ nhà báo lại phiền. Những cái đó vô tình làm cho chất lượng bài báo ở VN giảm hẳn, trình độ người viết hiểu sâu về bầu cử Mỹ thật thấp hoặc nếu có thì cũng không dám thể hiện qua bài viết.
3. Mình nói thêm cho bạn theo dõi về bầu cử mà bạn không đọc ở báo VN được:
- Hiện tại chỉ có vài thăm dò polls đưa ra sau sự kiên quả bom video "grabber" của Trump hôm cuối tuần. Trong đa số mới ra đó, cho thấy Clinton dẫn rất xa ở mức mà chỉ trong 28 ngày còn lại là trong lịch sử chưa có ai bao giờ bám theo được. Tương lai không thể nào nói trước, cho nên chỉ trừ phi Clinton bị cái gì ghê gớm lắm trong 29 ngày thì Trump không thể nào catchup. Khoảng cỡ thứ 6 mình sẽ viết lại cho biết polls hiện nay ra sao vì lúc đó bạn sẽ thấy hậu quả của quả bom nổ cho Trump là sẽ ra sao.
- Như đã nói ở trên, nếu như Trump không phải là người luôn tạo ra "unforce errors" nghĩa là làm lỗi mà không phải do đối phương gây ra thì cũng giống như bầu sơ bộ trong DCH, Trump sẽ đã có thể thắng cử tháng 11 dễ dàng (giả sử bầu cử hôm nay tương lai 29 ngày chưa biết). Clinton có rất nhiều vấn đề để nói, kể cả trong tuần này về việc bọn Nga hacked email mà dân chúng họ không quan tâm bằng quả bom puxxygrabber của Trump. Nói cách khác hơn, tình trạng hiện tại là bây giờ chỉ chọn một trong hai người mà nó tốt hơn người kia, xứng đáng hơn người kia chứ không có sự lựa chọn khác hơn. Nếu không thích thì hoặc đi bầu trong đó ghi trong phiếu là ví dụ gạch tên Trump ghi tên Pence vào trong đó (phiếu không hợp lệ) nhưng ít nhất cũng cho thấy có đi bầu. Hoặc là ở nhà không bầu.
- Việc em TTD nói chỉ một nhiệm kỳ ở trên, theo mình nghĩ là nếu Clinton lên, thì phải xem 4 năm làm TT thế nào đã rồi sẽ biết ra sao thôi, nói như thế là còn sớm lắm. Một người không hề có vết như Obama hay Bush con kia khi thắng cử mà làm TT vẫn có vấn đề thì cách tốt nhất để xem làm TT thế nào là phải xem làm việc trực tiếp, không nên suy đoán.
4. Nếu ai chưa quen, sẽ thấy bầu cử TT ở Mỹ rất dơ bẩn, tất cả xấu xa của UV đều phải đưa ra cho mọi người xem. Bạn nghĩ thế này, ở xã hội tự do bạn tranh cử bạn muốn làm gì bạn làm miễn là đừng phạm pháp, không luật pháp nào cấm bạn đưa cái xấu của bên kia ra cho mọi người xem. Quan trọng là cử tri nó thấy thế nào và nó bỏ phiếu chọn ai. Qua năm nay, mình thấy là xã hội Mỹ rất tự do và càng tự do, mâu thuẫn xung đột giữa ứng viên và ủng hộ của ứng viên rất gay gắt. Bạn nào xem tranh luận lần hai sẽ thấy rằng lời lẽ rất gay gắt.
5. Mặt tốt của việc đó là chính sự cạnh tranh gay gắt như vậy sẽ cho ra người thẳng cử là người tốt nhất (tương đối) vào lúc bầu cử và nó sẽ có lợi cho cả nước Mỹ.
6. Các bạn nên xem những bài phát biểu đầu tiên của BTC ngay trước mỗi lần tranh cử (lần cuối ngày 19 tháng 10) để bạn hiểu lý do tại sao họ bỏ ra rất nhiều tiền vài triệu USD để tổ chức tranh luận trực tiếp. Mình không giải thích, muốn bạn xem rồi bạn sẽ hiểu tại sao. Ý nghĩa rất hay kể cả Singapore đang cho người đi sang Mỹ học hỏi.
7. Sự phân chia đảng phái ở Mỹ là rất lớn cho nên rất khó khăn cho bạn đạt sự ủng hộ trên 50% số phiếu, người ủng hộ vẫn bỏ cho ứng viên của họ bất kể tốt / xấu ra sao. Cho nên bạn chỉ thấy bầu cử ra 95-98% ủng hộ ở những nước nào mà nó áp đặt lên bầu cử mà thôi, và con số này càng cao thì thể hiện xã hội đó càng giới hạn quyền được nói và thể hiện chính kiến, không hay ho gì đâu.
8. Và cũng chính có sự ủng hộ và cạnh tranh kia cho nên vào mỗi đêm bầu cử sau khi có kết quả, bạn sẽ thấy rất tuyệt vời và sự vui sướng như lễ hội của bên thắng cử. Đó là cảm giác mà bạn không thể nào thấy được ở VN đâu. Bầu xong, ai thắng ai thua chẳng ai nói đến câu nào. Không có nước nào hoàn hảo cả đâu kể cả Mỹ nhưng sự gian khổ của hai ứng viên trong 17 tháng trời tranh cử liên tục là rất đáng kính trọng. Đây là lý do vì sao mình khẳng định lại là mình hoàn toàn không ủng hộ ứng viên nào trong topic, ai thắng đều là hay cả cho nước Mỹ vì đó là do chính dân Mỹ chọn ra, chọn đúng / sai là họ sẽ chịu trách nhiệm với lá phiếu của họ.
9. Bầu cử Mỹ cả thế giới đều theo dõi, và kể cả bọn Nga đang định thử dùng hacking gây ảnh hưởng kết quả có lợi cho nó, bởi vì ai thắng đều sẽ ảnh hưởng gián tiếp đến cả nền kinh tế thế giới kể cả VN.