Phim hay Kĩ thuật số?

[Gen NT]

Phải nói là chủ đề rất hay. Em không đề cập tính đúng/sai của bất kỳ bác nào. Với em, em trân trọng suy nghĩ và cách trình bày của các bác rất hay, những điều này bổ ích với em lắm. 7 búa cho anh/em biết những điều rất hay, bản thân em cũng đôi ba lần tính mua cái scanner, nhưng bây giờ thì thôi, chắc không cần mất thời gian để đổi lấy chất lượng ảnh không ổn định.
Em có 1 thắc mắc, ai cũng cho rằng color dynamic range, theo em hiểu là độ phân giải màu hay dể hiểu là sự chuyển tiếp từ màu này sang màu kia cho gam màu phong phú hơn của phim cao hơn số, đó là lúc chúng ta chụp phim và rọi ảnh từ phim, chứ nếu chụp phim để rồi scan phim thành số và rọi ảnh ra, theo em lúc này color dynamic range đã trở thành số rồi không còn phân biệt phim hay số nữa. Nếu máy scanner, scan phim thành ảnh số mà vẫn còn giử được color dynamic range như phim thì người ta đã áp dụng công nghệ này vào luôn digital camera để tăng color dynamic range của camera như phim luôn rồi phải không các bác???

[HOOD]

Em xin chia sẻ cảm nhận trực quan của mình và tất nhiên cũng mang tính chủ quan. Khi chụp xong (film lẫn digital) đem ra rọi ngay (ko có post processing) thì chất lượng của film hơn rõ rệt, màu sắc cũng sâu hơn, nhìn hình thấy có chiều sâu hơn; cây cối, sông núi...cho cảm giác lớp-lớp chồng lên nhau vậy, còn digital vẫn chưa thấy đạt được điều này. Ở đây em chỉ cảm nhận qua máy film Minolta X700- lens 35-70mm f/3.5 và 20D - lens 17-40mm f/4, nếu 1Ds mark III làm hơn được thì em nghĩ cũng chưa đạt được mức độ thừa nhận rộng rãi.

Cảm nhận hình trên 2 hiệu khác nhau với lens tiêu cự khác nhau là khập khiễng, tuy nhiên ở đây là chỉ sự cảm nhận rất cảm tính về độ sâu của màu sắc mang lại.
Em nghĩ chụp film ngoài việc sử dụng các loại đồ chơi như filter, xử lý khâu tráng trong phòng tối.... và rọi thẳng ra hình luôn, không nên bao giờ số hóa nó, em nghĩ thế nó mới phát huy hết những điểm mạnh của film.

[7 búa]

Em nghĩ chúng ta ở đây chỉ nên trình bày ý kiến cá nhân của mình, mỗi người một kiểu mà , đúng sai cũng khó nói :D

Em cũng đề cập thêm một số điểm:

- Film âm bản có dynamic range rất rộng ( khoảng 11 stops ), nhưng hiếm khi in hay scan thể hiện hết do nếu thể hiện đủ thì hình sẽ có contrast rất thấp ( mù mờ ). Khi scan hay in ra sẽ thu lại chỉ còn 6-7 stops để hình in ra nhìn "punchy" : trong , tương phản cao, màu rực rỡ ... nói chung là cho giống ảnh số :D Bù lại bác có thể chọn 6 stops đầu hay 6 stops cuối trong giải sáng, nghĩa là bác có thể chụp thiếu hay dư sáng 2-3 stops cũng không ảnh hưởng nhiều lắm ^__^

- Em chưa có kinh nghiệm với ảnh màu tráng rọi trực tiếp bằng phương pháp analogue , vì từ lâu nay hầu hết các lab đã chuyển sang digital , tức là ảnh từ film sẽ được scan ra file rồi in . Màu sắc ( thậm chí bố cục ) ảnh in ra như thế nào quyết định hết ở trong tay các đồng chí "bấm máy" , là những đồng chí sẽ chỉnh sửa sáng tối lại theo ý các đồng chí ấy để in ra ổn nhất. Như thế mới có chuyện lab này làm ảnh đẹp, lab kia làm ảnh chưa đẹp.

- Không thể nào so sánh ảnh in với hình trên web được vì đây là 2 phương tiện truyền thông ( media ) khác nhau hoàn toàn. Màn hình phát ánh sáng trực tiếp , còn giấy ảnh phản xạ lại nguồn sáng ngoài. Giấy ảnh khi xem trong những điều kiện ánh sáng khác nhau sẽ cho kết quả khác nhau. Màn hình màu sắc cũng thay đổi theo thời gian . Cho nên ảnh lên web và ảnh in ra phải làm 2 công đoạn tối ưu hóa khác nhau: lên web đẹp chưa chắc in ra đẹp và ngược lại

@Tuannm: đúng là grain anh à, nhưng mà không khác gì noise của máy ảnh số đâu ạ. Em chụp Sensia 200, scan ra 8Mpx , nhìn noise không khác gì 400D ISO 1600 :D

Vài lời của em

[7 búa]

@bác Gennt:

- Dynamic Range hay Exposure Latitude là giải sáng từ điểm tối nhất đến sáng nhất mà film/sensor có thể cảm nhận được. Nếu điểm tối nhất là 1 , điểm sáng nhất là 2^n thì n chính là số bước sáng ( stops ) . Ta có 8 stops = 256:1 , 10 stops = 1024:1 ... Những stops gần tối hay gần sáng quá sẽ khó lòng nhận biết ( do mắt người ) hoặc thể hiện ( do thiết bị )

- Độ chuyển tông mịn hay không mịn , quyết định ở số bit depth. Ta có 8bit = 256 bước, 12bit = 4096 bước, 16bit = 65536 bước. Bit depth không nên bị nhầm lẫn với Dynamic Range. Ta có dynamic range 6 stop --> độ tương phản 256:1 , ta chia cái dải sáng ấy thành 65536 phần bằng nhau, tức bit depth 16 bit thì khi sẽ thấy vùng chuyển rất mịn.

- Màu sắc nhiều hay ít quyết định ở không gian màu mà thiết bị có thể cảm nhận được ( Color Gamut ). Cái này khó thấy lắm ạ . Chỉ có High End Camera, High End Monitor, High End Printer mới có thể cho thấy sự khác biệt :D

- Cuối cùng, ảnh có màu rực rỡ, có độ trong hay không là do saturation và micro contrast . 2 cái này hoàn toàn có thể tăng/giảm được trong Photoshop: Dynamic Range , Bit Depth , Color Gamut càng rộng thì việc chỉnh sửa, thêm thắt càng dễ dàng đạt hiệu quả như mong muốn.

Em xin hết :D

[Xman]

Mục đích bài viết để tìm hiểu các nhìn nhận khác nhau xung quanh vấn đề này, một phần để cho các newbie có một cái nhìn tổng quát, tránh một số quan niệm thành kiến, nên sẽ không có đúng sai trong quá trình thảo luận.
Bác iha.eut, xin bác phát triển sâu thêm về những cái được, cái mất, những cái "khác" (không phải hơn kém) so với chụp kts trong quá trình chụp ảnh đường phố của bác dưới góc nhìn cá nhân để anh em tham khảo.

Tôi cũng đồng quan điểm với bác về việc "tìm cảm giác", những sở thích cá nhân là đáng trân trọng , nhiều khi một vài cái khác người đó có thể lật đổ và làm thay đổi cả dòng nghệ thuật hay chiếm một vị trí quan trọng. Đúng ra tôi đã không đặt ra chủ đề này nếu chỉ giữa tôi với bác, với một số thành viên có một hiểu biết hay kinh nghiệm nhất định vì chắc ai cũng hiểu và đây chỉ là sự lựa chọn và tìm cảm giác. Nhưng có một vấn đề là các newbie hay nhìn vô một vài hiện tượng, nhất là từ những người đi trước mà họ cho là thần tượng, là "sư phụ" và tự cho rằng như thế mới đúng, đó là chân lý. Tôi cũng từng là newbie trong nhiều lĩnh vực và cũng trải qua điều đó nên hiểu sự nguy hiểm của việc cứ nhìn theo một vài đàn anh đi trước làm đích nhắm, nhất là trong một cộng đồng nhỏ. Bài viết cũng tình cờ nảy sinh từ một tranh luận khác khi thấy một vài thành kiến kiều đó, với mục đích mở rộng góc nhìn chứ không phải đả kích, chê bai.

Một vấn đề khác tương tự trong forum là dường như thành lệ khi cứ nhìn ảnh chụp để đánh giá người khác: Ai chụp ảnh "đẹp" (trong ngoặc kép) thì người đó là chân lý, tranh cãi đến khi đuối lí thì mời anh đưa ảnh ra so. Học hỏi cũng nhìn vô ảnh của người khác để bắt chước, bó buộc cách nhìn theo một "khuynh hướng" trong cộng đồng, theo chân đàn anh. Với nghệ thuật thì đây thực sự là một điều nguy hiểm, và đó là lí do tôi tránh tối đa việc đụng tới khía cạnh "nghệ thuật" trong forum này, tránh mang cái "của tôi" mà tôi tự đánh giá thấp làm ảnh hưởng đến forum, nếu có thì chỉ mang của những nhiếp ảnh gia tên tuổi và truyền tải lại những kiến thức từ những tác phẩm mà tôi đánh giá đáng để học, không gây nguy hiểm cho quá trình nhận thức. Với nhiều người khác thì đơn giản họ khiêm tốn hay muốn giữ riêng cho họ. Vì vậy nếu một thành viên không đăng ảnh khoe trong đây không có nghĩa là họ "kém" hơn các thành viên đăng cả ngàn ảnh được khen ngợi. Mà nếu họ chụp ảnh xấu thật, thì cũng không phải ý kiến của họ không có giá trị, không mang tính đóng góp. Một lời khuyên giá trị, một kiến thức đúng truyền bá có giá trị đóng góp hơn việc đăng cả ngàn bức ảnh "đẹp" của cá nhân.

Vấn đề kĩ thuật thì khác, có cái đúng cái sai rõ ràng, ta có thể vô tư bình luận để nâng tầm hiểu biết cho mọi người.

[VPT]

Có nhiều lý do để người ta vẫn chụp phim.

1. Rẻ tiền. Để có 1 cái máy "full frame" kỹ thuật số thì Nikonians phải trả ít $4500. Canonians phải trả ít $2000. Dân xài Minolta/Sony, Pentax, Olympus ... thì có tiền cũng không có máy số "full frame" đâu mà mua. Trong khi đó thì chỉ cần $50 là mua được 1 cái máy "full frame" chụp phim.

2. Màu sắc. Mua 1 cái Nikon D300 về chụp 1 tỷ tấm hình thì 1 tỷ tấm hình có màu nhìn na ná "màu D300" hay là mua 1 cái Canon 40D về chụp 1 tỷ tấm hình thì 1 tỷ tấm hình đó nhìn na ná "màu 40D." Nhìn riết chán ??? Chụp film thì có vô số loại film. Mỗi loại film có tính chất, màu sắc khác nhau. Muốn đổi tông màu => mua cuộn phim khác gắn vô.

3. Nhiều máy phim quá không biết làm gì đem ra => đem ra nghịch đỡ buồn.

[Uyle]

" những người nghiệp dư đi tìm "con cảm giác"".
Có lẽ đây là ý kiến chính xác nhất để giải thích cái lý do dùng film.
Phần lớn những người thích chụp film vẫn dùng những chiếc máy cơ nên cái thú chụp máy cơ ( manual vs automation) là một phần quan trọng của vấn đề dùng film. Vấn đề ưu điểm giữa film và digital không cần phải bàn vì tất cả những người dùng máy film đồng thời cũng xử dụng máy digital. Lý do tôi vẫn dùng máy film là vì tôi dùng rangefinder và dùng film cũng đã đủ cho cái nhu cầu đi tìm con cảm giác.
Cái khác nhau giữa Iha và Xman là sự chú trọng về "process" và "end result". Có lẽ tôi giống bác Iha ở chổ là cái quá trình chụp ảnh "tạm ngưng" sau khi bấm máy và quăng film cho phòng lab (tạm ngưng vì tôi chưa có điều kiện tự tráng rửa). Chơi kiểu này cũng giống trao trứng cho ác nhưng cũng may là các phòng lab ở đây khá consistent về chất lượng nên cũng tạm ổn. Do đó, phần còn lại của cái quá trình đi tìm cảm giác là camera control, ánh sáng, góc nhìn, khoảng khắc v.v...( mấy từ này nghe rất pro!!!). Tuy chỉ là những bước đầu (trên con đường còn xa đi tìm cõi niết bàn) nhưng tôi vẫn thấy chú trọng về phần này trước có lẽ thích hợp hơn đối với những người nghiệp dư đi tìm con cảm giác như tôi.

[pategan]

Máy ảnh phim hay máy ảnh Kỹ thuật số ? Do thói quen và nhu cầu.

Em dùng máy phim vì có sẵn, chả phải mua và sử dụng nó đơn giản. Bài học vỡ lòng các bạn em truyền mồm cho từ mở khẩu, đặt tốc độ em vẫn cứ dùng đến tận giờ. Do thế dùng máy ảnh phim là thói quen tập nhiễm và chả muốn thay đổi. Đám ma đám cưới, em vẫn cứ xách máy phim đi chụp. Mà cũng thành quen , chụp hết 36 kiểu là nghỉ, cất máy rồi nhậu với nhà đám . Về thì mang ra tiệm rửa ảnh đc cái nào thì hay cái đó, may mà cũng chả bị hỏng mấy. Em chưa scan cái ảnh phim nào ra file vì cũng chả có nhu cầu.

Em dùng máy số vì bị các bạn khích bác và ngồi đọc trên web nhiều quá Một phần vì tò mò muốn dùng thử và đua đòi thành tích là post ảnh lên web khoe chơi. Khi nào cân thiết lắm hoặc cưa cẩm tán gái thì rửa ra tặng chơi. Còn lại thì post gửi link hoặc e-mail ảnh cho nhau

Với mục đích sử dụng máy ảnh cho cá nhân thì máy ảnh số chiếm ưu thế hơn vì sự tiện dụng, nhanh chóng và truyền đạt thông tin.

Còn về nghệ thuật thì em chịu chả dám đua đòi và cũng chả mấy quan tâm đến việc sáng tác hay kỳ vọng thành tài nhưng nhờ có máy ảnh số mà em cũng mon men chụp closeup hay macro, cũng hay ra phết.

Và rồi chơi thì nó cuốn hút đọc nhiều thì thích thực hành rồi thì ghen ăn tức ở ganh đua mà đổi máy lên đời, cũng chỉ là thú chơi giết thời gian, chả phải vì nhu cầu tất yếu hay vì mục đích nghệ thuật cao cả

[Xman]

Em có 1 thắc mắc, ai cũng cho rằng color dynamic range, theo em hiểu là độ phân giải màu hay dể hiểu là sự chuyển tiếp từ màu này sang màu kia cho gam màu phong phú hơn của phim cao hơn số, đó là lúc chúng ta chụp phim và rọi ảnh từ phim, chứ nếu chụp phim để rồi scan phim thành số và rọi ảnh ra, theo em lúc này color dynamic range đã trở thành số rồi không còn phân biệt phim hay số nữa. Nếu máy scanner, scan phim thành ảnh số mà vẫn còn giử được color dynamic range như phim thì người ta đã áp dụng công nghệ này vào luôn digital camera để tăng color dynamic range của camera như phim luôn rồi phải không các bác???

Bác Gen NT, Dynamic range ở đây là khả năng ghi nhận của Phim và Sensor khi chụp một cảnh chênh lệch giữa sáng và tối cao. Thực ra các giá trị sáng nhất và tối nhất mà phim và kts có thể cho ra bằng nhau, nhưng thực chất khi chụp ghi nhận lại thì phim nó "Ép" dải dynamic range lại, do tính chất nhạy sáng của hạt phim giảm dần ở hai đầu cực.

Tôi vẽ tạm cái sơ đồ dưới đây, chỉ mang tính tượng trưng không chính xác. Đường màu đỏ diễn đạt quá trình ghi nhận ánh sáng của sensor, màu xanh của phim, trục tung thể hiện giá trị ánh sáng được ghi nhận, trục hoành thể hiện giá trị ánh sáng cảnh chụp trong thực tế. Các giá trị bên ngoài dải Dynamic Range không được ghi nhận, khi đó ảnh sẽ bị cháy sáng hay đen.

Đường hiển thi ghi nhận ánh sáng của sensor là đường thẳng bậc nhất, trong đó lượng ánh sáng thực tế tăng hay giảm gấp đôi thì nó ghi nhận lại chính xác gấp đôi, cứ thế cho đến khi hết khả năng của sensor. Còn phim thì đoạn giữa gần như sensor, hai đầu cong dần do khả năng nhạy sáng của hạt phim giảm dần, như vậy trong đoạn này lượng sáng thực tế tăng hay giảm gấp đôi thì trong phim ghi nhận không chính xác gấp đôi mà giá trị nhỏ hơn.

[Xman]

- Về vấn đề "Full frame" (về mặt ống kính góc rộng, không bàn chất lượng ảnh) thì đúng HIỆN THỜI hơi gặp khó khăn vì các nhà sản xuất chưa đáp ứng được hết các ống kính góc rộng cho sensorx1.6, chuyện này cũng nhanh chóng giải quyết thôi . Nhưng trái lại, một điểm mạnh khác của máy kts sensor cropx1.6 về ống kính góc rộng (+tất cả loại ống kính) là dễ sản xuất hơn do phần đuôi của ống kính gần sensor hơn nên rẻ hơn với chất lượng cao. Ta cứ thử so sánh giá các loại ống kính cho FF và sensor cropx1.6 sẽ thấy chênh lệch như thế nào.

- Về vấn đề màu sắc thì tôi không đồng ý với bác VPT. Tôi thấy trái lại chính kts mở ra một tự do tuyệt đối về màu không phụ thuộc vô phim nữa. Tự do đến mức ta có thể chọn bất cứ tông màu gì mong muốn, hay sáng tạo cả màu khác. Màu sắc trên Nikon hay Canon chỉ là by defaut của nhà sản xuất, cho thị hiếu và gần với thực tế nhất có thể. ta có thể lựa chọn theo ý thích, bằng các custom tone curves có sẵn hay bằng quá trình post production ở muôn vàn các chương trình khác nhau. Thậm chí có những chương trình cho các chế độ màu bắt chước các loại phim dành cho những người nostalgie. Còn nếu muốn ra màu trung thực (ví dụ cho việc sao chép) thì phim không có cửa

- Về kinh tế: Thực sự là hiện nay giá máy phim đang rẻ vì người ta không xài nữa bán rẻ lại, không phải giá trị thực. Nhưng nếu tính lâu dài thì tôi thấy ngược lại, các bác cứ làm thử một bài tính sẽ thấy.