Chụp ảnh với flash-For beginners

[vietquoc]

Cảm ơn bài viết rất nhiều

[tinho]

Cảm ơn rất nhiều vì bài viết rất hữu ích.

[PentaxKXX]

Bài viết quá hay, quá bổ ích nhưng hình như bác chủ topic chỉ chú trọng đến đèn flash nhiều chân, có khả năng sync với máy.
Bác có thể hướng dẫn cụ thể cách setup và sử dụng đèn loại một chân (như loại đèn TQ đang bán rất nhiều ) được không vì nếu mua loại nhiều chân xịn rất đắt
Một lần nữa cám ơn bác về bài viết hay.

Tôi cũng nhận thấy tài liệu về đèn flash chỉ có 1 chân rất khó kiếm vì vậy sẵn đây tôi xin đóng góp chút ít. Tôi không có năng khiếu diễn tả bằng cách viết và cũng không biết cách vẽ hình post lên đây nên hơi khó. Nhưng cũng ráng viết rồi các bạn khác đóng góp thêm vào cho chúng ta có 1 đề tài về đèn flash để các bạn cần xài flash rẻ có nơi tham khảo. Tôi viết chỗ nào không rõ xin nêu lên để tìm cách sửa lại.
Hồi xưa khi xài đèn flash trên máy chỉ có 1 hoặc 2 lỗ cắm nó gọi là PC connector. Lỗ cắm nào có chữ X là dùng cho flash điện tử. Các máy không có chỗ gắn đèn mà phải dùng cái giá bên ngoài. Sau đó máy có chỗ gắn chân đèn nằm trên máy người ta gọi là shoe. Shoe chỉ có nhiệm vụ để gắn đèn thôi còn dây PC vẫn phải cắm vào lỗ của nó trên thân máy. Sau đó người ta làm thêm một chấu ở giữa để làm công tắc cho đèn flash họ gọi là hot shoe. Lúc đó đèn ở ngoài thị trường vừa có chân cắm hot shoe vừa có dây PC. Đèn này khi rút sợi dây PC để xài thì chân sẽ không có điện. Nếu mình cắm đèn có hot shoe vào máy không hot shoe thì đèn nhá liền vì cái shoe của máy nó chập mạch của hot shoe đèn. (Tôi sẽ kiếm hình của loại đèn này rồi post lên đây.) Sau đó người ta thấy khi cắm dây PC thì điện từ chấu nối PC sẽ có điện ở chân giữa của hot shoe của máy, mà điện này từ 100 tới hơn 200 V người xử dụng sơ ý có thể bị điện giựt. Do đó người ta chế thêm là chỉ khi nào hot shoe có đèn gắn vào thì mới ăn điện, khi gắn dây PC chân hot shoe sẽ bị ngắt ra không dính vào nguồn của đèn nữa. Người ta gọi là "Cold-Hot Shoe" Về sau tất cả các máy đều xài "Cold-Hot shoe" nên người ta không nhắc tới nữa. Nếu Hot Shoe thì đương nhiên là cold hot shoe dó đó bạn nào xài máy và flash đời cũ cần để ý kẻo bị điện giựt, không chết người nhưng có thể làm rơi máy.
Mới chút xíu mà hết hơn 30 phút rồi sẽ tiếp.

[PentaxKXX]

Đây là hình cái flash vừa có dây PC vừa có Hot Shoe. Khi xài dây PC máy không có Hot Shoe , hot shoe không có điện. Không xài dây PC thì cắm đầu dây vào cái lỗ cũng nằm ở chân đèn lúc đó Hot Shoe có điện xài đưộc với máy có Hot Shoe.

[PentaxKXX]

Đèn Auto và Auto Thyristor
Khi chụp hình bằng đèn flash ta phải tính để đặt máy sao cho đủ sáng. Lấy GN (guide number) của đèn chia cho khoảng cách từ đèn tới chủ đề sẽ ra khẩu độ phải đặt ở máy. Tốc độ đương nhiên là phải đặt ở tốc độ ăn đèn của máy. Ví dụ GN# là 20 với khoảng cách là 5 mét ta phải đặt khẩu độ 4. Nên nhớ là khoảng cách từ đèn tới chủ đề chứ không phải khoảng cách từ máy tới chủ đê. Ví dụ máy cách chủ đè là 3m ta dùng sợi dây PC dài để nối đèn với máy và đưa đèn tới cách chủ đề là 2.5m thì khẩu độ của máy phải đặt là 20/2.5=8.
Như vậy nếu vừa đặt khẩu độ xong chủ đề di chuyển khoảng cách thay đổi ta phải đổi khẩu độ theo do đó người ta mới chế ra đèn tự động. Khi xài ở chế độ tự động (Auto) ta để khẩu độ theo chỉ định của đèn ví dụ là 4 thì chủ đề trong khoảng cách từ khoảng 1,5 m đến 5 m đèn sẽ điều chỉnh theo mà không cần thay đổi khẩu độ. Nguyên tắc là người ta gắn thêm một bóng đèn nữa ở bên trong song song với bóng ở bên ngoài. Bóng bên trong được điều khiển bằng 1 tế bào quang điện. Khi bóng bên ngoài cháy rọi sáng chủ đề tế bào quang điện nhận được ánh sáng từ chủ đề vừa đủ nó sẽ kích bóng bên trong cháy, bóng này sẽ tiêu thụ điện làm cho bóng ngoài tắt đi.
Nhưng vẫn còn bất tiện vì bóng nằm bên trong chiếm 1 khoảng không gian của đèn , đèn sẽ to hơn. Nhiệt do đèn bên trong cũng tạo ra nóng hại cho linh kiện trong đèn. Khi đó kỹ nghệ điện tử đã chế được những SCR (Silicon Control Rectifier) chịu được điện thế cao. SCR họat đông giống như một bóng đèn flash nó có dương cực, âm cực và cổng(gate). Binh thường cho điện thế vào + và - của SCR nó không dẫn điện khi được kich thich bằng một đien thế nhỏ ở gate nó sẽ dẫn điện. Khi nối +/- của SCR song song với đèn và tế bào quang điện điều khiển gate của SCR. Khi đủ sáng SCR dẫn điện và lấy hết điện cung cấp cho đèn bên ngoài nó sẽ tắt. Nhưng xài mạch như thế này phí năng lượng điện của tụ điện trong đèn. Bởi vì mỗi lần chụp là tụ điện nạp đầy rồi lại xả cho hêt dù không cần đến năng lượng vì chụp gần, mới xài hết ví dụ là 1/2 điện thì đủ sáng và cái SCR được kích nó sẽ xả hết điện còn lại. Khi đó thì người ta lại chế được cái Thyristor. Thyristor nối nối tiếp với cực của đèn gate của nó được điều khiển bằng tế bào quang điện như xài SCR. Khi được kích nó dẫn điện đèn sẽ cháy, khi tế bào quang điện nhận đựoc đủ sáng nó sẽ kích Thyristor ngắt điện như thế điện còn lại ở tụ điện sẽ không mất đi và mạch điện nạp lại sẽ nhanh hơn. Mạch điện tạo điện xoay chiều từ pin sẽ làm việc nhẹ hơn thì tuổi thọ kéo dài. Khi nhìn vào đèn ta thấy một cái lỗ nhỏ ở phía trước thì có thể biết đó là đèn Auto. Nhiều đèn nó có đề rõ Auto hoặc Auto Thyristor. Nhưng có nhiều đèn không đề gì cả làm sao ta phân biệt đựoc đèn auto thưồng với đèn auto thyristor. Rất giản dị, bật đèn đợi cho đèn báo cháy rồi thêm khỏang 7 tới 10 second cho tụ điện nạp tới tối đa. Đẻ đèn ở chế độ manual rồi xả điện bằng nút test. Coi bao nhiêu second thì đèn báo cháy trở lại. Sau đó để đèn chế độ auto hướng vào một vật gần khoang 1 m rồi xả đèn bằng nút test. Nếu thời gian đèn báo cháy sáng lại gần bằng với khi test manual đó là đèn auto thường, nếu thời gian ngắn hơn đó là auto thyristor. Nhiều đèn auto thyristor có nhiều mức khẩu độ tự động,mình để tư động ơkhaaur độ lớn nhiều khi đèn báo không bị tắt và có thể chụp liên tục mấy hình liền. Những đèn auto thường phần lớn là đời cũ nên chỉ có auto 1 khẩu độ thôi, tôi chưa bao giờ gạp loại này có nhiều khẩu độ tự động. Có một số đèn nhà nghề loại lớn có thể có nhưng tôi không gặp nên không biết chắc. Dưới đây là hình của 2 cái đèn không có đề gì hết cái lớn là Auto thyristor cái nhỏ là auto thường.

[maithaohuan]

Đèn Auto và Auto Thyristor
Khi chụp hình bằng đèn flash ta phải tính để đặt máy sao cho đủ sáng. Lấy GN (guide number) của đèn chia cho khoảng cách từ đèn tới chủ đề sẽ ra khẩu độ phải đặt ở máy. Tốc độ đương nhiên là phải đặt ở tốc độ ăn đèn của máy. Ví dụ GN# là 20 với khoảng cách là 5 mét ta phải đặt khẩu độ 4. Nên nhớ là khoảng cách từ đèn tới chủ đề chứ không phải khoảng cách từ máy tới chủ đê. Ví dụ máy cách chủ đè là 3m ta dùng sợi dây PC dài để nối đèn với máy và đưa đèn tới cách chủ đề là 2.5m thì khẩu độ của máy phải đặt là 20/2.5=8.
Như vậy nếu vừa đặt khẩu độ xong chủ đề di chuyển khoảng cách thay đổi ta phải đổi khẩu độ theo do đó người ta mới chế ra đèn tự động. Khi xài ở chế độ tự động (Auto) ta để khẩu độ theo chỉ định của đèn ví dụ là 4 thì chủ đề trong khoảng cách từ khoảng 1,5 m đến 5 m đèn sẽ điều chỉnh theo mà không cần thay đổi khẩu độ. Nguyên tắc là người ta gắn thêm một bóng đèn nữa ở bên trong song song với bóng ở bên ngoài. Bóng bên trong được điều khiển bằng 1 tế bào quang điện. Khi bóng bên ngoài cháy rọi sáng chủ đề tế bào quang điện nhận được ánh sáng từ chủ đề vừa đủ nó sẽ kích bóng bên trong cháy, bóng này sẽ tiêu thụ điện làm cho bóng ngoài tắt đi.
Nhưng vẫn còn bất tiện vì bóng nằm bên trong chiếm 1 khoảng không gian của đèn , đèn sẽ to hơn. Nhiệt do đèn bên trong cũng tạo ra nóng hại cho linh kiện trong đèn. Khi đó kỹ nghệ điện tử đã chế được những SCR (Silicon Control Rectifier) chịu được điện thế cao. SCR họat đông giống như một bóng đèn flash nó có dương cực, âm cực và cổng(gate). Binh thường cho điện thế vào + và - của SCR nó không dẫn điện khi được kich thich bằng một đien thế nhỏ ở gate nó sẽ dẫn điện. Khi nối +/- của SCR song song với đèn và tế bào quang điện điều khiển gate của SCR. Khi đủ sáng SCR dẫn điện và lấy hết điện cung cấp cho đèn bên ngoài nó sẽ tắt. Nhưng xài mạch như thế này phí năng lượng điện của tụ điện trong đèn. Bởi vì mỗi lần chụp là tụ điện nạp đầy rồi lại xả cho hêt dù không cần đến năng lượng vì chụp gần, mới xài hết ví dụ là 1/2 điện thì đủ sáng và cái SCR được kích nó sẽ xả hết điện còn lại. Khi đó thì người ta lại chế được cái Thyristor. Thyristor nối nối tiếp với cực của đèn gate của nó được điều khiển bằng tế bào quang điện như xài SCR. Khi được kích nó dẫn điện đèn sẽ cháy, khi tế bào quang điện nhận đựoc đủ sáng nó sẽ kích Thyristor ngắt điện như thế điện còn lại ở tụ điện sẽ không mất đi và mạch điện nạp lại sẽ nhanh hơn. Mạch điện tạo điện xoay chiều từ pin sẽ làm việc nhẹ hơn thì tuổi thọ kéo dài. Khi nhìn vào đèn ta thấy một cái lỗ nhỏ ở phía trước thì có thể biết đó là đèn Auto. Nhiều đèn nó có đề rõ Auto hoặc Auto Thyristor. Nhưng có nhiều đèn không đề gì cả làm sao ta phân biệt đựoc đèn auto thưồng với đèn auto thyristor. Rất giản dị, bật đèn đợi cho đèn báo cháy rồi thêm khỏang 7 tới 10 second cho tụ điện nạp tới tối đa. Đẻ đèn ở chế độ manual rồi xả điện bằng nút test. Coi bao nhiêu second thì đèn báo cháy trở lại. Sau đó để đèn chế độ auto hướng vào một vật gần khoang 1 m rồi xả đèn bằng nút test. Nếu thời gian đèn báo cháy sáng lại gần bằng với khi test manual đó là đèn auto thường, nếu thời gian ngắn hơn đó là auto thyristor. Nhiều đèn auto thyristor có nhiều mức khẩu độ tự động,mình để tư động ơkhaaur độ lớn nhiều khi đèn báo không bị tắt và có thể chụp liên tục mấy hình liền. Những đèn auto thường phần lớn là đời cũ nên chỉ có auto 1 khẩu độ thôi, tôi chưa bao giờ gạp loại này có nhiều khẩu độ tự động. Có một số đèn nhà nghề loại lớn có thể có nhưng tôi không gặp nên không biết chắc. Dưới đây là hình của 2 cái đèn không có đề gì hết cái lớn là Auto thyristor cái nhỏ là auto thường.

Cám ơn bác Pentax nhiều nhé !

[JhaPen]

Đang tập tành chơi Flash, gặp bài của bác chủ đúng là như bắt được vàng, cảm ơn lắm lắm ah.

[PentaxKXX]

Cách xài và bảo trì đèn để đèn có thể xài lâu dài.
Đèn flash rất bền nếu ta xài đúng theo hứong dẫn của hãng sản xuất. Tuy nhiên rất nhiều người không đọc nên sẵn đây tôi viết ra để mọi người biết cách giữ cho đèn luôn tốt.
1.-Bóng đèn của flash hồi mấy chục năm trước đây họ quảng cáo chớp tới 100 ngàn lần, đèn nhà nghề tới 300 ngàn lần. Sau này nó lên tới 300 ngàn cho đèn thường và đèn nhà nghề lên tới 3 triệu lần như vậy có thể nói bóng đèn khó có thể hư.
2.-Tụ điện hóa học trong đèn. Đây là vật liệu mau hư nhất nếu không biết cách xài. Tụ điện này để lâu không xài ta phải nạp điện cho nó nếu không nó sẽ bị khô. Hồi mới bắt đầu chơi đèn tôi mua một cái flash Vivitar của Nhật loại nhỏ , 2 pin, không tự động (hồi đó chưa có đèn tự đông ) Tôi để không 2 tháng đến lúc đem ra bật lên rất lâu mà nó không cháy đèn báo tôi nghĩ là bị hư nên bán rẻ. Sau này xài nhiều và có sửa đèn nên mới rút được kinh nghiệm. Trong sách kèm theo đèn nó chỉ là nếu không xài thì mỗi tháng phải đem ra bật lên rồi xả ít nhất 10 lần, lần cuối cùng không xả và tháo pin ra. Nếu đèn loại có xài điện nhà thì cắm điện 30 phút rồi gỡ điện ra. Hồi đó hầu hết đèn của Nhật nếu để 2, 3 tháng không xài đều bị như vậy. Riêng đèn Metz và Braun của Đức tôi đã gặp có cái để cả 8 năm mà gắn pin vào lúc đầu lên chậm nhưng sau vài lần là nó lại hoạt động bình thường. Do đó tôi rất sợ những máy có đèn trên máy vì nếu mình không xài nó hư tụ điện của đèn thì phải tháo cả máy mà chưa chắc đã kiếm được tụ để thay. Nhưng sau này tôi gặp 1 số máy của Nhật có đèn trên máy để mấy năm không xài đem ra dùng vân tốt Như vậy chắc là chất lượng của tụ đã được cải tiến. Tuy nhiên Ngay cả đèn Metz mới nhất hiện nay họ cũng nói là nếu không xài thì ít nhất 3 tháng một lần gắn pin vào và bật lên để 10 phút rồi gỡ pin ra cất đi chứ không xả điện. Tôi đã qua một số đèn của TQ cũng để vài năm lúc đem ra xài cắm điện chừng 10 phút thì hoạt động lại bình thường, tuy nhiên tụ điện bên trong là của Nhật nên không biết là đèn TQ tụ điện TQ có tốt như vậy không. Vì vậy nếu các bạn có đèn đời cũ và đã mất sách thì nên mỗi tháng một lần đem ra bấm chục cái , cái cuối cùng để nguyên không bấm rồi đem cất. Nếu đèn để lâu đem ra bật lên mấy phút mà không thấy đèn báo cháy, thử nút test có khi nó chớp được một cái rồi thôi, có khi không đừng vội đem đưa sửa. Bạn gắn pin bật lên nghe có tiếng rít nhỏ là đèn vẫn hoạt động, chỉ vì để lâu tụ điện bị khô thôi. Mình bật lên độ vài phút, tắt đi rồi lại bật vài phút ba, bốn lần sau đó bật lại và để luôn có thể chỉ vài chục phút tụ điện nó phục hồi, có khi phải lập lại nhiều lần vì tụ điện khô quá. Tôi đã làm cả mấy chục cái Made in Hong Kong có,Japan có , Germany có và cái nào cũng chạy lại được. Đối với đèn của TQ tôi không có kinh nghiệm.
Sẽ tiếp phần 3 Mạch điện tọa điện cao thế cho đèn.

[dinocon]

Cách xài và bảo trì đèn để đèn có thể xài lâu dài.
Đèn flash rất bền nếu ta xài đúng theo hứong dẫn của hãng sản xuất. Tuy nhiên rất nhiều người không đọc nên sẵn đây tôi viết ra để mọi người biết cách giữ cho đèn luôn tốt.
1.-Bóng đèn của flash hồi mấy chục năm trước đây họ quảng cáo chớp tới 100 ngàn lần, đèn nhà nghề tới 300 ngàn lần. Sau này nó lên tới 300 ngàn cho đèn thường và đèn nhà nghề lên tới 3 triệu lần như vậy có thể nói bóng đèn khó có thể hư.
2.-Tụ điện hóa học trong đèn. Đây là vật liệu mau hư nhất nếu không biết cách xài. Tụ điện này để lâu không xài ta phải nạp điện cho nó nếu không nó sẽ bị khô. Hồi mới bắt đầu chơi đèn tôi mua một cái flash Vivitar của Nhật loại nhỏ , 2 pin, không tự động (hồi đó chưa có đèn tự đông ) Tôi để không 2 tháng đến lúc đem ra bật lên rất lâu mà nó không cháy đèn báo tôi nghĩ là bị hư nên bán rẻ. Sau này xài nhiều và có sửa đèn nên mới rút được kinh nghiệm. Trong sách kèm theo đèn nó chỉ là nếu không xài thì mỗi tháng phải đem ra bật lên rồi xả ít nhất 10 lần, lần cuối cùng không xả và tháo pin ra. Nếu đèn loại có xài điện nhà thì cắm điện 30 phút rồi gỡ điện ra. Hồi đó hầu hết đèn của Nhật nếu để 2, 3 tháng không xài đều bị như vậy. Riêng đèn Metz và Braun của Đức tôi đã gặp có cái để cả 8 năm mà gắn pin vào lúc đầu lên chậm nhưng sau vài lần là nó lại hoạt động bình thường. Do đó tôi rất sợ những máy có đèn trên máy vì nếu mình không xài nó hư tụ điện của đèn thì phải tháo cả máy mà chưa chắc đã kiếm được tụ để thay. Nhưng sau này tôi gặp 1 số máy của Nhật có đèn trên máy để mấy năm không xài đem ra dùng vân tốt Như vậy chắc là chất lượng của tụ đã được cải tiến. Tuy nhiên Ngay cả đèn Metz mới nhất hiện nay họ cũng nói là nếu không xài thì ít nhất 3 tháng một lần gắn pin vào và bật lên để 10 phút rồi gỡ pin ra cất đi chứ không xả điện. Tôi đã qua một số đèn của TQ cũng để vài năm lúc đem ra xài cắm điện chừng 10 phút thì hoạt động lại bình thường, tuy nhiên tụ điện bên trong là của Nhật nên không biết là đèn TQ tụ điện TQ có tốt như vậy không. Vì vậy nếu các bạn có đèn đời cũ và đã mất sách thì nên mỗi tháng một lần đem ra bấm chục cái , cái cuối cùng để nguyên không bấm rồi đem cất. Nếu đèn để lâu đem ra bật lên mấy phút mà không thấy đèn báo cháy, thử nút test có khi nó chớp được một cái rồi thôi, có khi không đừng vội đem đưa sửa. Bạn gắn pin bật lên nghe có tiếng rít nhỏ là đèn vẫn hoạt động, chỉ vì để lâu tụ điện bị khô thôi. Mình bật lên độ vài phút, tắt đi rồi lại bật vài phút ba, bốn lần sau đó bật lại và để luôn có thể chỉ vài chục phút tụ điện nó phục hồi, có khi phải lập lại nhiều lần vì tụ điện khô quá. Tôi đã làm cả mấy chục cái Made in Hong Kong có,Japan có , Germany có và cái nào cũng chạy lại được. Đối với đèn của TQ tôi không có kinh nghiệm.
Sẽ tiếp phần 3 Mạch điện tọa điện cao thế cho đèn.

kinh nghiệm của bác thật quý, từ giờ ko chụp thì em cứ đem cái flash ra bấm vài cái chứ để lâu nó hỏng thật :D cảm ơn bác

[dvl215]

Cám ơn bác đã chia sẻ kinh nghiệm quý báu.