Nói là quen, bởi vì ít ai trong chúng ta chưanghe nói tới Ai Cập, quốc gia sở hữu hai trong số bảy kỳ quan của thế giới, và cũng là nơi có kỳ quan duy nhất còn sót lại. Nói là lạ, vì nơi đây ít được người Việt chọn tham quan vì nhiều lý do khác nhau, và có lẽ cũng vì những câu hỏi, suy nghĩ hầu như du khách nào cũng có sau chuyến đi. Đối với tôi, Ai Cập trông lạ lẫm ngay từ đầu với cái visa nhìn "chẳng giống ai"
Tuy nhiên, những cảm giác lạ lẫm đó và cả những cảm giác lẫn lộn ban đầu về thành phố Cairo bị tan biến ngay khi chúng tôi gặp Sally, một Egyptologist và được cô dẫn dắt đi ngược lại lịch sử 7000 năm của Ai Cập.
Lịch sử của Ai Cập bắt đầu hình thành vào khoảng những năm 5000 trước công nguyên (BC). Đến khoảng những năm 3500 BC, Ai Cập cổ đại đã trở thành một cường quốc trong khu vực châu Phi. Về văn hóa, Ai Cập là nước đầu tiên phát minh ra giấy viết và chữ viết. Bạn có biết là chữ “paper” trong tiếng Anh có nguồn gốc từ “papyrus”, nguyên liệu người Ai Cập dùng làm giấy từ những năm 4000-3500 BC? Nhìn vào những sách vở và tranh vẽ trên papyrus có tuổi đời hàng ngàn năm hiện được trưng bày trong bảo tàng Ai Cập ở Cairo do các nhà khảo cổ học thu thập từ lăng tẩm của các Pharaohs, chúng ta khó có thể tin được là chúng đã có hàng ngàn năm tuổi. Tham quan những di tích đền đài, lăng mộ còn sót lại từ ngàn xưa, ai ai cũng phải khâm phục về sự tinh xảo lẫn kích thước của chúng, hết thảy đều khiến ta luôn tự hỏi “Làm sao họ có thể làm được như thế cách đây hơn 4000 năm”? Bên cạnh đôi tay mạnh mẽ và khéo léo, họ đã phải có những khối óc rất vĩ đại để làm nên những thành quả kiến trúc đó. Những vũ khí tinh xảo và nhất là những cánh cung 2 cánh có thể bắn ra 2 mũi tên cùng 1 lúc được thấy trên các bức tranh vẽ, tranh khắc và hiện vật tìm được trong lăng Pharaoh Tutankhamum (trưng bày trong bảo tàng Ai Cập ở Cairo và bảo tàng Luxor) cho thấy quân đội của họ đã có “cung thần” trước An Dương Vương ít nhất từ hơn 1000 năm.
Đế quốc Ai Cập cổ đại được hình thành với hai vương quốc dọc theo phía bắc và nam sông Nil. Năm 3100BC, Pharaoh Namer (còn có tên là Menes) thống nhất 2 vùng, chọn Memphis làm thủ đô (cách thủ đô Cairo ngày nay khoảng 20kms) và khởi đầu thời kỳ Pharaonic với hơn 30 triều đại kéo dài hơn 3000 năm. Khi Hồi Giáo xâm lược Ai Cập vào thế kỷ thứ 7, tất cả các đền đài, cung điện ở Memphis đều bị phá hủy. Trải qua hàng thế kỷ bị tàn phá bởi lụt lội, chiến tranh và những người săn cổ vật, Memphis ngày nay không còn một dấu vết nào của thời huy hoàng ngày xưa. Tuy nhiên, người ta vẫn tìm đến Memphis để tham quan một viện bảo tàng lộ thiên, trưng bày một số hiện vật của thời Amenhotep III (1400BC) và Ramses II, vị Pharaoh nổi tiếng nhất trong các triều đại.
Vài hình ảnh bức tượng bị gãy của Ramses II, làm bằng đá granite, trong tư thế thường thấy của Pharaoh: tay cầm ấn tín, chân trái bước lên.
Nhìn gần hơn, tay sẽ thấy những ngay bắp tay của bức tượng cũng được làm rất thật.
Cartouche của vua Ramses II:
Tạm dịch là "bảng tên", các Pharaohs luôn có hai cartouche ghi tên cúng cơm và niên hiệu khắc trên các bức tượng, trên lăng tẩm, các bức họa, vv để bảo đảm là mình được nhận diện khi thần Isis đưa về thế giới bên kia.
Với vua Ramses II, còn có một điểm đặc biệt: trên và quanh tượng của ông thường có hình ảnh một bé trai. Hình ảnh đó tượng trưng cho người con thứ 13, người được Ramses II sủng ái nhất. Ramses có rất nhiều vợ con và sống rất lâu: ông trị vì 66 năm, mất khi 93 tuổi, sau khi 12 người con trai đầu đã qua đời trước đó vì tuổi già.
Một hiện vật đáng được quan tâm khác là tượng Sphinx bằng đá Alabaster:
Mang cartouche của Ramses II, hiện vật này góp phần củng cố về một thói quen đặc biệt khác của Ramses II: thay vì phá tượng ở những vùng chinh phục được, ông cho khắc tên của ông lên đó. Chính sách này làm tăng sức mạnh cai trị của Ramses II, để lại cho hậu thế một kho tàng tượng và Sphinx khổng lồ với những khuôn mặt khác nhau cho cùng một Pharaoh.