hỏi về cách đo sáng

[jnk2301]

mình đọc 1 số bài có đề cập đến việc đo sáng bằng máy ảnh. mà mình thật sự vẫn ko hiểu là đo như thế nào. mình xài Canon 400D, mình hay tập chụp chân dung mấy người bạn...vậy phải đo làm sao và cách đo? Mong các vị tiền bối chỉ dẫn...cám ơn rất nhiều.

[cat_black64]

mình đọc 1 số bài có đề cập đến việc đo sáng bằng máy ảnh. mà mình thật sự vẫn ko hiểu là đo như thế nào. mình xài Canon 400D, mình hay tập chụp chân dung mấy người bạn...vậy phải đo làm sao và cách đo? Mong các vị tiền bối chỉ dẫn...cám ơn rất nhiều.

Em hỏi khí không phải là bác đo sáng để làm gì ạ? Đo để biết nó là mấy gam mấy lạng mấy EV hay để làm gì?
Nếu bác định chụp chân dung mấy người bạn thì bác cứ chụp đi, đo làm gì ạ? Còn nếu khi bác chụp mà thấy không vừa ý ( chẳng hạn sáng quá, tối quá vv) thì post ảnh lên đây rồi hỏi cách chụp ra vừa ý

[jnk2301]

hỏi để biết, học hỏi chứ để làm gì ah!!! vì đang tự học và có những cái thắc mắc nên mún có người giải đáp...đơn giãn vậy thôi

[akiross]

mình đọc 1 số bài có đề cập đến việc đo sáng bằng máy ảnh. mà mình thật sự vẫn ko hiểu là đo như thế nào. mình xài Canon 400D, mình hay tập chụp chân dung mấy người bạn...vậy phải đo làm sao và cách đo? Mong các vị tiền bối chỉ dẫn...cám ơn rất nhiều.

nếu muốn chính xác bạn nên chuyển về spot metering ( 400d ko có thì có thể dùng center weight ) đưa vùng cần đo sáng về chính giữa màn hình, chỉnh khẩu tốc sao cho thang sáng ở mức 0 EV, bố cục lại và bắn, bạn sẽ được tấm ảnh với điểm đo sang ở 0 EV đủ sáng ( tương đối thôi nhá). Sau đó thì linh động hơn, vì dụ muốn vùng đo sáng sáng hơn, thì để + EV ..

[Thienlang]

hỏi để biết, học hỏi chứ để làm gì ah!!! vì đang tự học và có những cái thắc mắc nên mún có người giải đáp...đơn giãn vậy thôi

Sao bác lại trả lời thế? Ý bác Cat là hỏi xem bác chụp ảnh thấy kết quả có vừa ý không? Không vừa ý thì mới tìm hiểu nguyên nhân, để giải quyết từng bước vì trình bày hết ra thì phải giải thích rất nhiều thuật ngữ.

Tôi cố gắng ngắn gọn thế này. Khi chụp ảnh có thể bị hỏng, hoặc tối quá hoặc sáng quá. Nguyên nhân là do:
- Thời tiết: nắng, mưa, trong nhà, đêm tối
- Đặt ISO độ nhạy bắt sáng của film hay sensor: 100, 200, 400... càng cao càng sáng
- Mở khẩu: f = 1/1.2 ; 1.4, 1.8 ... 22 (mở càng to càng sáng)
- Tốc độ chụp s = 1s, 2s, 1/60s, 1/500s ... (tốc độ càng chậm càng sáng)

Với máy cơ thì toàn bộ việc trên phải do người chụp tự tính toán rồi thiết lập các thông số để cho ảnh vừa đủ sáng. Với máy tự động thì máy sẽ đo giúp. Nhưng tự động cũng có nhiều cách đo, đo điểm, đo vùng đo trung tâm vv...

Đo thế nào bằng nút gì thì lại phải biết cụ thế máy của bác

[cat_black64]

hỏi để biết, học hỏi chứ để làm gì ah!!! vì đang tự học và có những cái thắc mắc nên mún có người giải đáp...đơn giãn vậy thôi

Em có hỏi bác "hỏi" để làm gì đâu, em hỏi bác "đo" để làm gì? bác dùng 400D, máy nó có bộ đo sáng rồi, bác đo làm gì nữa? Nếu bác đặt vấn đề theo kiểu khác, chẳng hạn như sao tôi nhìn thấy sáng mà chụp ra mặt tối thui à, thì sẽ dễ trả lời hơn, nhất là khi có ảnh làm ví dụ, có các thông số mà bác đã sử dụng nữa.

Còn bác hỏi như này, nghe có vẻ như bác không quan tâm đến ảnh đẹp xấu mà chỉ quan tâm đến việc "đo sáng bằng máy ảnh". Vì vậy em mới tò mò hỏi bác đo để làm gì

[tony_doan]

Chủ thớt hỏi cũng có lý do, mà là lý do hoàn toàn chính đáng chứ không phải hỏi chơi. Bác nào biết thì trả lời giúp, không thì thôi chứ đừng nói lòng vòng và nói lạc chủ đề làm gì.
Mục đích của đo sáng là đảm bảo chủ thể cần chụp không bị tối. Nếu chọn chế độ đo sáng không đúng thì chủ thể cần chụp tối om, hoặc bị dư sáng....
Trong máy ảnh có mấy chế độ đo sáng: spot, centerweight, pattern, evaluated.. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn trong các topic về chủ đề đo sáng...

[jnk2301]

Thanks bạn Akiross va Tony_doan. mình hỏi về việc đo sáng ở đây vì đọc nhiều bài nói nên làm việc này trước khi chụp hình, mà mình ko hiểu cho lắm nên mới hỏi lại để cần người giải đáp. Nhưng dù gì cũng cám ơn mọi người :D

[Thienlang]

Chủ thớt hỏi cũng có lý do, mà là lý do hoàn toàn chính đáng chứ không phải hỏi chơi. Bác nào biết thì trả lời giúp, không thì thôi chứ đừng nói lòng vòng và nói lạc chủ đề làm gì.
...

Thực ra với câu hỏi: " đo sáng là như thế nào?" sẽ dẫn đến rất nhiều cách hiểu khác nhau.

- Đối với người dùng manual hoàn toàn thì đo sáng là dùng mắt ước lượng độ sáng thựa địa, xem xét tỉ lệ sáng tối trong khung ngắm. Rồi thiết lập các thông số chụp theo ý muốn.
- Đối với trường hợp đặt chế độ A: thì đo sáng là đặt khẩu mở sao cho phù hợp với độ sáng
- Đối với trường hợp đặt chế độ S: thì đo sáng là đặt tốc độ phù hợp
- Trường hợp người mới dùng, đặt auto thì tức là để cho máy tự động tính toán các thông số. Trường hợp này cũng phải hiểu máy được lập trình tự động thế nào thì mới sử dụng tốt được. Có máy tự động nhận biết bạn đang chụp chân dung sẽ đo sáng hợp lý trên khuôn mặt.

Tùy theo mục đích chụp mà ảnh cần có vùng sáng vùng tối. Chẳng hạn chân dung quan trọng nhất là khuôn mặt, thì phong cảnh thường muốn làm rõ nét mọi vùng ảnh. Đo đó máy sẽ có các chế độ đo phù hợp với từng mục đích chụp, phù hợp với từng loại thời tiết. Người sử dụng có thể đặt đo sáng trên toàn ảnh hay tập trung vào khu vực trung tâm (spot metering) Khi đã đặt tự động rồi thì vẫn có thể điều chỉnh chút ít theo ý mình, nghĩa là tăng sáng, hoặc giảm sáng bằng EV+ và EV-.

Trong những trường hợp khẩn cấp muốn ghi hình đúng sáng mà không kịp đặt thông số EV kỹ càng thì máy cho chế độ chụp liên hoàn 3 kiểu với 3 mức độ sáng khác nhau để sau đó chọn ra kiểu phù hợp nhất.

Sau khi chụp máy còn cho phép xem lại các thông số và chỉ ra những vùng bị tối hoặc cháy sáng để rút kinh nghiệm.

Với người chưa hiểu đo sáng, đôi khi có thể nhầm với cân bằng trắng hoặc cân bằng mầu. Vì vậy đặt đo sáng là rất phức tạp và không đơn giản, ngay cả đã nắm được hiểu biết cơ bản thì chưa chắc đã có thể làm chủ được độ sáng tối hợp lý theo ý mình. Khi đó cần phải có kinh nghiệm cụ thể trên các kết quả chụp.

Trình độ và mục đích dùng máy của anh em trên vnphoto rất khác nhau vì vậy không dễ gì một hai câu nói mà hiểu hết nhau được. Chẳng hạn muốn hỏi để biết thêm trình độ và mục đích cụ thể để giải thích cụ thể thì có thể bị hiểu là lên gân. Nếu trình bày hết từ A-Z thì có bác lại bảo là nói lòng vòng lạc chủ đề.

Các bác có nhiều kinh nghiệm thì không phải lúc nào cũng sẵn thời gian vả lại rất nhiều chủ đề cũ đã viết về nó rồi. Tôi vào trả lời nhưng cũng là để kiểm tra lại kiến thức của mình, nếu sai có thể có người biết hơn chỉ giúp. Tôi không nghĩ rằng trong chủ đề này có ai lên gân cả đâu, chỉ có điều ta hiểu lầm nhau mà thôi.

[cat_black64]

Thực ra với câu hỏi: " đo sáng là như thế nào?" sẽ dẫn đến rất nhiều cách hiểu khác nhau.

- Đối với người dùng manual hoàn toàn thì đo sáng là dùng mắt ước lượng độ sáng thựa địa, xem xét tỉ lệ sáng tối trong khung ngắm. Rồi thiết lập các thông số chụp theo ý muốn.
- Đối với trường hợp đặt chế độ A: thì đo sáng là đặt khẩu mở sao cho phù hợp với độ sáng
- Đối với trường hợp đặt chế độ S: thì đo sáng là đặt tốc độ phù hợp
- Trường hợp người mới dùng, đặt auto thì tức là để cho máy tự động tính toán các thông số. Trường hợp này cũng phải hiểu máy được lập trình tự động thế nào thì mới sử dụng tốt được. Có máy tự động nhận biết bạn đang chụp chân dung sẽ đo sáng hợp lý trên khuôn mặt.

Tùy theo mục đích chụp mà ảnh cần có vùng sáng vùng tối. Chẳng hạn chân dung quan trọng nhất là khuôn mặt, thì phong cảnh thường muốn làm rõ nét mọi vùng ảnh. Đo đó máy sẽ có các chế độ đo phù hợp với từng mục đích chụp, phù hợp với từng loại thời tiết. Người sử dụng có thể đặt đo sáng trên toàn ảnh hay tập trung vào khu vực trung tâm (spot metering) Khi đã đặt tự động rồi thì vẫn có thể điều chỉnh chút ít theo ý mình, nghĩa là tăng sáng, hoặc giảm sáng bằng EV+ và EV-.

Trong những trường hợp khẩn cấp muốn ghi hình đúng sáng mà không kịp đặt thông số EV kỹ càng thì máy cho chế độ chụp liên hoàn 3 kiểu với 3 mức độ sáng khác nhau để sau đó chọn ra kiểu phù hợp nhất.

Sau khi chụp máy còn cho phép xem lại các thông số và chỉ ra những vùng bị tối hoặc cháy sáng để rút kinh nghiệm.

Với người chưa hiểu đo sáng, đôi khi có thể nhầm với cân bằng trắng hoặc cân bằng mầu. Vì vậy đặt đo sáng là rất phức tạp và không đơn giản, ngay cả đã nắm được hiểu biết cơ bản thì chưa chắc đã có thể làm chủ được độ sáng tối hợp lý theo ý mình. Khi đó cần phải có kinh nghiệm cụ thể trên các kết quả chụp.

Trình độ và mục đích dùng máy của anh em trên vnphoto rất khác nhau vì vậy không dễ gì một hai câu nói mà hiểu hết nhau được. Chẳng hạn muốn hỏi để biết thêm trình độ và mục đích cụ thể để giải thích cụ thể thì có thể bị hiểu là lên gân. Nếu trình bày hết từ A-Z thì có bác lại bảo là nói lòng vòng lạc chủ đề.

Các bác có nhiều kinh nghiệm thì không phải lúc nào cũng sẵn thời gian vả lại rất nhiều chủ đề cũ đã viết về nó rồi. Tôi vào trả lời nhưng cũng là để kiểm tra lại kiến thức của mình, nếu sai có thể có người biết hơn chỉ giúp. Tôi không nghĩ rằng trong chủ đề này có ai lên gân cả đâu, chỉ có điều ta hiểu lầm nhau mà thôi.

Bác nói chí phải ở đoạn này "Trình độ và mục đích dùng máy của anh em trên vnphoto rất khác nhau vì vậy không dễ gì một hai câu nói mà hiểu hết nhau được. Chẳng hạn muốn hỏi để biết thêm trình độ và mục đích cụ thể để giải thích cụ thể thì có thể bị hiểu là lên gân. Nếu trình bày hết từ A-Z thì có bác lại bảo là nói lòng vòng lạc chủ đề."
Nhưng em phản đối bác ở đoạn này " ... - Đối với trường hợp đặt chế độ A: thì đo sáng là đặt khẩu mở sao cho phù hợp với độ sáng
- Đối với trường hợp đặt chế độ S: thì đo sáng là đặt tốc độ phù hợp"

Khi chụp với Av, người chụp chọn khẩu độ, không phải để phù hợp với độ sáng như bác nói, mà để phù hợp với độ sâu của ảnh trường DoF theo từng chủ đề chụp ảnh. Chẳng hạn với ảnh chân dung DOF mỏng-> chọn khẩu lớn, ảnh phong cản->DOF sâu, khẩu nhỏ. Trong các trường hợp MÁY tự đo sáng để quyết định tốc độ phù hợp, người chụp chả đo đạc gì sất

Tương tự khi chụp với Tv, người chup chọn tốc độ để phù hợp với chuyển động của chủ thể. MÁY đo sáng để đưa ra khẩu độ phù hợp

Kể cả khi ta chụp M, máy vẫn đo sáng và đưa ra vạch chỉ thị trên thước đo, cho ta biết với tốc độ khẩu độ đã chọn thì thừa hay thiếu sáng.

Nói chung em vẫn chưa hiểu tại sao ai lại đưa ra lời khuyên là phải đo sáng trước khi chụp??? Việc này có lẽ là cần ở thời khi chưa có máy tự động, hoặclà ngày nay với các bác chơi nhiều đèn, đo sáng để quyết định công suất đánh đèn

Có trường hợp khác cần đo sáng là khi chụp trong điều kiện ánh sáng phức tạp mà chế đo tự động của máy bất lực, chẳng hạn chụp ngược sáng. Khi đó ta phải tiến gần đến chủ thể ( nếu không có ống zoom), sao cho khuôn mặt choán hết khung hình, chọn chế độ đo sáng điểm rồi ấn nhẹ nút chụp, nhìn xem máy đưa ra thông số khẩu, tốc bao nhiêu, sau đó chuyển sang chế độ M, set tốc, khẩu y như máy đã gợi ý trước đó, bố cục lại rồi chụp

[Thienlang]

Nhưng em phản đối bác ở đoạn này
" ...
- Đối với trường hợp đặt chế độ A: thì đo sáng là đặt khẩu mở sao cho phù hợp với độ sáng
- Đối với trường hợp đặt chế độ S: thì đo sáng là đặt tốc độ phù hợp"
....
Nói chung em vẫn chưa hiểu tại sao ai lại đưa ra lời khuyên là phải đo sáng trước khi chụp??? Việc này có lẽ là cần ở thời khi chưa có máy tự động, hoặclà ngày nay với các bác chơi nhiều đèn, đo sáng để quyết định công suất đánh đèn


Cám ơn bác Cat đã chỉ giúp chỗ sai. Mấy kỹ thuật set khẩu tốc của bác rất bổ ích.

Thường thì đo sáng hay gặp ở người dùng máy film, do máy không đo được vì hết pin hay hỏng thiết bị đo, chứ ít khi gặp trường hợp ở máy số. Thường thì máy mới đảm bảo chính xác hơn dùng mắt thường. Với máy số thì vấn đề chính là đặt chế độ đo cho máy thế nào thôi. Ở chế độ đo điểm thì máy sẽ tự động set thông số sao cho điểm đo sẽ có hình ảnh vừa sáng nhất. Còn nếu đặt đo toàn khung hình thì hai phần sáng tối sẽ bị bù trừ cho nhau, tỉ lệ với cường độ sáng và diện tích vùng. Như thế nếu chụp chủ thể có độ tương phản cao thì sẽ dễ bị sai, do không ước lượng được diện tích vùng sáng vùng tối.
Có gì sai mong các bác chỉ giúp.

[cat_black64]

bác Bee có làm một cái hướng dẫn khá hay về đo sáng ở đây, mời các bác xem http://vnphoto.net/forums/showthread.php?t=42057&page=56