Thắc mắc về khẩu độ và độ sáng

[nguyenhoangvu]

Em có thắc mắc như sau:
Xét 2 lens với khẩu độ tương ứng: 50mm f2 và 100mm f4. Như vậy đường kính của lỗ mở bằng nhau là 25mm, nên lượng ánh sáng đi qua 2 lens này là như nhau (giả sử các thấu kính của chúng không làm suy giảm ánh sáng). Như vậy cùng một thời gian chụp, độ sáng (Ev) sẽ là như nhau.
Nếu vậy thì tại sao người ta không dùng giá trị đường kính hoặc diện tích lỗ mở để đánh giá độ sáng mà lại dùng tỉ lệ tiêu cự và đường kính?
Xin các bác chỉ giáo!

[asahinguyen]

Trong câu hỏi của bạn có sự nhầm lẫn. 50mm/2.0 và 100mm/4.0 có cùng đường kính lỗ mở ( theo lý thuyết) chứ khẩu độ không tương đương nhau.
Bạn nên hiểu rằng ánh sáng đi vào camera qua ống kính là 1 CHÙM TIA SÁNG đã được HỘI TỤ chứ không phải là các tia sáng đi thẳng song song. Bạn dễ dàng nhận thấy là với ống kính có độ dài tiêu cự ngắn ( góc rộng) thì hình ảnh thu được sẽ rộng hơn so với ống kính có tiêu cự dài hơn ( góc hẹp) do đó chùm tia sáng được ống kính ngắn hội tụ ( nói dể hiểu là gom lại) nhiều hơn. Điều này dẫn đến hệ quả là cùng một đường kính lỗ mở thì ống kính ngắn sẽ có trị số khẩu độ nhỏ hơn ống kính dài.

[nguyenhoangvu]

Cảm ơn anh ashinguyen! Em hiểu rồi ạ. Em hiểu cụ thể như vầy:
Khi nhìn cùng 1 vật ở cùng 1 khoảng cách, tiêu cự 100mm phóng đại vật lên 2 lần theo mỗi chiều so với tiêu cự 50mm. Suy ra góc nhìn của 100mm hẹp hơn 4 lần.
==> Cùng đường kính lỗ mở, lượng sáng đi qua 100mm ít hơn 4 lần.
==> Muốn lượng sáng tương đương, phải mở rộng đường kính 2 lần. Khi đó tỉ lệ tiêu cự/đường kính vẫn không đổi.
Em đoán chính vì vậy người ta mới lấy tỉ lệ này để đánh giá.

:down: Đến đây thì em lại nảy sinh một thắc mắc mới:
Ví dụ ống 70-200 f4: do khẩu độ không đổi từ 70 đến 200 nên đường kính lỗ mở (to nhất) sẽ tăng dần khi xoay zoom từ 70 đến 200. Về mặt cơ học em nghĩ để thiết kế như vậy thì phức tạp nhỉ. Tại sao người ta không làm đơn giản hơn, cứ để yên cho lỗ mở không đổi mà lại được lợi về khẩu vì khi đó sẽ có cái ống 70-200 f1.4-4 ? (Em tính ra 1.4 vì 70/1.4 = 200/4).

Em chưa có kinh nghiệm nhiều nên càng lúc càng thấy rắc rối!

[asahinguyen]

Cách tính toán trị số độ mở ống kính như ở trên chỉ là cách tính tương đối. Chính xác hơn một chút ( cái này ít người biết ) là đừơng kính lỗ mở ở đây là đường kính lỗ mở HỮU HIỆU chứ không phải là đường kính lỗ mở thực tế. Bạn hình dung bây giờ nếu làm cái cửa điều sáng apetrue có đường kính đến 100mm mà các lăng kính lại làm bé xíu thì cái công thức như bạn tính ở trên có ý nghĩa hay không. Do đó đường kính lỗ mở hữu hiệu ở đây lại là một công thức phức tạp hơn không đơn thuần như thực tế bạn đang nghĩ.

[phongtranvn]

Em nghĩ là còn do business nữa. 70-200 f1.4-4 có thể khó làm, nhưng f2.8-4 thì sao?
Nếu nó có 70-200L f2.8-4 thì có mấy ai mua 70-200L 2.8


Ngoài ra thì còn do tâm lý lens 1 khẩu bao giờ cũng tốt hơn len 2 khẩu.

[S5500]

70-200mm 2.8 vẫn được mua nhiều hơn 2.8-4 chứ bác, ở 200mm f2.8 bokeh đã hơn f4 thì chụp chân dung sướng hơn...