CRC technology in Nikon AF 105mm f/2.8 D Macro lens ?

[Atkinson]

Báo cáo các bác,

Có lẽ cái bài viết của em ở topic này chưa chính xác đâu các bác ạ. Em cứ nghĩ lens có Floating system (Float-Canon, CRC-Nikon) thì sẽ giúp nó giữ được khẩu độ lớn nhất ở cự ly chụp gần. Nhưng mà thực tế k0 phải thế, hai yếu tố này k0 hoàn toàn gắn chặt với nhau như vậy.

Bởi vì cái Nikon AF 105mm f/2.8 D Micro theo như specification thì có CRC, mà khẩu độ vẫn bị khép sâu automatic khi chụp ở cự ly gần. K0 những thế còn thay đổi khá nhiều là đằng khác. Em test trên D70 thì thấy đúng như vậy, còn theo anh KenRockwell thì nó cụ thể như thế này:

Infinity f/2.8
1.4 m f/3.0
0.8 m f/3.2
0.55 m f/3.3
0.45 m f/3.5
0.4 m f/3.8
0.367m f/4.0
0.345m f/4.2
0.33 m f/4.5
0.318m f/4.8
0.314m f/5.0

Một điều hơi lạ nữa là có những giá trị khẩu độ k0 nằm trong nấc chia 1/3 hay 1/2 fstop của lens như bình thường như: f/3.0, 3.3, 3.8.... Nếu chia theo bước 1/3 thì nó lần lượt là f/2.8 - f/3.2 - f/3.5 - f/4.0. Lens này gắn trên D70 em thấy chỉ mở được lớn nhất ở f/3.0 (k0 biết lấy ở đâu ra :D), kể cả ở distance > 2m :(

Vậy là lại phải đặt câu hỏi về mối quan hệ giữa CRC và aperture stop down, tại sao lại phải cùng tiến hành cả hai cách này khi cự ly chụp giảm nhỉ? 1 cách k0 đủ ah? Có nên tiếc rẻ khi mất gần 2 khẩu ở cự ly chụp gần nhất k0 nhỉ ?

Bác nào biết chỉ cho anh em tỏ với.

[20DEOS]

Chào Bác Atkinson,
Như vậy là câu hỏi từ xa xưa của nhà cháu vẫn chưa có giải đáp chính xác về mặt kỹ thuật.http://www.vnphoto.net/forums/showthread.php?t=942.

Nhưng theo như nhà cháu hiểu nôm na là: Với khỏang cách quá gần, nếu khẩu mở lớn tối đa 2.8 sẽ không có khoảng rõ nét nào hết, nên máy tự động đóng khẩu nhỏ lại để ít nhất có 1 khoảng rõ tối thiểu. Đây là cơ chế tự động, khi hình ành hiển thị trên sensor không rõ, máy tự động điều chỉnh tiêu cự (ưu tiên 1), khi focus vẫn không được thì nó phải đóng khẩu lại ngay trong mức có thể (ưu tên 2) để có được hình ảnh rõ nét cho dù là DOF rất mỏng.
Cái này nhà cháu suy luận dựa trên vòng khẩu độ đôi.
Còn về các nấc khẩu độ thì ngày xưa chỉ có 1 bước (nhà cháu đã từng chỉnh tay trên các fix len ngày xưa - 50mm, không cần đúng ngay nấc 4 chẳng hạn, mà ở trên 4 tí xíu, nhưng chưa đến 5.6 ...) Ngày nay khẩu độ có thể tự điều chỉnh vô cấp chứ đâu nhất thiết lá 1/2, 1/3 hay 1/4. Nhà cháu ít học nên nói nôm na thế thôi.
Lời quê góp nhặt dông dài. Mong các bác đừng chê bai

[Atkinson]

Chào Bác Atkinson,
Như vậy là câu hỏi từ xa xưa của nhà cháu vẫn chưa có giải đáp chính xác về mặt kỹ thuật.http://www.vnphoto.net/forums/showthread.php?t=942.

Nhưng theo như nhà cháu hiểu nôm na là: Với khỏang cách quá gần, nếu khẩu mở lớn tối đa 2.8 sẽ không có khoảng rõ nét nào hết, nên máy tự động đóng khẩu nhỏ lại để ít nhất có 1 khoảng rõ tối thiểu. Đây là cơ chế tự động, khi hình ành hiển thị trên sensor không rõ, máy tự động điều chỉnh tiêu cự (ưu tiên 1), khi focus vẫn không được thì nó phải đóng khẩu lại ngay trong mức có thể (ưu tên 2) để có được hình ảnh rõ nét cho dù là DOF rất mỏng.
Cái này nhà cháu suy luận dựa trên vòng khẩu độ đôi.
Còn về các nấc khẩu độ thì ngày xưa chỉ có 1 bước (nhà cháu đã từng chỉnh tay trên các fix len ngày xưa - 50mm, không cần đúng ngay nấc 4 chẳng hạn, mà ở trên 4 tí xíu, nhưng chưa đến 5.6 ...) Ngày nay khẩu độ có thể tự điều chỉnh vô cấp chứ đâu nhất thiết lá 1/2, 1/3 hay 1/4. Nhà cháu ít học nên nói nôm na thế thôi.
Lời quê góp nhặt dông dài. Mong các bác đừng chê bai

Thì bây giờ phải xúm vào mà đi tìm hiểu thôi.

Vấn đề ở đây k0 phải là chuyện khoảng rõ nét bác 20DEOS ah. Mọi thứ vẫn nằm trong focused range của lens. CRC (hay floating system) là để khắc phục aberration khi focuse distance rất nhỏ (rất nhỏ tức là ~ minimum focused distance chứ k0 phải là out of focused).

Cái "ưu tiên 1" của bác nói nghe hơi kỳ. Chẳng có máy nào tự động điều chỉnh tiêu cự cả, chưa kể là ta đang nói về SLR và fix focal lens. Chắc ý bác định nói đến cái floating system chứ gì.

Cái "ưu tiên 2" em cũng k0 thấy thuyết phục lắm vì khi focus và đo sáng thì lens luôn mở tối đa để ánh sáng vào được nhiều nhất. Và khi chưa focus được thì nó k0 thể biết đối tượng chụp ở gần hay xa mà khép khẩu cả. Ví dụ như bác mà focus vào bầu trời hay một bức tường đồng màu (nói chung là những đối tượng có độ tương phản thấp) thì lens khó focus, lúc đó thì nó cứ "đi tìm" điểm focused bằng cách xoay cái focus ring tit mù chứ k0 phải là sẽ khép khẩu vào.

Chính vì vậy vấn đề k0 phải là "chưa focused" mà ngược lại là đằng khác. Có nghĩa là khi đã focused được subject.

- Khi đã focused được subject thì mới biết được khoảng cách (focused distance), cái này có thể nhìn thấy ngay trên distance window của lens. Và lens cũng biết được cự ly này là gần hay xa mà khởi động CRC để khử bớt aberration.

- Còn hiện tượng tự động khép sâu khẩu độ thì quả thật bây giờ em cũng chưa biết lý do chính là gì nữa. Hiện tượng thì thấy rất rõ. Giả sử khi đã focused được subject rồi, sau đó tiến lại gần hơn chút nữa, focus ring xoay và nếu in focus là khẩu khép tự động xuống luôn. Nếu cũng vì mục đích giảm aberration thì coi như cái CRC kia chưa thực sự đủ mạnh ?!

Cái hiện tượng giảm khẩu tự động khi chụp gần này đôi khi cũng thiệt thòi lắm chứ. Gần 2 khẩu chứ ít đâu.

Con Sigma 105mm f/2.8 macro rẻ tiền, chẳng thấy nói gì đến floating system, cũng chẳng bị khép khẩu tự động, cho nên đôi lúc cũng chụp được những ảnh macro mà chỉ muốn lấy một DOF cực mỏng, ở cự ly rất gần với f/2.8. Ví dụ như mấy hình này


http://www.ttvnol.com/uploaded/Atkinson/crw_1257-01.jpg

http://www.ttvnol.com/uploaded/Atkinson/crw_1260-01.jpg

Mấy hình này đều chụp ở cự ly rất gần, mà chiếu với con Nikon 105mm kia thì có khi cũng phải khép xuống f/5.0 rồi. Bgr sẽ k0 blured bằng và còn thiệt thòi về tốc độ chụp nữa.

[20DEOS]

Bác Atkinson có nhiều đồ chơi để thử nghiệm, nhà cháu không có nên nói linh tinh sai mất rồi. thôi "ôm cột ma nghe" vậy

[Atkinson]

Cám ơn bác freelance,

Hy vọng bác tiếp tục dành thời gian chia sẻ kiến thức với anh em về đề tài này.

Đúng là ánh sáng giảm khi cự ly chụp giảm, nhưng lấy nó làm lý do giải thích việc giảm khẩu độ thì em thấy chưa thuyết phục lắm (nếu k0 muốn nói là mâu thuẫn) vì giảm khẩu độ thì lượng ánh sáng đi vào lens càng giảm nhiều hơn.

[11002]

Chào Anh Freelance,
Tôi thích trang web này và tất cả các Anh Em tham gia trên đây vì mọi người cùng chia sẻ hình chụp, kiến thức và kinh nghiệm lẫn nhau, mặc dầu khả năng diễn đạt & sư phạm của mọi người có khác nhau.
Tôi cũng khâm phục kiến thức và kinh nghiệm của Anh cũng như những vì Anh viết, nhưng xem ra kiến thức của Anh quá cao siêu và Anh cũng không có nhiều thời gian để giải thích cụ thể những kiến thức của mình, nên đôi khi Tôi cũng chưa học được gì ở những bài viết chung chung của Anh.
Ông bà ta có nói: Không thầy đố mày làm nên - Cho nên thầy giỏi và truyền thụ kiến thức cho trò là cần thiết lắm.
Nhưng cũng có câu: Học thầy không tày học bạn - Cho nên cũng cần rất nhiều bạn bè chỉ bảo.
Cho nên Tôi rất mong Anh siêng siêng lên để truyền thêm kiến thức cho mọi người và mong các bài viết của Anh cũng tránh làm cho các Anh Em khác rụt rè không dám phát biểu thêm.
Vài hàng chân tình. Mong Anh vui khỏe và tham gia truyền thụ kiến thức cho mọi người cùng học hỏi.
Chúc bình an

[xichlo]

Vâng, XichLo hoàn toàn đồng ý quan điểm của cả 2 bác , ở đây trao đổi trên tinh thần học hỏi lẫn nhau và thẳng thắn trao đổi, đặc biệt rất thích câu này của bác freelance "tôi rất trận trong các ý kiến của các bạn và sằn sàng trao đổi với tinh thần cởi mỡ và tôn trọng lẫn nhau" do đó XichLo cũng mong bác cứ thoải mái trao đổi các vấn đề kỹ thuật được đến đâu hay đến đấy nếu bác có thời gian. Anh em ở đây kiến thức cũng rộng nếu không muốn nói về nhiều chuyên ngành thì toàn là các chuyên gia cả chỉ có về nhiếp ảnh thì toàn hobby còn phải học hỏi nhiều nên các thuật ngữ về khoa học bác muốn thảo luận và chia sẻ cũng sẽ được mọi người quan tâm trao đổi.

Thân mến,
XichLo

[11002]

Rất vui khi Anh Freelance đã hồi âm.
Tôi rất thích, đã đọc và hiểu rõ một số bài viết của Anh, nhưng cũng có những bài chưa hiểu hết vì Anh chưa cắt nghĩa cụ thể. Rất mong Anh viết bài chi tiết hơn chút nữa cho mọi người cùng xem
Chúc Vui

[Atkinson]

Bác freelance giải thích dùm em mấy câu hỏi này:

1. CRC (floating system) trong lens Nikon 105mm f/2.8 Macro dùng để làm gì và nó hoạt động trong hoàn cảnh nào (cự ly chụp nào, khẩu độ nào...) ?

2. Tại sao khi cự ly chụp giảm thì lens này tự động khép khẩu nhỏ hơn (theo như cái bảng em trích dẫn ở bài trước)? Hiện tượng này nhằm mục đích gì và có lợi - hại gì ? bởi một số lens tương tự như Canon 100mm f/2.8 Macro, Sigma 105mm f/2.8 Macro k0 có hiện tượng này.

Hy vọng k0 làm bác mất nhiều thời gian.

Cám ơn bác nhiều.

[Atkinson]

Cám ơn bác freelance,

1. Thực sự thì em cũng chỉ đọc về floating element và xem hình minh họa, chứ trong thực tế làm sao thấy những element này dịch chuyển ra sao. Theo như những thông tin từ site của Nikon và Canon thì floating elements được trang bị cho 2 loại lens.

- Macro lens, dùng để khắc phục hiện tượng aberration khi chụp ở cự ly gần

Khi nói về Float trong phần Glossary:
Floating system

General photographic lenses are designed to achieve an optimum balance of aberration compensation at only one commonly-used shooting distance. Thus, although aberrations are well compensated at the reference shooting distance, aberrations increase at other shooting distances (especially at close shooting distances) and cause image degradation. To prevent this from happening, a floating system is used which varies the interval between certain lens elements in accordance with the extension amount. This method is also referred to as a close-distance aberration compensation mechanism.

Close-Range Correction System
The Close-Range Correction (CRC) Systemis one ò Nikon's most important focusing innovations, for it provides superior picture quality at close focusing distances and increases the focusing range. With CRC, the lens elements are configured in a "floating element" design, where in each lens group moves independently to achieve focusing. The CRC system in used in fisheye, wideangle, Micro and selected medium telephoto Nikkors
- Tilt-shift lens, cũng dùng những floating element này để khắc phục distortion khi chụp kiến trúc, và cũng có khắc phục cả aberration. Nhưng đã là tilt shift lens thì vấn đề distortion là chính.

Khi nói về Tilt shift lens TS-E 24mm f/3.5 L:

Compact, wide-angle lens which enables tilt and shift movements. The floating optical system, with an Aspherical lens element, corrects distortion and other aberrations. High image quality and compactness are the result. Great for architecture, landscapes and other wide-angle shots
Mà distortion và aberration là hai hiện tượng hoàn toàn khác nhau. Nhưng dù sao cũng nhất trí về mặt quan điểm chung là floating elements dùng để cải thiện chất lượng ảnh khi chụp ở cự ly gần. DONE !

2. Chưa hiểu ý bác nói "tháo lens ra để xem khẩu độ có bị đóng k0" là như thế nào. Hiện tượng thì rõ ràng là em để ở Mode A (aperture priority) f/2.8. Focus ở xa thì k0 sao, nhưng bắt đầu lại gần subject thì camera tự động khép khẩu xuống. Tất nhiên, lúc đó lens vẫn mở ở f/2.8, nhưng giá trị khẩu độ trong viewfinder thì là 3.3 -> 5.0. Và lúc chụp thì lens mới đóng xuống khẩu độ này. Cái đó thì là hiện tượng bình thường cũng như khi ta set khẩu độ ở các giá trị khác như f/8, f/11 mà thôi. Vấn đề là k0 chụp được bức ảnh ở cự ly đó với khẩu độ f/2.8 !

Đấy, nhắc lại hiện tượng để cho bác rõ. Em chưa muốn đề cập đến cái công thức kia. Chỉ muốn hỏi lại bác thôi:

- Tại sao nó lại tự động khép xuống như thế, nhằm mục đích gì, lợi hại ra sao?

[xichlo]

Để mình hỏi bác Atk và bác freelance cái này cho rõ trước khi các bác đi quá xa, nếu không làm rõ vấn đề cơ bản.

1/ Atk nói :"2. Tại sao khi cự ly chụp giảm thì lens này tự động khép khẩu nhỏ hơn (theo như cái bảng em trích dẫn ở bài trước)?" , cái bảng lần trước là Atk xem ở Kenrockwell nó có được viết ra ở Nikon technology trên website của Nikon không, mình tìm không thấy vì như Atk trích dẫn từ chính Nikon glossary thì chỉ đề cập đến corrects distortion and other aberrations nhưng lại không nói gì đến việc đóng khẩu độ cả. Do đó mình đọc cũng thấy mơ hồ vì chưa thấy ai dùng 105mm Micro than phiền vụ này.

2/ Hỏi bác Freelance , bác Freelance nói " Trong ống kính Micro NIKON có CPU để tự điều chĩnh theo công thức nầy nên lúc bạn đê chế độ Aperture f= 2.8 nó xuống là 3.3 hay 5.5 gì đó là do cpu của lens tính toán đưa vào CPU của máy ảnh và báo cho bạn biết khẩu độ bị giảm xuống thành bao nhiêu", theo mình biết đúng là từ 1967 Nikon lần đầu tiên đã áp dụng CRC hay floating element lúc đó CPU trong ống kính và CPU trong máy ảnh đã có chưa vây cơ chế của CRC nếu như bác nói tính toán bằng CPU vậy thì các máy cổ hồi xưa có CRC được kính hoạt ra sao?

THân
XichLo

[xichlo]

:D "Xin thưa với bạn phải điều chĩnh bằng manual thôi ..bạn có thấy qua các ống kính Micro tù normal đến Tele 200 micro từ đới AIS trỡ về trước trên vòng chĩnh nét có những thông số để chỉnh lai f number chưa ..nếu chưa thấy hôm nào bạn dạo chơi Lê Lợi hay Ng huệ mượn đở các ống kính micro để xem thử"

Bạn cứ từ từ chứ, Các lens bạn nói và cả cái vòng chính nét có thông số f number mình thấy rồi vì các lens wide bạn nói mình cũng đã từng sử dụng qua, chỉ không hiểu CRC là nó hoạt động sao.

Bạn nói là chỉnh manual bằng vòng chỉnh f number thì cũng lạ vì cái đó chỉ để chỉnh khẩu độ chứ không có phải chỉnh CRC không nhỉ? Cái đó là mình muốn hỏi.

Thân
XichLo

[Atkinson]

Vầng,

1. Nhất trí với bác freelance là CRC để chỉnh DISTORTION vì distortion cũng là một loại ABERRATION (bác làm ơn liệt kê dùm nốt 5 loại còn lại nhé)

2. Bác ÉO, cái bảng trên có thể k0 tìm thấy trong Website của Nikon thật và em cũng k0 có ý định tìm nó. Lý do là chính tay em, mắt em test Nikon 105mm f/2.8 trên D70 và cũng thấy hiện tượng như vậy. Có điều em k0 ngồi ghi chép lại cụ thể từng cự ly chụp ứng với từng khẩu độ là bao nhiêu. Cho nên mượn luôn cái bảng của Ken. Mục đích minh họa là chính, vì cái bảng đó Ken cũng thu thập từ 105mm f/2.8 với máy Nikon F100, nhưng em nghĩ máy gì k0 quan trọng, lens giống nhau là được rồi, phỏng ạ.

Tóm lại thì bác cứ tin điều đó là có thật đi :D

3. Bác freelance, bác vẫn chưa trả lời vào đúng câu hỏi của em :D

Em hỏi lại: Tại sao nó lại tự động khép xuống như thế, nhằm mục đích gì, lợi hại ra sao?

Bác chỉ cần trả lời em về mặt kết luận hiện tượng thôi. Em đâu có hỏi nó khép xuống như thế nào? Tại sao ở cự ly này thì khẩu độ bằng ngần này (theo như cái bảng)... đâu. Cái đó mới cần công thức chứ.

Thế này nhé, em lấy ví dụ:

Q: Tại sao chụp chân dung phải mở khẩu độ lớn? Mục đích gì? Lợi hại ra sao?
A: Để xóa phông nền đằng sau. Mục đích làm cho chủ thể nổi bật. Lợi: ảnh đặc tả được chi tiết, nền mờ.... ---> cho ảnh đẹp :D. Hại:.......

Đấy, đại khái thế.

Còn khi nào hỏi tiếp là thế mở bao nhiêu là ĐẸP thì vấn đề mới phức tạp lên rất nhiều khi phải đưa ra một công thức dài ngoằng với hàng đống tham số như tiêu cự chụp, cự ly chụp, khẩu độ, hyperfocal, DOF.... mà cái này k0 phải ai cũng cần và nhớ được.

Tóm lại, em chỉ cần bác trả lời rõ ràng, đơn giản về mặt kết quả như cái ví dụ trên. Bởi vậy em chưa quan tâm đến cái công thức của bác là vì thế. Nó để dành cho những phần sau. Bác hiểu cách đặt vấn đề và câu hỏi của em chưa ah.

-Tại sao nó lại tự động khép xuống như thế, nhằm mục đích gì, lợi hại ra sao?

PS:
- Anh em tham gia forum để học hỏi, chia sẻ kiên thức. K0 biết thì đi hỏi. Ai biết đến đâu trả lời đến đó. Và khi trình bày quan điểm thì phải cố gắng mà thuyết phục người nghe. Chứ k0 nên "Tôi nói bạn cũng k0 tin" hay "Tin hay k0 tùy bạn"...

- Cũng tương tự như vậy. Hiểu thế nào, trình bày thế đó. Thấy người khác sai, mình chỉ cho họ. Nếu mình sai, sẽ lại có người khác chỉ cho mình. Tại sao lại sợ nói nhiều rồi nói sai, người khác cười? Hóa ra là "ngượng" khi nói sai ah? Forum chứ có phải phần thi Ứng xử trong cuộc thi Hoa hậu đâu !

Nếu sợ sai và ngượng thì em đã k0 mở cái topic này vì em thấy có thể em đã viết (hiểu) sai từ một topic khác. Các bác đọc cái bài đầu tiên thì rõ.

Thế nhé, các bác tiếp tục lục lọi sách vở đê !!!

[Atkinson]

Trích điều 4 Nội quy Vnphoto.net :
4. Không được gửi các bài viết KHONG CO DAU TIENG VIET hoặc TOÀN BẰNG CHỮ HOA.

J/k chút cho nó đỡ stress bác nhỉ. :D

"-Tại sao nó lại tự động khép xuống như thế, nhằm mục đích gì, lợi hại ra sao?"
NÓ KHÉP XUỐNG VÌ KHỐI THẤU KÍNH KHI CHỤP CÀNG GẦN THÌ CÀNG NẰM XA PHIM MÀ CÀNG XA PHIM THÌ BỊ SỰ CHI PHỐI 'RULE OF THE THUMB' LÀ ÁNH SÁNG SẼ GIẢM THEO BÌNH PHƯƠNG KHOÃNG CÁCH ĐÃ ĐƯỢC NÓI NGAY TỪ ĐẦU RỒI
CHỈ CÓ HẠI LÀ LÀ GIẢM KHẨU ĐỘ ÁNH SÁNG PHẢI CHỤP TỐC ĐỘ CHẬM VÀ HÌNH BỊ RUN


Đây đây, vấn đề nằm ở chỗ này đây.

Khi chụp gần (tức là để focus được những vật ở gần), khối thấu kính dịch chuyển về phía trước, tức càng ngày càng xa film frame.

Theo "Rule of the thumb", ánh sáng sẽ giảm theo bình phương khoảng cách. Cái KHOẢNG CÁCH này có phải khoảng cách giữa khối thấu kính và bản film k0 bác ?

Bác trả lời em YES or NO thôi nhé, rồi em sẽ hỏi tiếp.

Cám ơn bác.

[m42]

"-Tại sao nó lại tự động khép xuống như thế, nhằm mục đích gì, lợi hại ra sao?"

Bổ sung thêm một chút với bác Freelance là:
Ngày trước với ống Manual thì người chụp phải tự tính độ khép khẩu thực tế để xác định tốc độ chụp cho đúng. Còn ngày nay với ống 105 2.8Micro thì con chíp trong ống kính nó tự tính khẩu độ thực tế theo cái công thức của bác Freelance cho người chụp, thế có phải không ạ.

[freelance]

Nguyển Công Trứ có câu thơ

''Theo thói chơi cũng là chơi vậy,
Biết màu chơi chưa dẽ mấy ngưới.....''

Chào các chuyên gia

[TBNguyen]

Các bạn chịu khó đọc lại những gì tôi đã noi từ đầu và chịu khó suy nghĩ để đừng hỏi những câu hõi đã nói rồi tôi không có nhiều thời giờ ở không như các bạn
Những thứ bạn nói là một mớ hỗn tạp kiến thức mà bạn biết + suy luận của bạn, chưa kể nhiều chỗ bạn suy luận sai nên tôi cam đoan rằng không 1 ai trên 4rum này hiểu hết được những cái bạn đã nói


Các bạn không biết dưa vào công thức để xem xét vấn đề để hiểu rõ vấn đề mà cứ hỏi để mà hỏi thì là sao có thể tiến xa được và cũng nói lên trình độ của các bạn

Vì vậy dù có nói nữa tôi cũng thấy vô ích vì các bạn đều là chuyên gia có thể tự tìm hiểu thêm ,còn muốn biết tận cũng sâu xa của vấn đề nầy phải là trình độ sau Đại học,chính vì vậy tôi đã từng nói với các bạn chỉ cần có ống kính để chụp ra hình đẹp là được rồi không cần phải bận tâm về kỷ thuật khi trình độ mình chưa đủ khã năng để ngộ nó

Vì vậy các bạn thông cảm tôi sẽ xoa công thức nầy vì cảm thấy để trên nầy nó vô nghĩa và không phù hợp với trình độ ở đây.
4rum này dành cho những người thích chụp ảnh thích tìm hiểu về kỹ thuật chứ không phải cho các chuyên gia chế tạo, máy ảnh, ống kính.
nhưng vấn đề liên quan đến chuyên môn sâu thì không phải bạn có trình độ đại học hay trên đại học là hiểu được nếu đó không phải là lĩnh vực của mình, tôi chắc rằng chuyên môn của freelance không phải là máy ảnh, ống kính hay quang học nên cũng đừng vội khoe trình độ ở đây.
Giữa hiểu biết kỹ thuật và nghệ thuật rất khác nhau, như bạn thấy đấy trong 4rum nàynhiều người rất ít về kỹ thuật nhưng những bức ảnh họ post lên rất đẹp. Không biết kỹ thuật chụp ảnh và trình độ nghệ thuật của freelance như thế nào mà chưa thấy bạn post ảnh lên cho các member cùng ngự lãm.
Vài dòng thẳng thắn mong không làm phật lòng freelance

[pvnguyen]

Thấy kỳ quá, phát biểu chơi :

1- Bạn bận rộn quá nên nhiều khi không kịp cân nhắc những gì mình viết. bộ vô cái forum này là "dân ở không" sao ?

2- Bạn tự cao quá

Lời nói không mất tiền mua......


-
Các bạn chịu khó đọc lại những gì tôi đã noi từ đầu và chịu khó suy nghĩ để đừng hỏi những câu hõi đã nói rồi tôi không có nhiều thời giờ ở không như các bạn

qua cách đặt câu hỏi có thể biết được trình độ hiểu biết của người đặt câu hỏi
ở đây là forum không phải Workshop tôi đã giải thích nhưng các bạn không hiểu thì có thể là :
-Tôi giải thích dỡ và dốt nên nói bậy
-Người nghe chưa đủ trình độ vể những vấn đề nầy

theo tôi nghĩ ai đó trên nầy đã nói ở đây toàn là các chuyên gia thế thì tự xét lại mình là tôi chưa đủ trình độ giải thích cho các bạn hiểu

Ngày xưa Khi EINSTEIN đưa ra một công thức về thuyết tương đối thì cã thế giới khoa học điều biết và dành nhau ứng dung để chế ra bom nguyên tử .trong khi tôi đưa cho các bạn một công thức mà công thức nầy không phải dễ mà tìm vì phải có học về nó mới có đươc mà muốn học nó thì phải là trình độ đại học trỡ lên các bạn cử thử hõi các ông thầy dạy nhiếp ảnh cho bạn xem có biết không??

Các bạn không biết dưa vào công thức để xem xét vấn đề để hiểu rõ vấn đề mà cứ hỏi để mà hỏi thì là sao có thể tiến xa được và cũng nói lên trình độ của các bạn

Vì vậy dù có nói nữa tôi cũng thấy vô ích vì các bạn đều là chuyên gia có thể tự tìm hiểu thêm ,còn muốn biết tận cũng sâu xa của vấn đề nầy phải là trình độ sau Đại học,chính vì vậy tôi đã từng nói với các bạn chỉ cần có ống kính để chụp ra hình đẹp là được rồi không cần phải bận tâm về kỷ thuật khi trình độ mình chưa đủ khã năng để ngộ nó

Vì vậy các bạn thông cảm tôi sẽ xoa công thức nầy vì cảm thấy để trên nầy nó vô nghĩa và không phù hợp với trình độ ở đây.

"NGƯỜI GIÕI KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI NÓI NHIỀU ,HỎI NHIỀU MÀ SUY NGHĨ NHIỀU"
'NGƯỜI GIỎI KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI KHÔNG CÓ KHUYẾT ĐIỂM MÀ LÀ NGƯỜI CÓ RẤT NHIỀU KHUYẾT ĐIỂM ".

các bạn muốn nghĩ sau về tôi cũng được vì tôi vẫn là tôi và tôi biết tối là ai

Nguyển Công Trứ có câu thơ tôi xin tăng cho các bạn:
''Theo thói chơi cũng là chơi vậy,
Biết màu chơi chưa dẽ mấy ngưới.....''
Chào các chuyên gia

[hunchback]

Đúng là kỳ cục,

Tôi thấy mấy bạn đặt câu hỏi về vấn đề này hoàn toàn có tính cầu thị và cách hỏi cũng nhã nhặn nhưng cách trả lời của F thì mỉa mai quá. Mọi người chưa rõ thì hỏi chứ đâu đã phải là tranh luận, mà kể cả tranh luận cũng nên nói thế nào để bảo vệ quan điểm của mình chứ không phải hạ thấp người khác. Nếu F nói:
"NGƯỜI GIÕI KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI NÓI NHIỀU ,HỎI NHIỀU MÀ SUY NGHĨ NHIỀU"
'NGƯỜI GIỎI KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI KHÔNG CÓ KHUYẾT ĐIỂM MÀ LÀ NGƯỜI CÓ RẤT NHIỀU KHUYẾT ĐIỂM ".

các bạn muốn nghĩ sau về tôi cũng được vì tôi vẫn là tôi và tôi biết tối là ai

thì tôi nghĩ cũng có thể hiểu F là ai và "giỏi" như thế nào?

[freelance]

Những thứ bạn nói là một mớ hỗn tạp kiến thức mà bạn biết + suy luận của bạn, chưa kể nhiều chỗ bạn suy luận sai nên tôi cam đoan rằng không 1 ai trên 4rum này hiểu hết được những cái bạn đã nói


4rum này dành cho những người thích chụp ảnh thích tìm hiểu về kỹ thuật chứ không phải cho các chuyên gia chế tạo, máy ảnh, ống kính.
nhưng vấn đề liên quan đến chuyên môn sâu thì không phải bạn có trình độ đại học hay trên đại học là hiểu được nếu đó không phải là lĩnh vực của mình, tôi chắc rằng chuyên môn của freelance không phải là máy ảnh, ống kính hay quang học nên cũng đừng vội khoe trình độ ở đây.
Giữa hiểu biết kỹ thuật và nghệ thuật rất khác nhau, như bạn thấy đấy trong 4rum nàynhiều người rất ít về kỹ thuật nhưng những bức ảnh họ post lên rất đẹp. Không biết kỹ thuật chụp ảnh và trình độ nghệ thuật của freelance như thế nào mà chưa thấy bạn post ảnh lên cho các member cùng ngự lãm.
Vài dòng thẳng thắn mong không làm phật lòng freelance

Vậy sao??
Ở trên tôi đã nói rằng các bạn không cần quan tâm đến kỷ thuật chỉ cần có ống kính chụp hình ra đẹp là vui rồi (bạn vui lòng xem lại có phải tôi đã nói như vậy không??)

vì có người đặt vấn đề về kỷ thuật thì và hỏi tôi ,tối mới nói ....nhung khi nói thì các bạn không hiểu và cho rằng :

]""""""Những thứ bạn nói là một mớ hỗn tạp kiến thức mà bạn biết + suy luận của bạn, chưa kể nhiều chỗ bạn suy luận sai nên tôi cam đoan rằng không 1 ai trên 4rum này hiểu hết được những cái bạn đã nói""'''''''

vậy thì tôi đã hiểu các bạn ở đây như thế nào :

-làm sao bạn biết đó là một mớ hỗn tạp kiến thức ??????thế thì bạn đừng có xem chi cho bẩn mắt

-làm sao bạn biết tôi suy luận sai vậy thì công thức tôi đưa ra để làm gì ....hầu như trên nầy không ai có khả năng ứng dụng được một công thức để hiểu rõ vấn đề đặt ra thì là sao lại nói đến kỷ thuật được mà tôi nghĩ với các bạn chỉ cần có tiền mua máy ảnh ,mua ống kính chụp ra hình đẹp là được rồi cần gì phải quan tâm các vấn đề kho khăn cho phiền phức

những gì bạn nói ở đây đã một lần nữa chứng minh những điều tôi đã nói .....
thế nhé chúc các bạn cứ vui vẽ với những gì các bạn cho là đúng .....không cần quan tâm những gì tôi nói

[trauvang]

Được gửi bởi freelance:
Đừng có đoán mò cái gì hết phải căn cứ và giải thích bằng khoa học ..
....Đoán sai ,hiểu sai , làm sai .....người ta cười

Được gửi bởi freelance:
....các bạn đừng e ngại gì khi nói ra những hiểu biết của mình nếu không đúng thì mọi người sẽ giúp đỡ và có nói ra thì mới biết là sai hay đúng và từ đó mới học hỏi được...

Đọc cái topic này em chẳng hiểu gì cả, tuy nhiên lại hiểu được một số thứ:

Người giỏi để được ghi nhận thì phải làm ra được sản phẩm tốt, dạy được cho người khác giỏi hay ít ra cũng phải giúp người khác ngộ được cái giỏi của mình chứ! em túm lại cái định nghĩa về GIỎI ở trong 4rum này.

GIỎI là tích số của các yếu tố: Trình độ, Thực hành, Sư phạm và ở trong 4rum này thì còn có cả Đoàn kết nữa bác ạ, bất cứ một yếu tố nào bằng ko thì kết quả cũng vậy thôi bác ạ

"Thường chỉ có các nhà thông thái mới cười một cách cởi mở và nói một câu: Tôi không biết..."

Ngửa mặt cao quá làm gì hả bác, chân vẫn phải chạm đất cơ mà!

Chúc bác ở lại vui với anh em

PS: Đề nghị mod khóa topic này lại để mọi người đỡ mất thời gian, các bác nào còn đi sâu về kĩ thuật thì mở lại một topic khác vậy

[pvnguyen]

Tiếc thật

Có "Tài" mà không có đức !!!!!!!!!!!!!!!!!!

[KhoanTuong]

sao anh nói câu em tính nói,,,,huhuhu
may quá,, còn chừa 1 câu,, có chữ mà không có hình,,hehe ,,cám ơn anh

[xichlo]

Thôi các bác, tranh luận thì từ từ không có gì cả, rất tiếc là bác Freelance đã xóa hết các posts của mình đi.

Mọi người quay lại bàn tiếp về câu hỏi CRC của bác Atk đi nhé.

Thân
XichLo

[Cuongga]

Bỏ qua chuyện bác Free nhé. Em xin góp theo ý hiểu của em. Em tin là nó cũng gần với "cái sự đúng".

Chắc các bác ai cũng dùng qua 1 ống zoom không phải loại 1 khẩu rồi. Ví dụ ống 35-70 f3.5-5.6 nhé. Rõ ràng khi zoom lớn lên (ví dụ 70) là nó phải tự động khép khẩu lại (chỉ tính các ống auto thôi. Các ống manual thì dù các bác có không vặn vòng chỉnh khẩu độ, có để nguyên f3.5 ở 70 thì nó cũng chỉ có kết quả là 5.6 thôi).

Các bác xem hình:
http://i11.photobucket.com/albums/a182/cuongga/untitled.jpg

Như vậy nguyên nhân làm cho nó khép khẩu tự động khi zoom là do focal dài ra trong khi bề mặt ống kính không đổi kích thước thì chùm ánh sáng vào bản phim sẽ hẹp hơn, dù không khép kết quả cũng vẫn vậy, máy tự khép để chúng ta hình dung độ nét ảnh và tính toán đo sáng cho chính xác mà thôi.

Tất nhiên trường hợp mình đang bàn hơi khác 1 chút, nhưng em nói vậy để dễ hình dung hơn. Em đang dùng con EF 75-300, là loại chất lượng thấp. Khi em để zoom cố định và chỉnh nét, bản thân độ zoom cũng bị ảnh hưởng khi xoay vòng chỉnh nét. Khi khoảng cách càng gần, thì tiêu cự càng lớn, bề mặt ống kính càng xa phim --> góc ánh sáng vào phim càng nhỏ --> độ zoom lớn hơn thực tế. Các bác có ống zoom chất lượng thấp có thể thấy rõ điều này, nhất là các loại external focus. Tương tự như góc zoom là khẩu. Góc ánh sáng đi vào càng nhỏ thì khẩu cũng tự động khép lại. Ở đây các bác cần phân biệt rõ tiêu cự ống kính với lại zoom nhé.

Xét trong trường hợp con Nikon 105 của bác At, có thể là như vậy. Nhưng em nghĩ nếu thiết kế tốt, sắp xếp các elements hợp lý thì có thể tránh được trường hợp phí khẩu như vậy. Khép khẩu như vậy chẳng được lợi lộc gì cả, vì nếu muốn, ta có thể chủ động làm việc này.

Đợi ý kiến các bác.

[Atkinson]

Cám ơn bác cuongga, bác M42 và bác freelance,

Dù rất tiếc là bác freelance đã phá hủy mọi đóng góp của bản thân mình, nhưng em cũng kịp "ăn cắp" một ít kiến thức của bác ấy. Thêm phần trình bày của các bác M42 và cuongga, cộng với việc chạy đôn chạy đáo khắp nơi, em nghĩ vấn đề đã được sáng tỏ rất nhiều.

Em cố gắng gom góp tất cả những điều đó để trình bày lại một cách rõ ràng và dễ hiểu.

Các bác lưu ý dùm 2 điểm sau:

- Đây là một sự đóng góp công sức tập thể của nhiều người, chứ em chỉ làm thằng phát ngôn viên thôi nhá :D. (Chẳng qua thấy các bác đang "nâng quan điểm" vụ ông Nguyễn Thịnh ghê quá nên em phải đề phòng trước :D.)

- Nội dung được diễn đạt dưới cách hiểu và kiến thức của 1 cá nhân (là em) chứ k0 phải là một Kết luận gì ghê gớm cả, nên vẫn cần tiếp tục mổ xẻ, phân tích.
-------------------

Hoàn cảnh lịch sử
Khi bác 20DÉO thắc mắc về hiện tượng lens Tamron 180mm Macro bị tự động khép khẩu khi chụp gần, em có "dại mồm dại miệng" lý giải rằng đó là do Tamron k0 có các công nghệ như CRC (Nikon), Float (Canon) để làm giảm hiện tượng aberration (distortion) khi chụp gần, nên phải áp dụng biện pháp khép khẩu.

Mới đây, khi sử dụng lens Nikon 105mm f/2.8 macro, có chức năng CRC mà vẫn bị khép khẩu tự động khi chụp gần. Em mới tá hỏa và... mở topic này.

Vấn đề đặt ra
CRC và hiện tượng khép khẩu tự động khi chụp gần của các lens Macro là gì ? Tại sao? Như thế nào?....

Giải quyết vấn đề
Nhờ có các chuyên gia tư vấn freelance, m42, cuongga, em ngộ ra một số điểm sau:

1. Các Macro lens khi chụp ở cự ly gần sẽ có hai "phản ứng phụ" xảy ra:

a. Distortion tăng lên làm ảnh hưởng đến chất lượng ảnh, đặc biệt là vùng mép ảnh.

b. Khối thấu kính dịch chuyển ra xa bản film làm giảm lượng ánh sáng đi vào film.

2. Để giải quyết vấn đề (a), Canon & Nikon sử dụng các floating elements có khả năng dịch chuyển độc lập trong lens để khắc phục hiện tượng này. Các 3th party như Sigma, Tamron k0 thấy nói tới hoặc k0 có công nghệ đó.

Như vậy cái phần "bốc phét" của em về Tamron 180mm macro ở trên là sai toét :(, vì việc khép khẩu ở đây chẳng liên quan và giúp gì cho việc cải thiện distortion cả.

3. Vậy cái sự khép khẩu ấy bản chất là gì, nó liên quan gì đến cái vấn đề (b) ?

(To be cont)

[Atkinson]

Các lens dù là fix focal hay zoom lens, 1 khẩu hay 2 khẩu, được thiết kế làm việc ổn định trong cự ly chụp từ minimum focus distance đến infinity. Trong cự ly này, lens luôn đạt được khẩu độ lớn nhất tương ứng với tiêu cự sử dụng của nó.

Riêng với các Macro lens, do tính chất đặc biệt yêu cầu về độ phóng đại nên được thiết kế để có thể chụp được ở những cự ly rất gần (closeast range). Vấn đề nằm ở đây. Tức là khi chụp ở cự ly này thì những tính toán thiết kế k0 còn được đảm bảo như khi chụp ở cự ly từ minimum focus đến infinity nữa - lens k0 đạt được khẩu độ lớn nhất tương ứng với tiêu cự sử dụng nữa.

Đây cũng là 1 trong những lý do tại sao trên các Macro lens có nút switch giữa Limit và Full. Có thể hiểu nôm na rằng khi đặt ở Limit, lens chỉ có thể focus những vật nằm trong khoảng [minimum focus - infinity] (tạm gọi là cự ly thường) & đảm bảo cho khẩu lớn nhất theo thiết kế (f/2.8 e.g). Khi đặt ở Full thì lens có thể focus vào cả những vật ở cự ly gần hơn (up to closeast distance - tạm gọi là cự ly gần) và hiện tượng tự động khép khẩu xảy ra trong cự ly [closeast - minimum focus]

(Note: một số tele lens (70-200mm e.g) cũng có nút switch như trên, nhưng k0 phải macro lens nên k0 có hiện tượng tự động khép khẩu xảy ra. Có lẽ là một vấn đề khác, lúc khác bàn)

Về mặt giải thích hiện tượng, các bác có thể tham khảo lại bài viết và hình minh họa của bác cuongga, em quote lại vậy nhé:

http://i11.photobucket.com/albums/a182/cuongga/untitled.jpg

Trong cái cự ly gần này (closeast range), khối thấu kính phải dịch chuyển rất xa bản film, làm cho ánh sáng đi vào film giảm. Khác với các tính toán thiết kế như ở cự ly thường, việc mở khẩu tối đa hay to hơn nữa cũng k0 giúp cho ánh sáng vào được nhiều hơn vì bị hạn chế bởi cái góc zoom kia rồi - em nghĩ mấu chốt nằm ở chỗ này nên nhấn mạnh nó!

Tạm dừng để chúng ta hình dung thêm về cái điểm mấu chốt này. Ví dụ đơn giản như đi vào nhà có 2 cái cửa. Cửa thứ nhất (góc zoom) rộng 1m, cửa thứ hai (khẩu độ) có rộng đến cả 100m thì ta cũng k0 thể nhét 1 vật có bề rộng > 1m vào nhà vì nó k0 lọt qua được cửa thứ 1.

Đây chính là điểm khác nhau trong thiết kế lens ở cự ly gần và cự ly thường. Có thể hiểu nôm na rằng ở cự ly thường thì giới hạn của cửa thứ hai (khẩu độ) luôn luôn nhỏ hơn giới hạn của cửa thứ nhất (góc zoom) cho nên cửa thứ hai (khẩu độ) mà mở càng to thì càng đưa được nhiều đồ đạc (ánh sáng) vào nhà (film).

Còn khi chuyển sang cự ly gần, vấn đề bị lật ngược lại, cửa thứ nhất lại nhỏ hơn giới hạn của cửa thứ hai (khẩu độ) thì cửa thứ hai này chỉ cần chạy theo cái giới hạn của cửa thứ nhất là đủ, mở to hơn có giải quyết vấn đề gì đâu!

Và trong cái cự ly gần này, người ta có thể tính toán được sự thay đổi của khẩu độ theo cự ly chụp theo cái công thức mà bác freelance đã xóa mẹ nó đi rồi ! Nhưng em nghĩ cái công thức k0 quan trọng lắm bởi hiểu bản chất vấn đề quan trọng hơn. Công thức chỉ cho ta biết input bao nhiêu... output bao nhiêu mà thôi.

Như vậy thì việc "tự động khép khẩu" ở đây nên hiểu là một ưu điểm mới đúng, chứ k0 phải nhược điểm. Vì sao:

Việc ánh sáng bị giảm đi tương đương như việc giảm khẩu độ (bây giờ mới hiểu cái câu này trong bài trước của bác freelance). Lens tính được giá trị khẩu độ tương đương với lượng ánh sáng đó theo cái công thức kia. Giá trị này tất nhiên phải nhỏ hơn khẩu độ lớn nhất (f/3.3, 3.5, 4.0...< f/2.8 - tùy theo khoảng cách). Nó báo giá trị đó về cho camera biết để điều chỉnh lại tốc độ chụp cho phù hợp.
Nếu lens k0 có CPU để làm việc này, nó cứ mở trừng trừng ở f/2.8 (mà thực chất có thêm được tí ánh sáng nào đâu). Vả lại, body cũng cứ nghĩ đó là f/2.8 mà suy ra tốc độ chụp tương ứng ---> Kết quả là ảnh sẽ thiếu sáng.
Còn theo như bác M42 thì ngày xưa chưa có CPU trong lens hay manual lens thì người chụp phải nhớ cái công thức kia mà tự tính toán lại khẩu - tốc. Hay!

Như vậy, hiện tượng tự động giảm khẩu độ khi chụp ở cự ly gần như là việc lens có khả năng "đánh thức" body khỏi bị mê muội thôi. Giúp body tìm cách phơi sáng đúng.
Cũng tương tự như quay trở lại chuyện cái cửa. Ông ngồi trong nhà (film-body) chỉ nhìn thấy cái cửa thứ 2 (khẩu độ). Nếu cửa 2 k0 biến đổi theo cái cửa thứ nhất (góc zoom) thì cứ tưởng toàn những thằng "khổng lồ" lao vào nhà mình mà phấn khởi, trong khi thực tế toàn những thằng tí hơn < 1m. Ngược lại, nếu cửa 2 (khẩu độ) biết ứng phó theo thì người trong nhà biết rõ kích thước của khách ra sao mà liệu đường thu xếp chăn chiếu.
------------

Thú thật là trình độ em vẫn ở cấp trường làng, em phải viết dài dòng thế này để các bạn cùng chăn trâu, chăn bò với em hiểu như em đã hiểu.

Em có đoán sai, hiểu sai, làm sai... và bị người khác cười thì em sẽ cố chữa lại cho đúng. Chứ sợ người khác cười mà em k0 dám đoán, hiểu, làm thì muốn đời em k0 ra khỏi cái lũy tre làng em được.

Vậy đúng sai thế nào, em nhờ các bác Đại học, Thạc sĩ, Tiến sĩ... tiếp tục Cười và giảng giải.

[VPT]

Em hỏi tiếp đây ạ.
Thứ nhất là tại sao hiện tượng giảm khẩu không xảy ra ở lens Nikkor 70-180mm Micro. Ở tiêu cự 180mm, khẩu độ 5.6 được giữ nguyên khi lấy nét từ vô cực cho đến 37cm.
Thứ hai là "Việc ánh sáng bị giảm đi tương đương như việc giảm khẩu độ" và "hiện tượng tự động giảm khẩu độ khi chụp ở cự ly gần như là việc lens có khả năng "đánh thức" body khỏi bị mê muội thôi. Giúp body tìm cách phơi sáng đúng". Như vậy khi gắn teleconverter 2x vào thì sao, ánh sáng bi giảm hai khẩu nhưng máy vẫn báo khẩu độ ống đang mở và máy vẫn đo sáng đúng???

Máy đo sáng qua lens (TTL) Do đó máy báo 2.8 hoặc 5.6 thì vẫn đo sáng đúng thôi. Như vậy bác At nói giúp body tìm cách phơi sáng đúng có lẽ chưa chính xác lắm. Nút limit trên lens không ảnh hưởng gì tới việc đóng khẩu hay kô. Macro lens có vòng lấy nét rất xa, cho nên khi chụp macro phải để limit trong khoảng macro để giúp lấy nét nhanh hơn. Khi chụp bình thường thì cũng để limit nhưng khoảng ngoài từ vô cực tới khoảng macro để khi lấy nét nó không chạy vô phần macro, vì chạy một vòng như vậy rất xa mất thời gian.

[Atkinson]

Em làm một cái ví dụ minh họa khác để các bác dễ hiểu hơn.

Cái lens 105mm f/2.8 Macro có diameter là 52mm. Khi mở ở khẩu độ f/2.8 thì đường kính lỗ mở sẽ là d = 105 : 2.8 = 37.5mm và đây là giá trị lớn nhất của lỗ mở.

Giả sử như cái lens trống rỗng, k0 có một thấu kính nào cả, chỉ có cái đường kính 52mm và cái lỗ mở 37.5mm thôi. Vậy thì toàn bộ ánh sáng lao vào lens qua cái hình trụ có đường kính 52mm kia, rồi sau đó chỉ có phần trung tâm là đi qua cái lỗ mở đường kính 37.5mm để vào trong film (hình 1)


http://img.photobucket.com/albums/v600/MrBean/Articles/CRC1.jpg
Hình 1

Tất nhiên là lens phải có các thấu kính (lens elements), và đây là một hệ thấu kính (HTK) hội tụ. Ánh sáng đi qua HTK này sẽ hội tụ lại và khi tới vị trí lỗ mở, nó k0 còn là một hình trụ với đường kính 52mm nữa mà thành một hình nón có đường kính đáy nhỏ = k < 52mm.

Khi lens elements còn nằm ở gần film thì 37.5mm < k < 52mm. Ánh sáng đi vào film vẫn là một hình trụ đường kính 37.5mm (tương đương mở ở f/2.8). Và trong trường hợp này, việc khép sâu khẩu độ sẽ làm giảm lượng ánh sáng đi vào film. Buộc body phải tính toán lại tốc độ chụp để có thể phơi sáng đúng (hình 2)


http://img.photobucket.com/albums/v600/MrBean/Articles/CRC2.jpg
Hình 2

Đây chính là khi lens làm việc ở cự ly thường.

Đê tăng độ phóng đại, lens phải focus được ở những cự ly gần hơn nữa. Và khi focus ở cự ly gần, buộc HTK phải dịch chuyển xa film, càng xa film thì tính chất hội tụ làm cho ánh sáng đi đến lỗ mở với một góc hẹp hơn, tức k nhỏ dần. Khi k = 37.5mm tức là đang ở ranh giới giữa cự ly thường và cự ly gần . Lúc này, việc khép sâu thêm khẩu độ cũng vẫn làm giảm lượng ánh sáng đi vào film Buộc body phải tính toán lại tốc độ chụp để có thể phơi sáng đúng (hình 3).


http://img.photobucket.com/albums/v600/MrBean/Articles/CRC3.jpg
Hình 3

Và khi HTK tiếp tục phải dịch chuyển xa hơn nữa để có thể focus những vật ở cự ly gần hơn nữa (cho độ phóng đại rất lớn ~ 1:1), chính là mấu chốt vấn đề đang bàn trong topic. Lúc này k < 37.5mm rồi !. (Hình 4)


http://img.photobucket.com/albums/v600/MrBean/Articles/CRC4.jpg
Hình 4

Giả sử k = 30mm < 37.5mm tương đương với khẩu độ f = 105 : 30mm = 3.5 (f/3.5). Và ánh sáng đi vào film theo một hình trụ có đường kính k=30mm. Nhìn vào hình 4, ta thấy rằng việc khẩu độ mở ở f/2.8 (~ 37.5mm) k0 làm cho ánh sáng đi vào film nhiều hơn. Nói cách khác, nếu khép khẩu từ f/2.8 xuống f/3.5 cũng k0 làm giảm lượng ánh sáng đi vào film. Chỉ khi nào khép khẩu xuống dưới f/3.5 mới làm giảm lượng ánh sáng đi vào film.

Như vậy, khi k = 30mm < 37.5mm thì lượng ánh sáng đi vào lens yếu và tương đương với khẩu độ f/3.5 . Cái từ TƯƠNG ĐƯƠNG ở đây chúng ta phải hiểu là tương đương như ở trường hợp hình 2 lúc camera đo sáng mà lens bị khép ở f/3.5

Bởi trong thực tế, khi đo sáng thì lens luôn luôn mở khẩu lớn nhất (tức f/2.8) và khi chụp ảnh thì nó mới khép xuống khẩu độ do người chụp hoặc máy tính toán (hay set) = f/2.8 hay f/3.5 hay f/11...

Dồn cả 4 hình lại để các bác dễ theo dõi và so sánh


http://img.photobucket.com/albums/v600/MrBean/Articles/CRC.jpg


Trong hình 2, giả sử ánh sáng khi camera đo được với cường độ là L (đơn vị là gì k0 quan trọng). Ta set khẩu độ là f/2.8 , máy căn cứ vào giá trị L , f/2.8 và đưa ra tốc độ 1/125 sec chẳng hạn.

Trong hình 4, giả sử ánh sáng khi camera đo được cũng có giá trị L. Nhìn vào hình 2 và 4, ta có thể nhận thấy bản chất giá trị L này có nguồn gốc khác hẳn nhau. Giá trị L ở hình 2 có thể là do khi ta chụp vào lúc trời trạng vạng tối, nhưng giá trị L ở hình 4 có thể là khi ta focus một con ruồi ở cự ly quá gần vào tầm giữa trưa nắng gắt ! Camera chỉ đọc được giá trị L mà k0 phân biệt được nguồn gốc từ đâu.

Vì vậy, trong trường hợp 4, nếu lens vẫn cứ mở ở f/2.8, kết hợp với L, máy vẫn cho tốc độ chụp 1/125 sec như trường hợp 2. Kết quả là ảnh thiếu sáng vì thực chất f/2.8 k0 mang lại nhiều ánh sáng hơn như trường hợp 2.

Nhưng nếu lens có CPU, nó đọc được cự ly chụp, khi cự ly chụp là rất gần và nó tính toán ra được k = 30mm (theo cái công thức gì gì đó) k < 37.5mm, coi như nó biết nguồn gốc của giá trị L. Lúc đó nó chủ động khép khẩu xuống còn f/3.5 và báo về cho body biết khẩu chỉ mở được ở f/3.5 là tối đa. Lúc này, máy căn cứ vào f/3.5, giá trị L và cho ra tốc độ chụp là 1/100 sec. Giống hệt như ở hình 2, nếu ta chủ động khép khẩu xuống f/3.5 thì máy cũng tính ra tốc độ 1/100sec. Cả hai trường hợp đều cho ảnh đúng sáng.

Còn trong trường hợp 4, nếu ta chủ động khép khẩu xuồng f/5.6 chẳng hạn. Thì lens vẫn tính toán như trường hợp 2 và cho ra tốc độ chụp hợp lý vì f/5.6 có lỗ mở nhỏ hơn 30mm tức là body chủ động thấy được việc khép sâu đến f/5.6 sẽ làm giảm giá trị L.

Do đó ta thấy việc khép khẩu xuống f/3.5 ở trường hợp 2 & 4 là hoàn toàn khác nhau. Ở trường hợp 2, khép xuống f/3.5 hay để ở f/2.8 là chủ động và sẽ có ảnh hưởng đến sự phơi sáng đúng. Còn ở trường hợp 4, khép xuống f/3.5 là body bị động vì nếu để ở f/2.8 thì vô nghĩa (k0 có tác dụng đến việc phơi sáng đúng). Ý nghĩa "thức tỉnh" body là ở chỗ đó.

Nếu ví von như cái chuyện cửa trước, cửa sau thì ta sẽ thấy giá trị k là chiều rộng của cửa trước, còn đường kính lỗ mở là chiều rộng của cửa sau.


Đấy là với cái lens cụ thể Nikon 105mm f/2.8 macro.

Còn với cái 70-180mm f/4.5-5.6 thì việc k0 xảy ra hiện tượng tự động khép khẩu có thể giải thích đơn giản rằng việc thiết kế lens k0 rơi vào trường hợp 4. Hiện tượng này xuất hiện khi hội đủ 2 yếu tố:
- Cự ly chụp gần dẫn đến k nhỏ.
- Khẩu độ tối đa của ống kính phải khá lớn (cỡ như f/2.8) để cho k < d
Do đó hiện tượng này chỉ xuất hiện ở những fix focal Macro lens vì những lens này mới thường làm được khẩu lớn, chụp ở cự ly gần để đạt được độ phóng đại 1:1. Còn những tele zoom lens kèm thêm tính năng macro thì muốn mở khẩu lớn sẽ rất đắt tiền. Muốn chụp ở cự ly gần thì thấu kính phải dịch chuyển xa. Trong khi việc thay đổi tiêu cự (zoom lens) cũng đã là một quá trình dịch chuyển thấu kính phức tạp rồi.
Cả hai yếu tố trên đều ít khả thi với tele zoom lens, do đó nó k0 rơi vào trường hợp 4, k0 có hiện tượng tự động khép khẩu xảy ra. Những lens này, dù là macro cũng k0 bao giờ cho độ phóng đại đến 1:1.

(Note: Thực chất ánh sáng đi qua lỗ mở và đến film frame k0 phải dưới dạng hình trụ như trên, nhưng em cố tình để như vậy để dễ dàng so sánh sự ít nhiều của ánh sáng đi vào film thông qua mặt cắt hình chữ nhật. Thiết nghĩ việc đơn giản hóa này để làm vấn để dễ tiếp thu hơn mà k0 bị thay đổi bản chất)

[VPT]

Cảm ơn bác At nhiều nhé.

[thekids66]

Cái bài "giảng" này quá hay và đã được thời gian kính cẩn xếp vào thư viện nên ít người biết, hôm nay được một bác chỉ cho đọc nên em xin phép moi lên. Trước để cám ơn các bác tham gia giảng bài, sau để giúp các bác newbie giống em biết được các bài giảng "cất" trong thư viện của vnphoto.net :)

[xichlo]

mình đã stick bài này lên đầu rồi.

[kaka]

Hôm trước em cũng phát hiện chuyện khép khẩu như của bác Atk đề cập với lens Nikon 60mm Macro 2.8. Em có đem điều này thắc mắc với vài người nhưng chẳng ai tin em! Em lại còn bị chê là ko biết set gì gì đó trên cái body D50 nên mới bị như thế...!

[culu]

Đó gọi là bellows factor:
1: http://www.photo.net/bboard/q-and-a-fetch-msg?msg_id=00Bzl1

2: http://www.photo.net/photo/nikon/60-2.8-macro.html

3: http://www.photo.net/equipment/nikon/105-micro

4: http://photo.net/photo/optics/lensFAQ

[fRzzy]

Ừm, em thấy cái bài này có quá nhiều thông tin sai lệch, do suy đoán mà có, sao vẫn sticky nhỉ? Mọi người vào đọc xong cứ tưởng thông tin trong thread này là đúng cả thì căng lắm...

[ravic]

Ừm, em thấy cái bài này có quá nhiều thông tin sai lệch, do suy đoán mà có, sao vẫn sticky nhỉ? Mọi người vào đọc xong cứ tưởng thông tin trong thread này là đúng cả thì căng lắm...
14-08-2006 04:17 PM

Bác frzzy nói quá rồi. Bác xem lai chỗ này:





Thú thật là trình độ em vẫn ở cấp trường làng, em phải viết dài dòng thế này để các bạn cùng chăn trâu, chăn bò với em hiểu như em đã hiểu.

Em có đoán sai, hiểu sai, làm sai... và bị người khác cười thì em sẽ cố chữa lại cho đúng. Chứ sợ người khác cười mà em k0 dám đoán, hiểu, làm thì muốn đời em k0 ra khỏi cái lũy tre làng em được.

Vậy đúng sai thế nào, em nhờ các bác Đại học, Thạc sĩ, Tiến sĩ... tiếp tục Cười và giảng giải.

Như vậy, bài viết trên cũng còn chờ thêm ý kiến của các thành viên khác! Vả lại, trên diễn đàn chỉ là sự chia sẻ thông tin, học hỏi, thử nghiệm nên các ý kiến khác nhau, tranh luận sẽ giúp mỗi người tăng thêm kinh nghiệm, kiến thức!
Không biết bác fRzzy có cao kiến gì?...
Tôi và các thành viên mong được học hỏi thêm.

[yashicanon]

bài này hay quá ,qua gần 8 năm rồi có bác nào khám phá thêm gì ko vậy ??